Inventaris(sen)

  • Inventaris van koloniale sporen (DPC-DCE 2024-2025)

Onderzoek en redactie

1993-1995

 

Van Jachtlaan naar Elf Novemberlaan.

Korte en rechte straat eind XIXe eeuw aangelegd, op het zuidelijke deel van de Zavelstraat, die de Sint-Gertrudiskerk met de Kapellestraat verbond (zie Generaal Henrystraat). Tot de Tweede Wereldoorlog maakte de straat deel uit van de Korenbloemenstraat (rue des Bluets, zie Kolonel van Gelestraat) waarvan de rooilijn in 1867 werd bepaald.
Haar huidige benaming heeft ze te danken aan Generaal Emile Wangermée (Tienen, 1855 – Brussel,1924), militaire ingenieur, assistent van luitenant-generaal Henri Alexis Brialmont (zie Brialmontstraat). Op verzoek van Koning Leopold II trad hij toe tot de Onafhankelijke Congostaat (OCS) met als doel de vestingwerken van Boma te versterken. In die hoedanigheid werkte hij aan de bouw van het fort van Shinkakasa en de bouw van telegraafmasten. Vervolgens was hij adjunct van generaal Théophile Wahis (zie generaal Wahislaan). Daarna werd hij vicegouverneur (1897) van de OCS en vervolgens gouverneur (1898). In 1906 verliet hij de administratie om vertegenwoordiger te worden van het Comité Spécial du Katanga. Hij werd benoemd tot eerste gouverneur van de provincie Katanga en creëerde Elisabethstad, de hoofdstad van de provincie.
Tijdens het interbellum was de wens om het koloniale project te promoten bijzonder groot. De koloniale toponymie maakte deel uit van de propaganda voor de kolonisatie van Congo.


Het straatbeeld wordt bepaald door eclectische panden uit XXa, meestal met polychrome bakstenen gevels, met twee of drie bouwlagen en twee tot vier traveeën; muuropeningen soms onder I-balk. Tot de meest representatieve panden behoren Nr. 15 (1908), 17-19 (1907), 20, 21-23 (1910) en 22. Voorts Nr. 2 en 4, een ensemble van twee woningen volgens spiegelbeelschema, mogelijk uit 1908. Het einde van de straat wordt gedomineerd door woningen gebouwd tussen 1920 en 1950, dikwijls met drie bouwlagen, zie Nr. 33 (1931, n.o.v. arch. Maurice D'HOND), 34 (1927, n.o.v. arch. Jean FINNÉ) en 40 (1940, n.o.v. arch. Maurice D'HOND) met modernistische inslag, gevel in gele baksteen op blauw betegelde onderbouw met drie bouwlagen en twee traveeën; gestapelde erker in de hoofdtravee, in linkertravee twee oculi.


Bronnen

Archieven
KB 06.06.1867
GAEtt./OW 3332 (1907), 368 (1908), 1755 (1910), 638 (1927), 8904 (1931), 3765 (1940)
DS Plannen 1898, 1906, 1926.

Publicaties en studies
GODDEERIS, I., LAURO, A., VANTHEMSCHE, G., (red.), Koloniaal Congo. Een geschiedenis in vragen, Antwerpen, Polis, 2020.
VANTHEMSCHE, G., La Belgique et le Congo. L’impact de la colonie sur la métropole 1885-1980, Brussel, Le Cri, 2010 (Nouvelle histoire de Belgique, 4).

Websites
Biographie Coloniale Belge, 1948