Vanderlindenstraat

 

Bekijk de weerhouden gebouwenDe lange en rechte Vanderlindenstraat loopt van de Paleizenstraat tot de James Wattstraat. De De Moerkerkestraat begint er aan pare zijde, en de straat wordt op twee derden onderbroken door de Paviljoenstraat.

De Vanderlindenstraat werd in twee fases aangelegd. Op 20.08.1866 machtigde een koninklijk besluit Adolphe Clabos en Edouard Duboccage, twee private eigenaars, om op hun terreinen de Vanderlindenstraat en de Van Schoorstraat aan te leggen, over een breedte van veertien meter, tussen de Paleizenstraat en de Paviljoenstraat. De opening van dit eerste deel van de Vanderlindenstraat noodzaakte de sloop van een oud buitenhuis omringd door een slotgracht dat tot de 17e of de 18e eeuw terugging. Het plein ligt in de Sint-Felixwijk, tussen de Paviljoenstraat, de François-Joseph Navezstraat en de Luxemburg-spoorlijn. Deze wijk werd aangelegd op initiatief van vastgoedmaatschappij Participation Saint-Félix, eigenares van de meeste terreinen op deze plaats. Het plan, getekend in 1880 door gemeentelijk ingenieur Bouchez, werd goedgekeurd tijdens de zittingen van het gemeentecollege van 18.01.1881 en 31.01.1882, en dan bij K.B. van 13.12.1883. Naast de verlenging van de Vanderlindenstraat, voorzag het in die van de Van Schoorstraat, alsook in de aanleg van de James Wattstraat, de eerste helft van de Stephensonstraat, en de aanleg van het Stephensonplein. De wegenwerken voor de wijk werden in 1884 voltooid.

De straat is vernoemd naar Joseph Vanderlinden (Brussel, 1798-1877), een politicus die actief deelnam aan de Belgische Revolutie. Hij was schatbewaarder van het Voorlopig Bewind in 1830.

De straat werd hoofdzakelijk tussen 1866 en 1900 bebouwd met overwegend neoclassicistische huizen, zoals nr. 89 (1894). Van deze bebouwing, die vaak uit groepen identieke huizen bestond, hebben slechts weinige huizen hun oorspronkelijke uitzicht bewaard. Vermelden we de huizenrij gevormd door nr. 59, 61 en 63 (zie deze nummers), het eerste ontworpen als geheel met nr. 55 en 57, gewijzigd. Zo ook maakten nr. 73 en 79 deel uit van een geheel van vier gebouwen, waarvan twee een nieuw parement hebben gekregen. Onder de opdrachtgevers die in de straat actief waren, vermelden we de families Van Acker en Maertens, de eerste wellicht voor het geheel van nr. 102 tot nr. 144 (ca. 1885), de tweede als opdrachtgever van nr. 174 tot 184 (1886), alsook van nr. 133 (zie dit nummer). Daarnaast werd het heterogene karakter van de straat versterkt door de wederopbouw van diverse gebouwen die tijdens de bombardementen van mei 1944 waren vernield.

Binnen het huizenblok ontstonden verscheidene fabrieken en opslagplaatsen, vele ervan gewijzigd. Nr. 24 is een voormalige opslagplaats van de Grand Bazar du Boulevard Anspach die architect Victor Horta in 1920 ontwierp (zie dit nummer). Het gebouw is thans verbonden met nr. 20-22, gelegen op een perceel waarvan de oorspronkelijke gebouwen uit 1884 door de Compagnie Belge-Américaine pour la Fabrication de Savons waren gebouwd. Aan het begin van de straat aan pare zijde vermelden we de aanwezigheid van het koor van de kerk van Sint-Franciscus van Assisi en het eraan verbonden klooster (zie nr. 13a-15b, 15-17 Vanderlindenstraat en 181-183 Paleizenstraat).