![Jan Jacobsplein 17. Voormalige woning Vanderborght: portretmedaillon van Jan Jacobs, detail hoek Waterloolaan, [s.d.]](https://monument.heritage.brussels/medias/buildings/10001046/10001046_0017_M02.jpg)
Typologie(ën)
burgerwoning
Ontwerper(s)
Jules BRUNFAUT – architect – 1894
Juridisch statuut
Beschermd sinds 27 mei 1999
Stijlen
Eclectisme
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 30210
Beschrijving
Op
hoek met Waterloolaan, ruime burgerwoning in eclectische
stijl naar een ontwerp van de architect Jules Brunfaut, 1894.
Enkelhuisopstand met souterrainHoge kelder of half verzonken verdieping., drie bouwlagen en respectievelijk twee en vijf traveeën onder schilddakDak met twee driehoekige dakvlakken aan de smalle zijde en twee trapeziumvormige aan de lange zijde.. Witstenen gevel met hardstenen elementen; klassieke, horizontaal gelede opbouw. Benedenverdieping belijnd door de geprofileerde plint, platte banden en puilijst. Bel-etage gemarkeerd door venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. en tweelichten in geprofileerde omlijsting met pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel., entablement en gebroken frontonFronton waarvan het middendeel is doorbroken., en een twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) breed centraal balkon met balustradeHekwerk van spijlen of balusters. langs de Waterloolaan; twee Franse balkonsBorstwering tussen de dagkanten van een naar binnen openslaand venster dat tot de vloer doorloopt. erboven. Rechthoekige muuropeningen, voorts met waterlijstVooruitspringende rand in het gevelvlak die regenwater buiten gevel laat afdruppelen. en lekdrempel op consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Klassiek hoofdgestel. Markante schouwen, één overhoeks, met flankeerzuilen en medaillons met respectievelijk monogram VB van bouwheer A.Vanderborght, en bouwjaar mdcccxcv (1895).
Monument Jan Jacobs op de hoek, gelijktijdig met het huis ontworpen en aangebracht, uitgevoerd door beeldhouwer-ornamentist Georges Houtstont. Hardstenen cartoucheOmlijsting van een uitspringend vlak in de vorm van ingesneden en omkrullend papier of leer; vaak met opschrift of intern versierd. met guirlandes en leeuwenkop, waarin een portretmedaillon van Jan Jacobs omringd door een keten met medaillonsRonde of ovale cartouche., wapens en emblemen, bekroond door een Sint-Michielsbeeld.
Enkelhuisopstand met souterrainHoge kelder of half verzonken verdieping., drie bouwlagen en respectievelijk twee en vijf traveeën onder schilddakDak met twee driehoekige dakvlakken aan de smalle zijde en twee trapeziumvormige aan de lange zijde.. Witstenen gevel met hardstenen elementen; klassieke, horizontaal gelede opbouw. Benedenverdieping belijnd door de geprofileerde plint, platte banden en puilijst. Bel-etage gemarkeerd door venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. en tweelichten in geprofileerde omlijsting met pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel., entablement en gebroken frontonFronton waarvan het middendeel is doorbroken., en een twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) breed centraal balkon met balustradeHekwerk van spijlen of balusters. langs de Waterloolaan; twee Franse balkonsBorstwering tussen de dagkanten van een naar binnen openslaand venster dat tot de vloer doorloopt. erboven. Rechthoekige muuropeningen, voorts met waterlijstVooruitspringende rand in het gevelvlak die regenwater buiten gevel laat afdruppelen. en lekdrempel op consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Klassiek hoofdgestel. Markante schouwen, één overhoeks, met flankeerzuilen en medaillons met respectievelijk monogram VB van bouwheer A.Vanderborght, en bouwjaar mdcccxcv (1895).
Monument Jan Jacobs op de hoek, gelijktijdig met het huis ontworpen en aangebracht, uitgevoerd door beeldhouwer-ornamentist Georges Houtstont. Hardstenen cartoucheOmlijsting van een uitspringend vlak in de vorm van ingesneden en omkrullend papier of leer; vaak met opschrift of intern versierd. met guirlandes en leeuwenkop, waarin een portretmedaillon van Jan Jacobs omringd door een keten met medaillonsRonde of ovale cartouche., wapens en emblemen, bekroond door een Sint-Michielsbeeld.
Bronnen
Archieven
SAB/OW 24929 (1894); S.K., 43.
