Onderzoek en redactie

2006-2008

 

Bekijk de weerhouden gebouwen
Polygonaal plein waarop ten noorden de Eedgenotenstraat en Knapzakstraat uitkomen en ten zuiden de Franklinstraat en Newtonstraat. Het onderbreekt de Patriottenstraat op drie kwart van haar lengte.

Aangelegd volgens het rooilijnenplan van de Noord-Oostwijk ontworpen door architect Gédéon Bordiau en goedgekeurd bij K.B. van 20.12.1875. Net als dat van de naburige straten, is het tracé echter alleen in stippellijn aangegeven op het plan van Brussel, dat in 1881 werd opgesteld door het Institut cartographique militaire.

Zoals de meeste straten in de wijk verwijst de naam naar de geschiedenis van ons land. Haar naam werd toegekend bij de collegebesluiten van de Stad Brussel van 14.04 en 15.05.1877 en refereert aan de opstand van de edelen, ook Geuzen genaamd, die rond 1566 in de door Filips II geregeerde Spaanse Nederlanden uitbreekt.

Het plein telt veertien nummers, verdeeld over vijf verschillend huizenblokken. Op de smalle hoekpercelen aan het einde van de Eedgenotenstraat, Patriottenstraat en Franklinstraat, bevinden zich coherente gehelen van huizen: op nr. 1 en Patriottenstraat 73 (1898), op nr. 2, 3 en Franklinstraat 158 (1902) en ook op nr. 14, 15 en Patriottenstraat 72, 74 (zie deze nr.). De nr. 4 en 5 liggen in het verlengde van de onpare kant van de Franklinstraat, terwijl de nr. 7 tot 13 in het verlengde liggen van de pare kant van de Eedgenotenstraat.

Een zesde huizenblok, begrensd door de Newtonstraat, Patriottenstraat en Notelaarsstraat en door de Kortenberglaan is op de hoek van de laatste twee straten bebouwd met een kantorencomplex, waarin onder meer de federale politie kantoren heeft. Het werd in 1985 ontworpen door de architecten De Smet en Whalley, ter vervanging van het Home Juliette Herman, een voormalig weeshuis voor meisjes (zie Notelaarsstraat). Aan dit gebouw grenst een klein, op het plein uitgevend park met de naam van het home.

De huizen op het plein in eclectische stijl of met neoclassicistische inslag werden gebouwd tussen 1898 en 1909. Het meest recente getuigt al van invloeden van de Beaux-Artsstijl (zie nr. 10). Op nr. 9 (zie dit nr.) bevindt zich een opmerkelijk huis, in 1903 ontworpen door architect Antoine Aulbur (zie nr. 9).

Bronnen

Archieven
SAB/OW 1 en Patriottenstraat 73: 18673 (1898); 2, 3 en Franklinstraat 158: 12010 (1902).
SAB/Bulletin communal de Bruxelles, 1877, t. I, p. 316.
SAB/PP 956-957 (1879).

Kaarten / plannen
Bruxelles et ses environs, Institut cartographique militaire, 1881 (Koninklijke Bibliotheek van België, Kaarten en Plannen).