Elyzeese Veldenstraat

 

Bekijk de weerhouden gebouwenRechtlijnige en hellende straat van de Mercelisstraat naar de Van Elewyckstraat. Ze wordt doorkruist door de Kruisstraat en vormt op het kruispunt met de Henninstraat en Kluisstraat een rond, stervormig plein.

Ze werd in het begin van de 19e eeuw aangelegd volgens een perfect rechtlijnig tracé tussen de Kruisstraat en de weg waarop later de huidige Kluisstraat zou komen (geopend in 1863). Kort voor 1840 werd ze verlengd tot aan de Mercelisstraat (Vander Straeten, 1840) en daarna tot aan de Opperstraat (Vandermaelen, 1844). Dit laatste straatgedeelte – tussen de Mercelisstraat en de Opperstraat – werd nooit uitgevoerd, of al vlug weer teniet gedaan, want het komt niet voor op de plannen van Atlas des communications vicinales de la commune d'Ixelles, 1848.

Haar tracé werd goedgekeurd door de gemeenteraad van 13.07 en 12.09.1863, tijdens dewelke de aanleg werd goedgekeurd van meerdere straten van de Kluiswijk tussen de Louizalaan, de Vleurgatsesteenweg en de Elsensesteenweg. Deze collegebesluiten werden goedgekeurd bij K.B. van 11.11.1863.

Het laatste gedeelte, tussen de Kluisstraat en de Van Elewyckstraat, werd aangelegd in het kader van het Plan général d'alignement et d'expropriation par zone pour l'aménagement du quartier de l'Ermitage van 1907 dat de wijk haar definitieve uitzicht zou geven (K.B. van 21.04.1907).

De straat is genoemd naar een voormalige afspanning die Aux Champs Élysées heette en zich ter hoogte van de huidige nr. 43 en 45 bevond, dat wil zeggen op het terrein waarop thans een herenhuis met bijgebouwen gevestigd is dat later werd verworven door de industrieel en chemicus Ernest Solvay (1838-1922).


De oudste constructies in de Elyzeese Veldenstraat werden gebouwd tussen ongeveer 1841 en 1895. Het betreft meestal eenvoudige eengezinswoningen in neoclassicistische stijl die vroeger een grote eenheid vertoonde door de zuivere lijnen en heldere ordening van de gevels. Meerdere huizenrijen in neoclassicistische stijl die later verbouwd of opnieuw bekleed werden, geven een idee van deze homogeniteit (bvb. nr. 1a – Mercelisstraat 22 (1876), 3, nr. 2, 4 et nr. 9). Sommige van deze gevels werden gerenoveerd (nr. 13-15-17: van de tweede helft van de 19e eeuw, in 1980 gerenoveerd door architect Paul Flamand).
Op nr. 28 tot nr. 40 bevond zich eveneens een bijzonder homogene huizenrij van huizen van het einde van de 19e eeuw, die intussen echter veel van die eenheid verloren heeft.

Toen het tweede straatgedeelte werd geopend, begon een tweede bouwfase. In dit gedeelte tussen de Henninstraat en de Van Elewyckstraat staan bijzonder veel goed bewaarde huizen van omstreeks 1910. Daartoe behoort de huizenrij in eclectische stijl van nr. 73 tot nr. 89, waaronder nr. 71 thans sterk gewijzigd is en nr. 77 opmerkelijke sgraffiti bezit. Sommige huizen in de eveneens opmerkelijke huizenrij aan pare kant van nr. 80 tot nr. 94 hebben gevels met art-nouveauelementen.

Nr. 74 maakt deel uit van een geheel ontworpen door architect Léon Delune, ten tijde van de aanleg van de hoek van de Henninstraat en Elyzeese Veldenstraat (zie Henninstraat nr. 21, 23, 25). Het sluit niettemin goed aan bij de stijl van het aanpalende huis op nr. 72, ontworpen door Paul Hamesse, die ook nr. 6-6a, beschermd eigendom van Edouard Taymans, tekende.


De twee hoeken met de Van Elewyckstraat werden in 1923 en 1925 ontworpen door J.-B. Tilman; het enige afwijkende element van nr. 91 is de erker op de hoek.

Het straatbeeld wordt thans sterk bepaald door grote appartementsgebouwen van de tweede helft van de 20e eeuw. Onder meer het appartementsgebouw op nr. 12, dat in 1948 en 1954 in twee fasen en werd ontworpen door architect Maxime Brunfaut voor de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie; nr. 18 is een groot complex in rode baksteen op een terrein tussen de Elyzeese Veldenstraat en de Elsensesteenweg, in 1952-1953 ontworpen door architect E. Goffray voor de Société Immobilière des Champs Élysées; een ander groot vastgoedproject La Parisienne (nr. 33) dateert van 1965 (architect C.H. Vander Elst).

In dezelfde periode ontstond een rij appartementsgebouwen (van nr. 42 tot nr. 56); opmerkelijk op nr. 46 zijn de vensterregisters en de bekleding met begrinde betonnen panelen (architect P. Guillissen, 1955). Een van deze gebouwen (nr. 66) vervangt een appartement in art deco van zes verdiepingen dat eigendom was van de beeldhouwer Louis Devillez (architect Georges Hobé, 1928).