De doodlopende Rupelstraat staat haaks op de Léon Monnoyerkaai. In het oosten loopt ze langs het uiteinde van de Lambermontlaan en in haar zuidelijke deel overspant ze de Zenne.
Oorspronkelijk lag de weg schrijlings op het grondgebied van Laken en dat van Schaarbeek, waarvan de grens door de Zenne werd gevormd. De straat vond haar oorsprong in een oude weg – Kalkhovenstraet genaamd in Laken, Groenstraat in Schaarbeek – die de oostelijke oever van het Kanaal van Willebroek verbond met het gehucht Monplaisir, voorbij de Zenne en dan voorbij de sporen van de lijn Brussel-Mechelen. De straat werd vóór 1880 Rupelstraat gedoopt, verwijzend naar deze bijrivier van de Schelde waarin het Kanaal van Willebroek uitmondde. Rond 1899 werd de straat volledig Schaarbeeks, na de aanhechting door deze gemeente van het Lakense terrein gelegen tussen het kanaal en de Zenne ten noorden van de lijn Brussel-Gent. Uiteindelijk ging de straat over naar het Brusselse grondgebied, na de aanhechting van de gehele rechteroever van het kanaal door de Stad in 1921.
In de jaren 1900 werd de straat afgeboord door het uiteinde van de toekomstige Lambermontlaan, dat een talud volgde en het kanaal via de Van Praetbrug kruiste. Rond 1958 werd de straat doodlopend gemaakt, in het kader van de verbreding van de laan en de heraanleg van het kruispunt met de Vilvoordselaan, waarvoor een groep huizen in de hoek van die laan moest verdwijnen.
Ten oosten van de straat, aan de toekomstige Léon Monnoyerkaai, had zich de soda- en zwavelzuurfabriek Capellemans gevestigd, die in 1824 was opgericht en vóór 1903 de Usine de Produits Chimiques de Laeken werd. De talrijke gebouwen van de fabriek werden vóór 1971 gesloopt. Thans wordt het terrein ten noorden van de Zenne ingenomen door de zetel van de maatschappij Elia (bureau architectesassoc., 2009-2013), terwijl in het zuiden, achter een showroom voor occasieauto’s uit 2012, het Gewestelijk Containerpark (n.o.v. architecten Pol en Philippe Henry, 1990) ligt, op de plaats van een afvalverbrandingsoven die in 1952 was ontworpen aan de kant van de Vilvoordselaan.
Bronnen
Archieven
SAB/OW 68736 (1952), 105063 (1990-1991).
Publicaties en studies
CULOT, M. [o.l.v.], Bruxelles Hors Pentagone. Inventaire visuel de l'architecture industrielle à Bruxelles, AAM, Brussel, 1980, fiche 93.
VAN NIEUWENHUYSEN, P., Toponymie van Laken (doctoraatsverhandeling in de Germaanse Filologie), UCL, Louvain-la-Neuve, 1998, p. 1676.
Tijdschriften
Almanach du Commerce et de l’Industrie, “Ruppel (rue du)”, 1880.