Onderzoek en redactie
2016-2019
Bekijk de weerhouden gebouwen
Lange, rechte straat die de de Mérodestraat
verbindt met de Brusselse steenweg. Doorkruist de Wielemans Ceuppenslaan, de
Guillaume van Haelenlaan, de Eikelstraat en de Kastanjestraat. De Jef
Devosstraat en de Stadionstraat beginnen er.
Het eerste stuk van de laan tot aan de Guillaume van Haelenlaan, werd vastgelegd
in het project van het Zuidpark en zijn villawijk getekend door Victor
Besme in 1875 en bekrachtigd bij K.B. van 15.03.1876. Het project voorzag de
aanleg van een nieuwe wijk bestaande uit het openbaar park van Sint-Gillis –
Vorst, de omliggende straten en de verbinding naar het Zuidstation. Zo
ontstonden gelijktijdig met de Bondgenotenstraat ook de Guillaume van
Haelenlaan, de Canadastraat, het zuidelijk deel van de de Mérodestraat en de
overige straten binnenin deze zone.
De straat werd rond 1910 aangelegd als de Sint-Annastraat. Tijdens de gemeenteraadszitting van 07.09.1906 werd ze omgedoopt tot de Guillaume Dudenlaan en bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, omwille van zijn Duits gerelateerde naam, tot Bondgenotenstraat.
Het noordelijk deel van de straat, boven de Guillaume Van Haelenlaan, werd hoofdzakelijk bebouwd tussen 1905 en het begin van de Eerste Wereldoorlog. Ze bestaat uit huizen in eclectische stijl die vaak voorzien zijn van polychrome bakstenen zoals de opbrengstwoning nr. 278 van architect Jules Munster (1911). Ook nr. 153-155, met bewaard schrijnwerk waaronder een merkwaardige winkelpui is hier een voorbeeld van (architect Antoine Borgers, 1911). Omwille van zijn ligging dicht bij de Van Volxemlaan en de spoorwegen, bevinden zich langs de pare zijde verschillende kleine industriële gebouwen. Zo citeren we de woning met brede koetspoort op nr. 312 van architect Debruyne die toegang geeft tot een atelier op het achterliggend perceel (1909). De middelbare school op nr. 229-233-235 werd in 1929 opgericht en genoemd naar de toenmalige burgemeester van Vorst Omer Denis. Het geheel werd vergroot in 1968 en in 1996 omgevormd tot de scholengroep Athénée royal Victor Horta.
De bebouwing in het zuidelijk deel van de straat, onder de Guillaume Van Haelenlaan, dateert grotendeels van de interbellumperiode. Ze volgt dezelfde stijl en typologie als deze gehanteerd tijdens de eerste bouwfase. Zo citeren we het ensemble nr. 40, 42 met twee identieke opbrengstwoningen van architect Louis Van Hooveld (1930) en nr. 129 met polychrome gevel van architect Hubert Dewelde (1922). Op nr. 64 werd een merkwaardige art deco winkelpui bewaard (1935). Het nr. 49-51 bestaat uit een burgerwoning in modernistische stijl n.o.v. architect Bruylant (1931), waarvan het oorspronkelijk schrijnwerk werd vervangen.
Ook in dit deel van de straat bevinden zich talrijke industriële gebouwen langs de pare zijde. Zo citeren we het voormalige farmaceutisch bedrijf op nr. 54-62 (1938) dat vandaag dienst doet als Vlaams cultuurcentrum, de sterk verbouwde garage op nr. 78-80 (1928) en de garage op nr. 186-188 van aannemer Sylvain Kegelart (1922).
De eerste huisnummers, langs onpare zijde, bestaan uit villa’s die tevens uitgeven op de Brusselse Steenweg. Een voorbeeld hiervan is de villa nr. 19 in cottage stijl van architect Charles Rifflart gebouwd in 1923 (zie Brusselse Steenweg nr. 200).
Bronnen
Archieven
GAV/DS 5-7: 10033 (1928); 11, 15: 7228 (1921), 19577 (1970); 17: 8152 (1924); 19: 7744 (1923), 23886 (2007); 40,
42: 10891 (1930), 25820 (2015); 49-51:
11360 (1931); 54-62: 13678 (1938),
14375 (1944), 20547 (2016); 64:
12904 (1935), 13607 (1938); 68:
10003 (1928), 25276 (2012), 25343 (2013); 78-80: 6823 (1918), 9717 (1928), 24025
(2008); 129: 7334 (1922), 10348
(1929), 14197 (1941); 130, 132: 7819
(1923), 7820 (1923), 10404 (1926), 24784 (2011); 153-155: 5746 (1911); 170a-b:
20025 (1975); 186-188: 7565 (1922),
7665 (1923), 9045 (1926), 16509 (1954), 25224 (2014), 26451 (2017); 278: 5667 (1911), 1676 (1913), 9712
(1928), 26005 (2015); 312: 4782
(1909), 4799 (1909), 12854 (1935), 16709 (1955), 229: 14367 (1943), 21447 (1992); 233: 19229 (1968); 235:
4465 (1908), 5167 (1911), 7402 (1921), 11682 (1935), 25133 (2015); 229-233-235: 26293 (2016), 26360 (2016).
Publicaties en studies
CABUY, Y., DEMETER, S., LEUXE, F., Atlas van de Archeologische ondergrond van het Gewest Brussel, 4 Vorst, MRBC - MRAH, Brussel, 1993.
DE PANGE, I., PIRLOT, A.-M. (red.), Vorst à la carte, MBHG, Brussel, 2010.
CULOT, M. [dir.], Forest. Inventaire visuel de l'architecture industrielle à Bruxelles, AAM, Brussel, 1980-1982, fiche 24, 25, 38, 61, 62.
VAN LIL, A., Wegwijs te Vorst, Brussel, 1981, p. 24.
VERNIERS, L., Histoire de Forest-lez-Bruxelles, A. De Boeck, Brussel, 1949.
VOKAER, J.P., Par les rues de Forest. Études sur la toponymie locale, A. Cantrin, Brussel, 1954.