Typologie(ën)
winkel
Ontwerper(s)
P. J. BORREMANS – architect – 1912
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Beaux-Artsstijl
Inventaris(sen)
- Het monumentale erfgoed van België. Anderlecht-Kuregem (Archistory - 2017-2019)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem), authenticiteit (idem + de kwaliteit van de uitvoering) en integriteit (bewaringstoestand, oorspronkelijke elementen)). Een goed bevat ook artistieke waarde als het kunstwerken omvat (beeldhouwwerken, reliëfs ontworpen voor het goed, enz.) of decoratieve elementen uit de oorspronkelijke bouwperiode of met bijzondere kwaliteit (gesigneerd glasramen, sgraffito, lichtbeuk, enz.).
- Esthetisch Historisch gezien werd die waarde aangewend om waardevolle groene ruimten en natuurlijke of halfnatuurlijke gebieden aan te duiden. De waarde kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Een afweging met andere waarden dringt zich tevens op: de artistieke, de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en de stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen). De volgende selectiecriteria worden er eveneens aan gekoppeld: de ensemblewaarde en de contextuele waarde.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde : - als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente; - of als getuigenis van een periode en/of een zeldzame ontwikkeling van een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; de Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; - of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale lanen of in de Leopoldswijk); - of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur – met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (bv. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte); - of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (bv. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, de Congreskolom); - of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken); - of als het representatief is van het oeuvre van een belangrijke architect in de architectuurgeschiedenis op internationaal, nationaal, regionaal of lokaal niveau (dit betreft zowel befaamde architecten als V. Horta, V. Bourgeois, M. Polak als secundaire architecten, die lokaal verbonden worden aan een gemeente zoals Fernand Lefever in Koekelberg of Emile Hoebeke in Sint-Agatha-Berchem).
Onderzoek en redactie
2019
id
Urban : 39637
Beschrijving
Voormalige
groothandel en tussenhandel (ijzeren beslagVerzameling van metalen elementen op een deur of raam., verlichtingsartikelen, huisraad) in
Beaux-ArtsstijlArchitectuurstroming (ca. 1905-1930) met reminiscenties aan de grote Franse architectuurstijlen uit de 18e eeuw. Rijk en zorgvuldig gedecoreerde gevels in natuursteen en/of simili of in combinatie met baksteen. Borstweringen en poorten in fraai uitgewerkt smeedwerk., n.o.v. architect P. J. Borremans, 1912.
Gebouw bestaande uit twee volumes, dat aan de straat met vier bouwlagen onder plat dak, de tweede bouwlaag behandeld als tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen., en met vijf symmetrische traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...); het tweede volume is achteraan aangebouwd en is minder breed, maar heeft eveneens vier bouwlagen en vijf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Het zadeldakDak met twee hellende dakvlakken. werd na 1953 vervangen door een plat dak.
Straatgevel in similiBepleistering ter imitatie van natuursteen. en witsteen. Benedenverdieping verbouwd tot winkelpui in 1976 (n.o.v. architect Henri Vancoppenolle); oorspronkelijk bestond ze uit een voetgangersingang geflankeerd door twee venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. en dan twee inrijpoorten. In de bovenste bouwlagen, traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) geflankeerd door kolossaleZuilen of pilasters die over de volle hoogte of over meer dan één verdieping opgaan, onafhankelijk van de door vensters en bouwlagen gegeven maten. gecanneleerdeParallelle, gootvormige decoratieve groeven op een zuil of pilaster. pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. met kapiteelKopstuk van een zuil, pijler of pilaster; algemeen om de gedragen last op een smaller draagvlak over te brengen. met volutenSpiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer., met invloed van de renaissancestijl. Op de verdiepingen van de midden- en zijtraveeën, boogvormige Franse balkonsBorstwering tussen de dagkanten van een naar binnen openslaand venster dat tot de vloer doorloopt. met smeedijzerenTaai, ‘kneedbaar’ ijzer dat ambachtelijk wordt ‘gesmeed’ (gehamerd bij hoge temperatuur) tot decoratieve bouwonderdelen als tuinhekken, borstweringen… borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. met orthogonaal motief. Op de overige traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), met guirlandesGehouwen of gesneden slinger van bloemen, bladen of vruchten. Als festoen, vaak met linten en opgehangen aan strikken met neerhangende uiteinden. versierde borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. en smalle gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. rondboogvensters op de laatste verdieping. Attiekmuurtje thans verdwenen. Kroonlijsten en raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. met roedeverdelingDunne houten of metalen staaf in een kozijn waarin glasruiten worden bevestigd. bewaard.
Links afgeboord door een koetsdoorgang (thans overdekt), achterbouw met bepleisterdeMuur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder andere fijne toeslagmaterialen. gevel opengewerktOpengewerkt, voorzien van een stelsel van kleine, decoratieve openingen. met brede muuropeningen onder I-balkIJzeren latei met I-profiel.. Achteraan was voorzien in een binnenplaats onder een beglaasd zadeldakDak met twee hellende dakvlakken. met metalen gebinte, met daarin een verpakkingszaal (quai d’emballage).
