Glossarium
Dit glossarium is gebaseerd op het woordgebruik van vorige inventarissen van het Brussels erfgoed en verzekert zo enige eenvormigheid. Voor de termen die niet voorkomen in het glossarium, verwijzen wij de gebruiker graag naar HASLINGHUIS, E.J., JANSE, H., Bouwkundige termen, 5de druk, Primavera Pers, Leiden, 2005.
glossarium
Schoorsteenmantel
Houten of natuurstenen bekleding rond de opening of mond van een schouw. (...)
Schoorsteenmond
Stookplaats van een schoorsteen. (...)
Schoorsteenpijp
Het boven het metselwerk of dak uitstekende deel van een schoorsteen. (...)
Schouderboog, spiegelboog
Boog in de vorm van een driepas waarvan de middelste lob is vervangen door een rechte latei op twee korte verticale stuk (...)
Schrijnwerk
Verzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, (...)
Second-Empirestijl
(...)
Serliana
Drielicht met centraal hoger venster onder rondboog en laterale vensters onder architraaf. (...)
Serre
Broeikast. (...)
Sgraffito
Sgraffito (Italiaans, van sgraffiare: krabben), decoratieve muurtechniek waarbij men een donkere pleisterlaag (doorgaans (...)
Sheddak, zaagdak
Opeenvolging van parallelle daken met afwisselend een steil beglaasd dakvlak (vaak noordelijk geörienteerd) en een flau (...)
Simili
Bepleistering ter imitatie van natuursteen. (...)
Sjabloon
Modelvorm; uitgesneden blad papier of metaal waarmee men een bepaald motief makkelijk kan reproduceren. (...)
Sleutel
Sluitsteen van een opening; weerhoudt de gewelfstenen in een boog of gewelf. (...)
Smeedijzer
Taai, ‘kneedbaar’ ijzer dat ambachtelijk wordt ‘gesmeed’ (gehamerd bij hoge temperatuur) tot decoratieve bouwond (...)
Sociale waarde
Moeilijk te onderscheiden van de volkskundige waarde en over het algemeen onvoldoende om een
selectie op zichzelf te re (...)
Sokkel, plint
Hoge plint van een gevel; fungeert als voetstuk in ordonnantie van de gevel. (...)
Souterrain
Hoge kelder of half verzonken verdieping. (...)
Spantbeen, juk
Stijl van een kapspant die schuinstaand (krom of recht) de krachten naar een onderliggend(e) constructie(deel) overbreng (...)
Spiltrap
Wenteltrap waarvan de treden aan de binnenzijde vastzitten in een verticale as. (...)
spits, spitsboogvormig
(...)
Spuwer
Uitmonding van een goot of waterbekken waarlangs overtollig water wordt afgevoerd. (...)
Stafwerk
Ornament, bestaande uit een pijp-, riet- of koordvormige vulling van cannelures tot op een derde van hun hoogte. (...)
Stedenbouwkundige waarde
Sommige bouwkundige goederen of landschappen hebben in het verleden een prominente rol
gespeeld in de planmatige inrich (...)
Steekboog
Boog die minder dan een halve cirkel beschrijft; boog in de vorm van een cirkelsegment. Bij vensters spreekt men dan van (...)
Steensnede
Vormbepaling van of vormgeving aan de stukken steen van een constructie in natuursteen; in het bijzonder met betrekking (...)
Steigergat
Gat aan de bovenzijde van een gevel waarin de horizontale dwarsbalken van een steiger werden bevestigd; vaak afgedekt do (...)
Strek, kop
De lange zijde van een baksteen heet strek, de korte kop. (...)
Stucwerk
Modelleerbare, snel hardende massa van gips, kalk en zand; in gepolijste vorm ter vervanging van marmer. (...)
Symmetrische compositie
Typische gevelopstand bestaande uit drie gelijke traveeën; in Brussel komt dit geveltype vaak voor met drie bouwla (...)
Tamboer
Trommel; ringvormige of polygonale onderbouw waarop een koepel rust. (...)
tandfries, guttae
Lijst met kleine repetitieve kubusvormige elementen (tanden); guttae hebben de vorm van een afgeknotte kegel en bev (...)
