Filips de Goedestraat

Van de Jozef II straat naar de Gutenbergsquare. De Stevinstraat en Orteliusstraat verdelen haar in drie delen.

De aanleg van de straat werd goedgekeurd bij collegebesluit van de Stad Brussel van 31.12.1859 (Bulletin communal, 1859, t. II, pp. 383-384). De straat eindigde aan de Etterbeeksesteenweg en volgde de huidige Pacificatiestraat, het westelijke deel van de Marie-Louizasquare en de Livingstonelaan. De straatnaam verwijst naar de befaamde hertog van Bourgondië die leefde van 1396 tot 1467.

De aanleg gebeurde, net als bij de twee eerste gedeelten van de Stevinstraat, op vraag van de eigenaars van de terreinen tussen de Josef II - , de Spastraat en de Etterbeeksesteenweg. Deze verzetten zich tegen het plan van de Leopoldswijk, in 1837 ontworpen door architect Tilman François Suys (SAB/PP 1511-1512). Dit plan voorzag twee wegen parallel aan de Stevinsstraat, in plaats van één weg – de Filips de Goedestraat. Bovendien was er geen enkele parallele weg met de Josef II straat voorzien – zoals de Stevinstraat – tussen de Spastraat en de Etterbeeksesteenweg.

In 1864 werd een verlenging van de straat gepland voorbij de Etterbeeksesteenweg, tot aan de Leuvensesteenweg (SAB/OW 26337). Deze verlenging zou uit twee stukken bestaan, het eerste op de oever van wat toen nog de grote vijver van Sint-Joost was, het andere op het grondgebied van Sint-Joost-ten-Node. Dit project werd overgenomen door Gédéon Bordiau in zijn rooilijnenplan voor de Noord-Oostwijk, goedgekeurd bij K.B. van 20.12.1875.


Op het in 1881 door het Institut cartographique militaire opgestelde plan van Brussel, is het eerste straatgedeelte van de Filips de Goedestraat nog aangegeven in stippellijn, terwijl het tweede gedeelte als bestaand tracé is opgenomen.


Om een betere circulatie van de stoomtram op deze plaats mogelijk te maken (Bulletin communal, 1891, t. I, pp. 344-346) werd in 1891 het westelijk deel van het geplande huizenblok tussen het eerste straatgedeelte en de Kardinaalsstraat vervangen door een square waarvan de aanleg werd goedgekeurd door het collegebesluit van de Stad van 06.04.1891 (Bulletin communal, 1891, t. I, p. 480). In 1896 was de aanleg ervan voltooid.


De nieuwe square kreeg echter pas op 23.12.1898 door een collegebesluit de naam van Gutenberg. Voor deze datum werden de woningen in het verlengde van de Filips de Goedestraat aangeduid met pare nummers van deze straat en de tegenoverliggende huizen met onpare nummers ervan. Het tweede straatgedeelte van de verlengde Filips de Goedestraat op Sint-Joost-ten-Node, zou Bonneelsstraat worden genoemd.

Het zuidelijke gedeelte van de Filips de Goedestraat werd het eerste bebouwd, voornamelijk met in de jaren 1860 en 1870 ontworpen huizen in neoclassistische stijl met drie bouwlagen. De rest van de straat werd bebouwd tussen 1884 en 1902, met huizen met neoclassicistische inslag of in eclectische stijl.

Rechts van nr. 60 bevond zich tot in 1894 het Maison Rouge [Rode Huis], herberg dat dateerde van voor de aanleg van de straat en dat oorspronkelijk langs de Etterbeeksesteenweg stond.

Architect Édouard Elle, die eveneens erg bedrijvig was in de Orteliusstraat, bouwde in de Filips de Goedestraat negen huizen, waarvan zeven naast elkaar in het laatste straatgedeelte aan onpare kant: nr. 41 tot 53 (zie nr. 47, 49 en 51, 53) en 52, 54 (zie deze nr.).


Architect Armand Van Waesberghe ontwierp op een L-vormig doorlopend perceel in de Filips de Goedestraat en op de Gutenbergsquare twee huizen in art nouveau (zie nr. 55 en Gutenbergsquare nr. 5).

In 1901 ontwierp architect Victor Taelemans in de Filips de Goedestraat vier huizen, zijn eigen woning op de hoek met de Pacificatiesstraat (zie nr. 70), de andere op de hoek met de Orteliusstraat (zie nr. 46, 48, 50 en Orteliusstraat nr. 20).


Op veel plaatsen werd de originele bebouwing vervangen door recentere gebouwen. Op nr. 24 tot 28 werden drie huizen van de jaren 1870 vervangen door drie appartementsgebouwen in postmoderne stijl van 1988, ontworpen door het architectenbureau M. A. Poons. Op nr. 34, op de hoek met de Orteliusstraat, ontwierp architect H.Coppejans in 1961 een groot appartementsgebouw, ter vervanging van een mooi herenhuis met tentdak (architect Louis Derycker, 1898).


De huizen in het eerste straatgedeelte aan onpare kant zijn volledig verdwenen. Vijf huizen werden in 1963 gesloopt toen de architecten Philippe Dumont en José Vanden Bossche op de hoek met de Jozef II straat een grote kantoortoren bouwden voor de SA l'Urbaine.


In 1989-1990 tekende de Groep Planning de plannen voor een groot uitbreidingsproject van de zetel van de Volksverzekering, die sinds de jaren 1970 op dit terrein aan de kant van Livingstonelaan gevestigd was. Het ontwerp voorzag ook in de bouw van woningen. Het gebouw van 1963, de nog resterende huizen in neoclassistische stijl in de Filips de Goedestraat en Stevinstraatstraat en een niet meer in gebruik zijnde, en vaak verbouwde garage uit het interbellum op een smal terrein tussen de Jozef II straat en de Stevinstraat, werden vervangen door meerdere kantoorgebouwen en woningen. Het complex was voltooid in 1995.