Typologie(ën)
kunstencentrum/cultureel centrum
opbrengsthuis
opslagplaats/loods
opbrengsthuis
opslagplaats/loods
Ontwerper(s)
Sylvain RAEMDONCK – architect – 1913
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Neo-Vlaamse renaissance
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
- Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem), authenticiteit (idem + de kwaliteit van de uitvoering) en integriteit (bewaringstoestand, oorspronkelijke elementen)). Een goed bevat ook artistieke waarde als het kunstwerken omvat (beeldhouwwerken, reliëfs ontworpen voor het goed, enz.) of decoratieve elementen uit de oorspronkelijke bouwperiode of met bijzondere kwaliteit (gesigneerd glasramen, sgraffito, lichtbeuk, enz.).
- Esthetisch Historisch gezien werd die waarde aangewend om waardevolle groene ruimten en natuurlijke of halfnatuurlijke gebieden aan te duiden. De waarde kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Een afweging met andere waarden dringt zich tevens op: de artistieke, de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en de stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen). De volgende selectiecriteria worden er eveneens aan gekoppeld: de ensemblewaarde en de contextuele waarde.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde : - als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente; - of als getuigenis van een periode en/of een zeldzame ontwikkeling van een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; de Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; - of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale lanen of in de Leopoldswijk); - of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur – met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (bv. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte); - of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (bv. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, de Congreskolom); - of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken); - of als het representatief is van het oeuvre van een belangrijke architect in de architectuurgeschiedenis op internationaal, nationaal, regionaal of lokaal niveau (dit betreft zowel befaamde architecten als V. Horta, V. Bourgeois, M. Polak als secundaire architecten, die lokaal verbonden worden aan een gemeente zoals Fernand Lefever in Koekelberg of Emile Hoebeke in Sint-Agatha-Berchem).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen of landschappen hebben in het verleden een prominente rol gespeeld in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte en de stedelijke ruimte. Meestal bepalen zij andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het daarin een rol speelt, bijvoorbeeld : - hoekgebouwen; - coherente pleinen of homogene huizenrijen (gevels die een ensemble vormen van dezelfde stijl, periode en volume); - tuinwijken, - deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, - relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe die architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2016-2017
id
Urban : 37595
Beschrijving
Vlaams
gemeenschapscentrum gevestigd in een oud woninggebouw in neo-Vlaamse
renaissancestijl, met achterliggende magazijnen. Gesigneerd en gedateerd op de
sokkelHoge plint van een gevel; fungeert als voetstuk in ordonnantie van de gevel. “S(ylvain). RAEMDONCK / ARCHTE 1913”. Het gebouw werd bekroond tijdens de gevelwedstrijd die de
gemeente Laken voor de jaren 1913 tot 1915 organiseerde.
Bakstenen gevel met elementen in witsteen en hardsteen. Symmetrische opstandBouwkundige tekening op schaal van een verticaal vlak van een gevel, een binnenmuur,…; in ruime zin het verticaal vlak van een gevel of muur. van drie bouwlagen en vier traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Getraliede venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de benedenverdieping, venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op tweede verdieping onder timpaanMonumentaal driehoekig of segmentvormig boogveld, meestal besloten in een fronton; vaak rijkelijk versierd. met bas-reliëf met floraal decor, cartoucheOmlijsting van een uitspringend vlak in de vorm van ingesneden en omkrullend papier of leer; vaak met opschrift of intern versierd. of medaillonRonde of ovale cartouche.. Zijtraveeën in risalietRisaliet (Italiaans, van risalto: uitstekend deel), vooruitspringend volume van een gevel dat over de hele hoogte doorloopt en soms hoger is; naar gelang de positie worden er midden-, zij- en hoekrisalieten onderscheiden. en bekroond door een trapgevelGevel met een driehoekige bekroning die trapsgewijs versmalt.. Deur geflankeerd door venstersLicht- en/of luchtopening in een muur., onder een trapezoïdale erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. met drievoudig kruisraam en schilddakDak met twee driehoekige dakvlakken aan de smalle zijde en twee trapeziumvormige aan de lange zijde.. DrielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere. op de tweede verdieping en op de geveltop, dat laatste met vleugelstukkenZijstuk, veelal in voluutvorm, van een topgevel, dakkapel of dakvenster. en pinakelsSlanke beëindiging in de vorm van een gotisch torentje.. Centraal op de benedenverdieping, inrijpoort naar de achterliggende magazijnen, onder zware I-balkIJzeren latei met I-profiel.. Aan weerszijden daarvan, venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met pilastervormige moneelStenen vensterstijl.. Op de verdiepingen, elke traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) opengewerktOpengewerkt, voorzien van een stelsel van kleine, decoratieve openingen. met een breed korfboogvenster onder archivoltGeprofileerde of versierde omlijsting van een boog. op de eerste verdieping en twee gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de tweede, allemaal verbonden door een boogfriesReeks van kleine (decoratieve) bogen, vaak steunend op kraagstenen.. Panelen1. Dunne (houten) plaat, gevat in een omlijsting van stijlen en regels van deuren, lambriseringen en plafonds; - 2. Gevelversiering in de vorm van een in- (spiegel) of uitspringende (paneel) rechthoekige omlijsting. met knoppenEen knop naast elke bordesdeur waarmee de lift kan worden opgeroepen. of diamantkoppenPiramidaal ornament (3 of 4 zijden), onder andere gebruikt in banden en friezen.. KroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). met tollenHangende elementen aan de klossen van een kroonlijst.. Behalve de inrijpoort en de rechterdeur, die tot venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. zijn verbouwd, schrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... bewaard; linkerdeur met getraliede ramenVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn., raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. van de centrale venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de eerste verdieping met roedeverdelingDunne houten of metalen staaf in een kozijn waarin glasruiten worden bevestigd..
