Onderzoek en redactie
1989-1994
Bekijk de weerhouden gebouwenVan Ravensteinstraat naar Koningsstraat.
Deel uitmakend van de Warandewijk. Ensemble in classicistische stijl, gevormd door het Park van Brussel en omringende straten, vanaf 1776 naar ontwerp van architect Barnabé Guimard aangelegd op de tuinen van het Koudenbergpaleis (zie Park van Brussel). Oorspronkelijk meest zuidelijke dwarsgang aan de westzijde van de Koningsstraat. Eertijds afgesloten door het zogenaamd Domus Isabellae: een monumentaal paviljoen in barokke bak- en zandsteenstijl, ontworpen door architect Jacques Francquart en in 1625 gelijktijdig met de aanleg van de Isabellastraat door de Infante Isabella opgetrokken ten behoeve van de Grote Gilde der Kruisboogschutters, waarnaar in 1754 de Bourgondische bibliotheek uit het afgebrande paleis werd overgebracht. Door Barnabé Guimard verborgen achter een groenscherm. In 1796 openbaar verkocht voor afbraak en vervangen door een trap, leidend naar de Isabellastraat, die later nog driemaal in gewijzigde vorm werd wederopgebouwd.
Aanvankelijk zogenaamde “Bibliotheek(door)gang”; huidige benaming naar architect baron Victor Horta (1861-1947), protagonist van de art nouveaubeweging in België.
Trap. Vroegste trap - tweeledig, bovenaan gebogen - in 1796 opgetrokken door meester-metselaar C. Dupont. Tweede trap - tweeledig, bovenaan hoefijzervormig - in 1810 ontworpen en in 1811-1812 gebouwd onder leiding van B. Vanden Kerckhove, beschadigd in 1830. Derde trap - vierledige rechte steektrap - onderaan geflankeerd door neoclassicistische paviljoenen, naar ontwerp van architect Auguste Payen van 1840, aangevat in 1841 en voltooid ca. 1845, met gietijzeren leuning naar ontwerp van architect Pierre Victor Jamaer van 1854. Huidige monumentale trap naar ontwerp van architect François Malfait, gebouwd na aanleg van de Ravensteinstraat, waarbij door terreinophoging driekwart van de Payen-trap verdween. Aanvankelijk project voor hellend straattracé - herhaling van een eerder project uit 1798 - niet weerhouden. Voorontwerpen voor trap van 1919-1920, definitieve plannen van 1921, aanbesteed in 1922 en voltooid in 1923. Dubbele bordestrap op straatbreedte, met op classicisme geïnspireerd decor, volledig uitgevoerd in hardsteen; onderaan opgeluisterd door een fontein, te midden van een plantsoen. Muurdammen met schijnvoegen en telkens blindnis met stafwerksleutel; balustraden met postamenten en panelen eindigend in zware bewerkte voluten. Fontein "Najade" bestaande uit een wit marmeren reliëf voorstellend twee vrouwelijke naakten met kruik waarin spuier en twee bronzen putti op schildpadden door beeldhouwer Jacques Marin, rondom een drieledig, halfrond arduinen bekken. Mogelijk nog bewaarde resten van de overwelfde kelderverdieping van het Domus Isabellae onder het plantsoen.
Centraal op het pleinvormig straatgedeelte bovenaan de trap: standbeeld van Augustin-Daniel graaf Belliard (1769- 1832) door beeldhouwer Guillaume Geefs, gedateerd 1836. Straatgedeelte bovenaan de trap oorspronkelijk geflankeerd door symmetrische paviljoenen, waarvan het noordgedeelte in gewijzigde vorm werd wederopgebouwd (zie Koningsstraat nr. 14 en 20-40) Straatgedeelte onderaan de trap aan zuidkant ingenomen door het Paleis voor Schone Kunsten (zie Ravensteinstraat nr. 5-23); aan noordkant door gebouw van de Generale Maatschappij van België (Ravensteinstraat nr. 29).
Bronnen
Archieven
SAB/OW 480 (1796, 1810-1812, 1840-ca. 1845, 1854), 56455 en 57641 (1919-1923); NPP, E 10.