Luikenaarsstraat

 

Bekijk de weerhouden gebouwenVan de Troonlaan naar de rotonde die ze vormt met de Jean Paquotstraat, Félix Boviestraat, Kuipstraat en Giststraat. De Alphonse Hottatstraat en Alfred Giron beginnen hier.

Net als de Brouwerijstraat, de Kuipstraat, de Spiraalbuisstraat, de Mouterijstraat en de Giststraat (vroeger rue de l'Orge [Gerststraat], ontstaan uit de verbreding van de Zwanenberg, werd de Luikenaarsstraat aangelegd in het kader van het Plan de la transformation du quartier du Cygne, tussen de Graystraat, het Flageyplein (destijds Heilig-Kruisplein), de Boondaalsesteenweg en de Kroonlaan. Ze resulteert uit de verbreding van de Zwanenberg, een oude straat die zo werd genoemd omdat ze over de Zwaenenberg – de linkerkant van de vallei van de Maalbeek – liep. Deze wijk bestond destijds slechts uit vier smalle straten: de Fonteinstraet, de Damstraet, de Zwanenberg en de Zwanenstraat. In het kader van dit plan dat werd opgesteld door inspecteur der wegen Victor Besme en werd goedgekeurd bij K.B. van 25.05.1894, werden de eerste verbreed terwijl de Zwanenstraat verdween.

Vanaf 1896 werd de Zwanenberg rue de l'Orge [Gerststraat] genoemd. Net als de rest van de straten in de buurt (brouwerij, spiraalbuis, kuip, mouterij en gist) herinnert deze naam eraan dat deze plaats vroeger het centrum was van een grote brouwerijindustrie. Pas na 1945 werd deze straat genoemd naar de Luikse kinderen die uit hun stad waren geëvacueerd voor de dreigende V1-bommen en in Elsene waren opgevangen. Er is ook een rue des Ixellois in Luik.


Aan de Zwanenberg bevonden zich vroeger twee herenboerderijen die al voorkomen op het plan van J. van Deventer (1550-1554). De eerste, het hof ten Zwaenenberg, geciteerd vanaf 1484, bevond zich op de hoek met de huidige Kroonlaan en Luikenaarsstraat. Zij was aanvankelijk eigendom van de kasteelheren van Brussel. De gebouwen werden in 1878 gesloopt voor de aanleg van de Kroonlaan. De tweede, het hof ten Voirde, dat vanaf de 14e eeuw wordt genoemd, bevond zich tussen de A. Hottatstraat en de A. Gironstraat. De laatste gebouwen van dit landgoed, dat oorspronkelijk van de hertog van Brabant was, werden in 1913 gesloopt.
Blijkbaar bevond er zich een derde boerderij, die hof ter Goyten heette en vanaf 1381 wordt vermeld, in de nabijheid van de twee eerstgenoemde, tussen de huidige Brouwerijstraat en Luikenaarsstraat.

De Luikenaarsstraat werd tussen 1896 en 1914 bebouwd. De laatste huizen, gebouwd rond de rotonde op het einde van de straat, dateren van de jaren 1920. De bebouwing is erg homogeen en bijzonder goed bewaard. De verschillende bouwfasen zijn duidelijk terug te vinden in de lange huizenrijen uit de respectieve periodes.
De huizen van voor 1900 vormen een huizenrij in het begin van de straat aan pare kant. Het zijn woningen in eclectische stijl en meestal met asymmetrische compositie en met twee of drie bouwlagen (zie de nr. 2a tot 24, tussen 1896 en 1899).
Een groot aantal huizen is gebouwd tussen 1900 en 1902. Ze bevinden zich in het begin van de straat aan onpare kant. Het zijn woningen in eclectische stijl met asymmetrische compositie zoals de gehelen op de nr. 5 tot 9 n.o.v. Joseph Dierickx (1900-1901).
Een derde bouwfase van 1907 tot 1911 is te vinden in de huizenrij op de nr. 33 tot 61. Het betreft burgerwoningen in eclectische stijl.
Na de aanleg van de Hottatstraat en de Gironstraat in 1913 en de sloop van de laatste gebouwen van het hof ten Voirde, werden op het straatgedeelte tussen deze straten aan pare kant opbrengsthuizen en burgerwoningen gebouwd in eclectische stijl, soms bijzonder imposant en met handelsruimte op de benedenverdieping (zie de huizenrij van nr. 40 tot nr. 52, tussen 1912 en 1914).