Binnen, oorspronkelijk, toegangsvestibules naar het trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht., dat achteraan met een diensttrap werd aangevuld. Aan weerszijden van de koetsdoorgang en toegankelijk van daaruit, conciërgewoning links en kantoren rechts. Op de verdiepingen, twee woningen van twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) elk: op de eerste, vérandah en salon vooraan, eetkamer achteraan; keuken in een bijgebouw boven een overdekte binnenplaats. Slaapkamers op de tweede verdieping. Achter een binnenplaats (thans overdekt), brede magazijnen onder een drieledig zadeldakDak met twee hellende dakvlakken. met trapgevelsGevel met een driehoekige bekroning die trapsgewijs versmalt. en met gietijzerenHard, bros en niet smeedbaar ijzer; gegoten in herbruikbare mallen; meestal gebruikt voor de borstwering van balkons. zuiltjes binnenin.
Gebouw in 1989 omgebouwd tot gemeenschapscentrum voor het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, met toevoeging van een toegangsvolume op nr.107 en zich uitstrekkend binnen het huizenblok tot nr.24 en 28-52 van de Gustave Schildknechtstraat (bureau Archiras, 1989).
Bakstenen gevel met elementen in witsteen en hardsteen. Symmetrische opstandBouwkundige tekening op schaal van een verticaal vlak van een gevel, een binnenmuur,…; in ruime zin het verticaal vlak van een gevel of muur. van drie bouwlagen en vier traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Getraliede venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de benedenverdieping, venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op tweede verdieping onder timpaanMonumentaal driehoekig of segmentvormig boogveld, meestal besloten in een fronton; vaak rijkelijk versierd. met bas-reliëf met floraal decor, cartoucheOmlijsting van een uitspringend vlak in de vorm van ingesneden en omkrullend papier of leer; vaak met opschrift of intern versierd. of medaillonRonde of ovale cartouche.. Zijtraveeën in risalietRisaliet (Italiaans, van risalto: uitstekend deel), vooruitspringend volume van een gevel dat over de hele hoogte doorloopt en soms hoger is; naar gelang de positie worden er midden-, zij- en hoekrisalieten onderscheiden. en bekroond door een trapgevelGevel met een driehoekige bekroning die trapsgewijs versmalt.. Deur geflankeerd door venstersLicht- en/of luchtopening in een muur., onder een trapezoïdale erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. met drievoudig kruisraam en schilddakDak met twee driehoekige dakvlakken aan de smalle zijde en twee trapeziumvormige aan de lange zijde.. DrielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere. op de tweede verdieping en op de geveltop, dat laatste met vleugelstukkenZijstuk, veelal in voluutvorm, van een topgevel, dakkapel of dakvenster. en pinakelsSlanke beëindiging in de vorm van een gotisch torentje.. Centraal op de benedenverdieping, inrijpoort naar de achterliggende magazijnen, onder zware I-balkIJzeren latei met I-profiel.. Aan weerszijden daarvan, venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met pilastervormige moneelStenen vensterstijl.. Op de verdiepingen, elke traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) opengewerktOpengewerkt, voorzien van een stelsel van kleine, decoratieve openingen. met een breed korfboogvenster onder archivoltGeprofileerde of versierde omlijsting van een boog. op de eerste verdieping en twee gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de tweede, allemaal verbonden door een boogfriesReeks van kleine (decoratieve) bogen, vaak steunend op kraagstenen.. Panelen1. Dunne (houten) plaat, gevat in een omlijsting van stijlen en regels van deuren, lambriseringen en plafonds; - 2. Gevelversiering in de vorm van een in- (spiegel) of uitspringende (paneel) rechthoekige omlijsting. met knoppenEen knop naast elke bordesdeur waarmee de lift kan worden opgeroepen. of diamantkoppenPiramidaal ornament (3 of 4 zijden), onder andere gebruikt in banden en friezen.. KroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). met tollenHangende elementen aan de klossen van een kroonlijst.. Behalve de inrijpoort en de rechterdeur, die tot venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. zijn verbouwd, schrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... bewaard; linkerdeur met getraliede ramenVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn., raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. van de centrale venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de eerste verdieping met roedeverdelingDunne houten of metalen staaf in een kozijn waarin glasruiten worden bevestigd..
Binnen, oorspronkelijk, toegangsvestibules naar het trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht., dat achteraan met een diensttrap werd aangevuld. Aan weerszijden van de koetsdoorgang en toegankelijk van daaruit, conciërgewoning links en kantoren rechts. Op de verdiepingen, twee woningen van twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) elk: op de eerste, vérandah en salon vooraan, eetkamer achteraan; keuken in een bijgebouw boven een overdekte binnenplaats. Slaapkamers op de tweede verdieping. Achter een binnenplaats (thans overdekt), brede magazijnen onder een drieledig zadeldakDak met twee hellende dakvlakken. met trapgevelsGevel met een driehoekige bekroning die trapsgewijs versmalt. en met gietijzerenHard, bros en niet smeedbaar ijzer; gegoten in herbruikbare mallen; meestal gebruikt voor de borstwering van balkons. zuiltjes binnenin.
Gebouw in 1989 omgebouwd tot gemeenschapscentrum voor het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, met toevoeging van een toegangsvolume op nr.107 en zich uitstrekkend binnen het huizenblok tot nr.24 en 28-52 van de Gustave Schildknechtstraat (bureau Archiras, 1989).
Bronnen
Archieven
SAB/IP II 684 (1903-1915).
SAB/OW Laken 1725 (1913), 95992 (1989).
Tijdschriften
“Habitations, Boulevard Emile Bockstael, 157-159, Laeken-Bruxelles”, Album de la Maison Moderne, 6e jaargang, pl. 11-12.
