close the map
Brussel Vijfhoek

Steenstraat

Onderzoek en redactie

1989-1994

 

Bekijk de weerhouden gebouwenVan Anspachlaan naar Kolenmarkt.

Aloude verbindingsstraat en onderdeel van de handelsweg Groot Eiland/Koudenberg (onder meer vermeld in de tweede helft van de 13e eeuw). Benaming mogelijk ontleend aan een hier vroeger gelocaliseerd “steen” of verwijzend naar haar vroegere functie van opslagplaats van het bouwmateriaal voor de opbouw van het Stadhuis.
Gebogen verloop, tussen 1853 en 1870 met incorporatie van Borgwal (zie aldaar). Vóór de noordelijke verlenging van de Zuidstraat in 1861-1862, bevond zich ter hoogte en tegenover de vroegere Melkstraat de Stadswaghe, in 1706 wederopgebouwd door C. Van Nerven. Verderop, ter plaatse van de huidige Ancienne Belgique (nr. 15- 21) stond het godshuis van de kramersgilde, wederopgebouwd in 1781. De voormalige Steengang en Minderbroedersstraat, de Korte Steenstraat en de Appelbomengang aan noordzijde, respectievelijk grosso modo ter hoogte van de huidige nrs. 10, 20-22, 26-28, verdwenen ca. 1867-1880 door gedeeltelijke verlegging en aanpassing van de noordzuidelijke rooilijn, ingevolge de Zennesanering en het doortrekken van de centrale lanen.

Straatbeeld met vrij heterogeen karakter. Rijbebouwing met overwicht van bepleisterde of heden gecementeerde gevels met neoclassicistisch uitzicht uit ca. 1875-1900: drie a vier bouwlagen, al of niet met tussenverdieping, en twee tot vier traveeën, met rechthoekige of getoogde vensters op de verdiepingen, horizontale geleding door middel van kordons, ijzeren borstweringen of dito vensterleuningen, en van bij oorsprong met winkelpuien op de benedenverdieping, heden verbouwd, soms met inbegrip van de entresol. Zoals op nr. 3, 4 (1884, met houten erker en oorspronkelijk entresol, sinds 1936-1937 samen met nr. 2 en 6 opgenomen in hoge doorlopende winkelpui, zie ook Anspachlaan nr. 106), 6 (woning van 1877, met latere vierde bouwlaag) en de meer sobere versies nr. 8 (vermoedelijke bouwaanvraag van 1875, met bijkomende vierde bouwlaag van 1905), 10-12 (van 1876, in licht afwijkend ontwerp met fraai stucdecor, thans met briketten), 14 (1876, eveneens heden met briketten), 28 en 30 (1875, thans gecementeerd), 41-43 (1862, op nieuwe rooilijn; aangepast in 1924). Daarnaast ook gevels met 19e eeuws uitzicht resulterend van aanpassingen van oudere kernen, veelal aangegeven door muurankers of algemeen volume, onder meer op nr. 32, 34 (op oudere rooilijn en vermoedelijk voorheen één pand cf. de doorlopende thans afgedekte muurankers en zelfde vensterhoogte), nr. 36 (van 1843, voorheen met klokvormige geveltop). Verder ook enkele appartements- en kantoorgebouwen uit het interbellum zoals de nr. 23-25 (n.o.v. architect Charles De Wys van 1937), nr. 38 (in art deco van 1924 n.o.v. architecten J. Cailleau en A. Bezerie). Het straatgedeelte tussen Zuidstraat en Kolenmarkt maakt deel uit van het BPA 30/10 Grote Markt en omgeving van 1960 (zie Beenhouwersstraat). Gedomineerd door topgevels met 17e – begin 18e eeuws uitzicht, op nr. 46 na resulterend van restauratie of wederopbouw in kopiërende stijl.
Voor de hoekpanden nr. 1, 2 en 37, 39 zie respectievelijk Anspachlaan nr. 105-109, 106 en Zuidstraat nr. 15, 30-32.

Bronnen

Archieven
SAB/OW 3718 (1884) en 50573 (1936-1937), 3717 (1877), 2681 (1875) en 3800 (1905), 3723 (1876), 1407 (1876), 3727 en 3729 (1875), 3735 (1862) en 29551 (1924), 3734 (1843), 4914 (1937), 34391 (1924).

Websites
BALat KIK-IRPA