Interieur. Zolderingen met bakstenen troggewelven en metalen balken die in het achtergebouw op een centrale rij gietijzerenHard, bros en niet smeedbaar ijzer; gegoten in herbruikbare mallen; meestal gebruikt voor de borstwering van balkons. zuilenCilindervormig steunpunt; vaak voorzien van basis en kapiteel. De kleine en/of dunne variant ervan wordt colonnet genoemd. rusten. Op de benedenverdieping, oorspronkelijk, inrijpoort links naar de binnenplaats, inrijpoort rechts naar het souterrainHoge kelder of half verzonken verdieping.. In het midden, door bureaus geflankeerde voetgangersingang die naar het trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. leidt. Achteraan, bureau gescheiden van de winkel (grand magasin) door een beglaasde houten tussenwand. De winkel vormde oorspronkelijk een groot plateau met, links, een lange toonbank en een houten lift met metalen traliewerk naar alle bouwlagen, inclusief het dak (volume bewaard op dit niveau). Open trap tegen de linkermuur, oorspronkelijk ook tot aan het dak. Een stalling en koetshuis nemen de achterzijde van de benedenverdieping in en geven uit op de binnenplaats. Op de eerste verdieping, vier kamers langs een gang achteraan in het voorste volume. Groot winkelplateau met, achteraan, een lokaal voorbehouden voor de kostbare goederen en de zolderRuimte onder het dak. voor veevoeder, enkel toegankelijk via het onderliggende koetshuis. Magazijn dat de twee volumes op de laatste twee verdiepingen volledig inneemt.
Gebouw bestaande uit twee volumes, dat aan de straat met vier bouwlagen onder plat dak, de tweede bouwlaag behandeld als tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen., en met vijf symmetrische traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...); het tweede volume is achteraan aangebouwd en is minder breed, maar heeft eveneens vier bouwlagen en vijf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Het zadeldakDak met twee hellende dakvlakken. werd na 1953 vervangen door een plat dak.
Straatgevel in similiBepleistering ter imitatie van natuursteen. en witsteen. Benedenverdieping verbouwd tot winkelpui in 1976 (n.o.v. architect Henri Vancoppenolle); oorspronkelijk bestond ze uit een voetgangersingang geflankeerd door twee venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. en dan twee inrijpoorten. In de bovenste bouwlagen, traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) geflankeerd door kolossaleZuilen of pilasters die over de volle hoogte of over meer dan één verdieping opgaan, onafhankelijk van de door vensters en bouwlagen gegeven maten. gecanneleerdeParallelle, gootvormige decoratieve groeven op een zuil of pilaster. pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. met kapiteelKopstuk van een zuil, pijler of pilaster; algemeen om de gedragen last op een smaller draagvlak over te brengen. met volutenSpiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer., met invloed van de renaissancestijl. Op de verdiepingen van de midden- en zijtraveeën, boogvormige Franse balkonsBorstwering tussen de dagkanten van een naar binnen openslaand venster dat tot de vloer doorloopt. met smeedijzerenTaai, ‘kneedbaar’ ijzer dat ambachtelijk wordt ‘gesmeed’ (gehamerd bij hoge temperatuur) tot decoratieve bouwonderdelen als tuinhekken, borstweringen… borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. met orthogonaal motief. Op de overige traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), met guirlandesGehouwen of gesneden slinger van bloemen, bladen of vruchten. Als festoen, vaak met linten en opgehangen aan strikken met neerhangende uiteinden. versierde borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. en smalle gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. rondboogvensters op de laatste verdieping. Attiekmuurtje thans verdwenen. Kroonlijsten en raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. met roedeverdelingDunne houten of metalen staaf in een kozijn waarin glasruiten worden bevestigd. bewaard.
Links afgeboord door een koetsdoorgang (thans overdekt), achterbouw met bepleisterdeMuur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder andere fijne toeslagmaterialen. gevel opengewerktOpengewerkt, voorzien van een stelsel van kleine, decoratieve openingen. met brede muuropeningen onder I-balkIJzeren latei met I-profiel.. Achteraan was voorzien in een binnenplaats onder een beglaasd zadeldakDak met twee hellende dakvlakken. met metalen gebinte, met daarin een verpakkingszaal (quai d’emballage).
Interieur. Zolderingen met bakstenen troggewelven en metalen balken die in het achtergebouw op een centrale rij gietijzerenHard, bros en niet smeedbaar ijzer; gegoten in herbruikbare mallen; meestal gebruikt voor de borstwering van balkons. zuilenCilindervormig steunpunt; vaak voorzien van basis en kapiteel. De kleine en/of dunne variant ervan wordt colonnet genoemd. rusten. Op de benedenverdieping, oorspronkelijk, inrijpoort links naar de binnenplaats, inrijpoort rechts naar het souterrainHoge kelder of half verzonken verdieping.. In het midden, door bureaus geflankeerde voetgangersingang die naar het trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. leidt. Achteraan, bureau gescheiden van de winkel (grand magasin) door een beglaasde houten tussenwand. De winkel vormde oorspronkelijk een groot plateau met, links, een lange toonbank en een houten lift met metalen traliewerk naar alle bouwlagen, inclusief het dak (volume bewaard op dit niveau). Open trap tegen de linkermuur, oorspronkelijk ook tot aan het dak. Een stalling en koetshuis nemen de achterzijde van de benedenverdieping in en geven uit op de binnenplaats. Op de eerste verdieping, vier kamers langs een gang achteraan in het voorste volume. Groot winkelplateau met, achteraan, een lokaal voorbehouden voor de kostbare goederen en de zolderRuimte onder het dak. voor veevoeder, enkel toegankelijk via het onderliggende koetshuis. Magazijn dat de twee volumes op de laatste twee verdiepingen volledig inneemt.
Bronnen
Archieven
GAA/DS 13380 (23.04.1912), 44782 (04.05.1976).
Tijdschriften
Almanach du Commerce et de l’Industrie, “Limnander (rue)”, 1914.