Technische waarde
Onder de technische waarde van een onroerend goed kan men het vroege gebruik van een bepaald
materiaal of een bepaalde (...)
Schoorsteenmantel
Houten of natuurstenen bekleding rond de opening of mond van een schouw. (...)
Schoorsteenmond
Stookplaats van een schoorsteen. (...)
Schoorsteenpijp
Het boven het metselwerk of dak uitstekende deel van een schoorsteen. (...)
Schouderboog, spiegelboog
Boog in de vorm van een driepas waarvan de middelste lob is vervangen door een rechte latei op twee korte verticale stuk (...)
Schrijnwerk
Verzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, (...)
Second-Empirestijl
(...)
Serliana
Drielicht met centraal hoger venster onder rondboog en laterale vensters onder architraaf. (...)
Serre
Broeikast. (...)
Sgraffito
Sgraffito (Italiaans, van sgraffiare: krabben), decoratieve muurtechniek waarbij men een donkere pleisterlaag (doorgaans (...)
Sheddak, zaagdak
Opeenvolging van parallelle daken met afwisselend een steil beglaasd dakvlak (vaak noordelijk geörienteerd) en een flau (...)
Simili
Bepleistering ter imitatie van natuursteen. (...)
Sjabloon
Modelvorm; uitgesneden blad papier of metaal waarmee men een bepaald motief makkelijk kan reproduceren. (...)
Sleutel
Sluitsteen van een opening; weerhoudt de gewelfstenen in een boog of gewelf. (...)
Smeedijzer
Taai, ‘kneedbaar’ ijzer dat ambachtelijk wordt ‘gesmeed’ (gehamerd bij hoge temperatuur) tot decoratieve bouwond (...)
Sociale waarde
Moeilijk te onderscheiden van de volkskundige waarde en over het algemeen onvoldoende om een selectie op zichzelf te re (...)
Sokkel, plint
Hoge plint van een gevel; fungeert als voetstuk in ordonnantie van de gevel. (...)
Souterrain
Hoge kelder of half verzonken verdieping. (...)
Spantbeen, juk
Stijl van een kapspant die schuinstaand (krom of recht) de krachten naar een onderliggend(e) constructie(deel) overbreng (...)
Spiltrap
Wenteltrap waarvan de treden aan de binnenzijde vastzitten in een verticale as. (...)
spits, spitsboogvormig
(...)
Spuwer
Uitmonding van een goot of waterbekken waarlangs overtollig water wordt afgevoerd. (...)
Stafwerk
Ornament, bestaande uit een pijp-, riet- of koordvormige vulling van cannelures tot op een derde van hun hoogte. (...)
Stedenbouwkundige waarde
Sommige bouwkundige goederen of landschappen hebben in het verleden een prominente rol gespeeld in de planmatige inrich (...)
Steekboog
Boog die minder dan een halve cirkel beschrijft; boog in de vorm van een cirkelsegment. Bij vensters spreekt men dan van (...)
Steensnede
Vormbepaling van of vormgeving aan de stukken steen van een constructie in natuursteen; in het bijzonder met betrekking (...)
Steigergat
Gat aan de bovenzijde van een gevel waarin de horizontale dwarsbalken van een steiger werden bevestigd; vaak afgedekt do (...)
Strek, kop
De lange zijde van een baksteen heet strek, de korte kop. (...)
Stucwerk
Modelleerbare, snel hardende massa van gips, kalk en zand; in gepolijste vorm ter vervanging van marmer. (...)
Symmetrische compositie
Typische gevelopstand bestaande uit drie gelijke traveeën; in Brussel komt dit geveltype vaak voor met drie bouwla (...)
Tamboer
Trommel; ringvormige of polygonale onderbouw waarop een koepel rust. (...)
tandfries, guttae
Lijst met kleine repetitieve kubusvormige elementen (tanden); guttae hebben de vorm van een afgeknotte kegel en bev (...)
Technische waarde
Onder de technische waarde van een onroerend goed kan men het vroege gebruik van een bepaald materiaal of een bepaalde (...)






























