Paviastraat

Van de Ambiorixsquare naar de Leuvensesteenweg. De Grevelingenstraat en Eedgenotensteraat monden er op gelijke hoogte in uit. Hogerop wordt ze doorkruist door de Keizer Karelstraat. De Inquisitiestraat vertrekt in de Paviastraat.

Aangelegd volgens het rooilijnenplan van de Noord-Oostwijk ontworpen door architect Gédéon Bordiau en goedgekeurd bij K.B. van 20.12.1875. Ze is aangegeven op het plan van Brussel dat in 1881 werd opgesteld door het Institut cartographique militaire.

In die tijd was alleen het laatste straatgedeelte aan pare kant bebouwd met een arbeiderswijk die Bordiau in 1875 ontwierp voor de Société anonyme des Habitations ouvrières dans l'Agglomération bruxelloise. De wijk met 24 huizen beslaat het hele terrein tussen de Leuvensesteenweg, de Ringsteekstraat en de Keizer Karelstraat (zie Ringsteekstraat).


Pas in 1889 zouden andere gebouwen volgen, meestal huizen in eclectische stijl of met neoclassicistische inslag. Het laatste dateert van 1912.

In de jaren 1890 liep de tramlijn Brussel-Sterrebeek langs de twee laatste straatgedeelten van de Paviastraat, tussen de Grevelingenstraat en de Leuvensesteenweg. Voor de aanleg van een dubbel spoor ter hoogte van de steenweg, kocht de Belgische staat op 25.08.1893, in naam van de Société des Chemins de Fer vicinaux, het terrein op de hoek van de Paviastraat en de Leuvensesteenweg aan onpare kant, om er een schuine hoek van een vijftiental meter te kunnen aanleggen. Dit plan werd goedgekeurd door de Gemeenteraad van Brussel van 22.12.1902 (Bulletin communal, 1902, t. II, pp. 812, 1043).

Zoals de meeste straten in de wijk verwijst de naam van de straat naar de geschiedenis van ons land. Hij werd toegekend bij collegebesluit van de Stad Brussel van 12.01.1877 en refereert aan de beroemde Slag bij Pavia waar Keizer Karel een grote overwinning behaalde op Frans I.

Tussen 1898 en 1900 ontwierp architect Émile Dewé voor eigen rekening vier gehelen van huizen in deze straat: nr. 7 tot 11 (1898), 13 en 15 (zie nr. 15), 18 tot 28 (zie nr. 22) en 23 tot 29 (zie deze nr.).

Op het nr. 32 bevindt zich een huis in art nouveau, ontworpen door architect Victor Taelemans (zie dit nr. 32). De twee, thans met briketten beklede huizen op nr. 65-67 en 69, op de hoek met de Keizer Karelstraat, hadden oorspronkelijk een mooie gevel met art-nouveauelementen.


Nr. 1, een hoekgebouw dat tevens het nr. 9 heeft op de Ambiorixsquare, werd in 1955 ontworpen door architect Jean Verschuere. Het vervangt een opmerkelijk herenhuis met erkers en trapgevels, in 1901 door architect Henri Van Massenhove ontworpen voor de weduwe van een zekere generaal Sterckx.


Het appartementsgebouw op nr. 85-87 van 1932, ontworpen door architect Fernand De Pape, bevindt zich op een geknikt perceel en heeft een tweede gevel in de Inquisitiestraat. Vijf huizen in neoclassicistische stijl, op nr. 39-45 en in de Eedgenotenstraat 1-3, die in 1902 als geheel werden ontworpen, zijn thans verbouwd en verhoogd.

Het tweede straatgedeelte aan pare kant maakt deel uit van het scholencomplex Adolphe Max, dat het grootste deel van het huizenblok in beslag neemt (zie Clovislaan nr. 40). Alle huizen werden er gesloopt: die op de hoek met de Grevelingenstraat dienden plaats maken voor een sport- en cultureel centrum ontworpen in 1981, dat uiteindelijk niet werd gebouwd; die in de Keizer Karelstraat werden vervangen door een eind jaren 1970 ontworpen schoolgebouw.

De hoek gevormd door nr. 121 en Leuvensesteenweg 310-314, is bebouwd met een thans grondig verbouwd geheel van huizen met handelsruimte op de benedenverdieping, in 1904 ontworpen voor een zekere Bogaers. Dezelfde eigenaar liet in de wijk niet minder dan zes gelijkaardige gehelen bouwen (zie John Waterloo Wilsonstraat, Grevelingenstraat en Eburonenstraat).