Typologie(ën)
burgerwoning
Ontwerper(s)
VANDENBROECK – architect – 1912-1913
INCONNU - ONBEKEND – 1920-1929
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Eclectisme
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
- Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
- Het monumentale erfgoed van België. Schaarbeek (Apeb - 2010-2015)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Landschappelijk Een landschap is een gebied, zoals waargenomen door de mens, waarvan het karakter het resultaat is van ondernomen actie en interactie van natuurlijke en/of menselijke factoren. Het is een schaalbegrip bestaande uit verschillende (erfgoed)componenten, die elk, al of niet hun intrinsieke waarde hebben, maar alles samen tot een groter meerwaardegeheel verheffen én dat dit ook zo word gepercipieerd vanop een bepaalde afstand. Wijde stadspanorama’s zijn het landschap bij uitstek, denken we bijvoorbeeld het zicht over de benedenstad van Brussel vanop het Koningsplein, maar ook op kleinere schaal kunnen dergelijke uit verschillende samengestelde componenten landschappen voorkomen.
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2010-2012
id
Urban : 20321
Beschrijving
Geheel van twaalf burgerhuizen in eclectische stijl, ontworpen voor aannemer en vastgoedpromotor Louis Arys, aan weerszijden van een opbrengsthuis op de hoek (Chazallaan nr. 154-156).
Paul Devignestraat nr. 58 tot 68 en Chazallaan nr. 158, 160 werden ontworpen in 1912-1913 door architect Vandenbroeck. Analoog hiermee zijn nr. 50 tot 54 (ontworpen in of na 1920) en nr. 56 waarschijnlijk het werk van dezelfde architect.
Gevels in wit-, geel- of roodgekleurde baksteen, versierd met bakstenen in andere kleuren en met hardstenen elementen. Symmetrische of asymmetrische gevels van twee of drie bouwlagen. VenstersLicht- en/of luchtopening in een muur. onder bogenConstructie waarvan de beschrijvende lijnen delen van cirkels of gebogen lijnen zijn en waarin alle drukkrachten optreden. met verschillende ronding of onder latei. GebuikteMet een buik staand; welvend oppervlak dat een ongelijkmatige boogwerking vertoont. gietijzerenHard, bros en niet smeedbaar ijzer; gegoten in herbruikbare mallen; meestal gebruikt voor de borstwering van balkons. borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust., ronde balkons of Franse balkonsBorstwering tussen de dagkanten van een naar binnen openslaand venster dat tot de vloer doorloopt. in de bovenste bouwlagen. Op Paul Devignestraat nr. 50 tot 54, 58, 60, 66 en 68 dakvensterUit het dakvlak opgaand stenen venster dat met de gevel in verbinding staat of er enkel door een kroonlijst van gescheiden is., de meeste onder topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt.. De meeste kroonlijstenStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). gewijzigd in de Paul Devignestraat. Deuren en raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met roedeverdeling deels bewaard.
Op P. Devignestraat nr. 50 tot 54, mansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken..
Op P. Devignestraat nr. 56 en 62, hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. met boogfriesReeks van kleine (decoratieve) bogen, vaak steunend op kraagstenen. op lange lisenenDecoratieve, uitspringende, verticale geleding, vaak met andere liseen verbonden door boog(fries)..
Op P. Devignestraat nr. 58, garagepoort.
Op P. Devignestraat nr. 60, mansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken. ongetwijfeld van latere datum.
Op P. Devignestraat nr. 64, verhoogd met tweede en derde verdieping in respectievelijk 1928 en 1935.
Op P. Devignestraat nr. 68 en Chazallaan nr. 158, toegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht. met verspringende bouwlagen.
Paul Devignestraat nr. 58 tot 68 en Chazallaan nr. 158, 160 werden ontworpen in 1912-1913 door architect Vandenbroeck. Analoog hiermee zijn nr. 50 tot 54 (ontworpen in of na 1920) en nr. 56 waarschijnlijk het werk van dezelfde architect.
Gevels in wit-, geel- of roodgekleurde baksteen, versierd met bakstenen in andere kleuren en met hardstenen elementen. Symmetrische of asymmetrische gevels van twee of drie bouwlagen. VenstersLicht- en/of luchtopening in een muur. onder bogenConstructie waarvan de beschrijvende lijnen delen van cirkels of gebogen lijnen zijn en waarin alle drukkrachten optreden. met verschillende ronding of onder latei. GebuikteMet een buik staand; welvend oppervlak dat een ongelijkmatige boogwerking vertoont. gietijzerenHard, bros en niet smeedbaar ijzer; gegoten in herbruikbare mallen; meestal gebruikt voor de borstwering van balkons. borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust., ronde balkons of Franse balkonsBorstwering tussen de dagkanten van een naar binnen openslaand venster dat tot de vloer doorloopt. in de bovenste bouwlagen. Op Paul Devignestraat nr. 50 tot 54, 58, 60, 66 en 68 dakvensterUit het dakvlak opgaand stenen venster dat met de gevel in verbinding staat of er enkel door een kroonlijst van gescheiden is., de meeste onder topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt.. De meeste kroonlijstenStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). gewijzigd in de Paul Devignestraat. Deuren en raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met roedeverdeling deels bewaard.
Op P. Devignestraat nr. 50 tot 54, mansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken..
Op P. Devignestraat nr. 56 en 62, hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. met boogfriesReeks van kleine (decoratieve) bogen, vaak steunend op kraagstenen. op lange lisenenDecoratieve, uitspringende, verticale geleding, vaak met andere liseen verbonden door boog(fries)..
Op P. Devignestraat nr. 58, garagepoort.
Op P. Devignestraat nr. 60, mansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken. ongetwijfeld van latere datum.
Op P. Devignestraat nr. 64, verhoogd met tweede en derde verdieping in respectievelijk 1928 en 1935.
Op P. Devignestraat nr. 68 en Chazallaan nr. 158, toegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht. met verspringende bouwlagen.
Bronnen
Archieven
GAS/DS 50 tot 54: 207-50-54; 58, 60: 207-58-60; 62: 207-62; 64, 66: 207-64-66; 68: 207-68.
GAS/DS 50 tot 54: 207-50-54; 58, 60: 207-58-60; 62: 207-62; 64, 66: 207-64-66; 68: 207-68.
