Typologie(ën)
hotel
Ontwerper(s)
Antoine TRAPPENIERS – aannemer, architect – 1872
Alban CHAMBON – architect – 1891
Julien DILLENS – beeldhouwer – 1891
Juridisch statuut
Beschermd sinds 25 februari 2002, 13 juli 2023
Stijlen
Eclectisme
Neorenaissance
Neo-Lodewijk XV, neorococo
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 32380
Beschrijving
Hoofdgebouw en oorspronkelijke kern van het huidige
hotelcomplex. Voormalige zetel van de Algemene Spaar- en Lijfrentekas, naar
ontwerp van architect A. Trappeniers van 1872, in gebruik genomen in 1874 (zie
Wolvengracht nr. 46).
In 1891 aangekocht door de familie Wielemans-Ceuppens van de gelijknamige brouwerij. Vervolgens grondig verbouwd tot hotel, met luxueuze binneninrichting door architect Alb. Chambon, aangevat in 1893,geopend in 1894. Eén van de drie belangrijkste Brusselse hotels uit de «bel-epoque», samen met het gesloopte « Grand-Hôtel » aan de Anspachlaan en het «Astoria» aan de Koningsstraat, behorend tot de categorie van de grote Europese klassehotels. Door het stelselmatig annexeren van belendende panden mettertijd uitgegroeid tot het overgrote deel van het bouwblok gevormd door De Brouckèreplein, Nieuwstraat, Wolvengracht en Noorddoorgang, opgesplitst door de Paardgang. De meest markante uitbreiding vormde de zogenaamde «Cinéma Métropole», met bioscoop, taverne, feestzalen en hotelkamers, ingehuldigd in 1932 (zie Nieuwstraat nr. 30).
De «palazzo »-gevel in neo-Italiaanse-renaissancestijl van het vroegere bankgebouw, oorspronkelijk met drie bouwlagen, attiekbalustrade en negen traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), werd bij de verbouwing tot hotel behouden, doch verhoogd tot de huidige vijf bouwlagen onder mansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken.. Diverse bouwonderdelen, ondermeer uitgebroken entablementvensters en het gebeeldhouwde timpaanMonumentaal driehoekig of segmentvormig boogveld, meestal besloten in een fronton; vaak rijkelijk versierd. van het inkomportaal op de begane grond, werden vervolgens geïncorporeerd in het directiegebouw van de brouwerij (Van Volxemlaan nr. 366, Vorst). Heden lijstgevel van natuur- en hardsteen, met symmetrische dubbelhuisopstand, cordongeleding en hoekkettingen. Door schijnvoegenImitatievoeg in metsel - of pleisterwerk, aangebracht om regelmatige verdeling te bewerkstelligen of bijvoorbeeld natuurstenen parement (simili) te suggereren. belijnde begane grond : rondboogportaal voorafgegaan door gecanneleerde zuilen aansluitend bij consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. van bekronend balkon; ruime deurvensters. Vernieuwde gevelbrede luifelAfdak boven de ingang van een huis of handelszaak., oorspronkelijk van ijzer en glas met boogtrommel boven de ingang. Bel-etage met rechthoekige vensters in geriemde omlijsting met entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. op consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. en doorlopende balustrade. Derde en vierde bouwlagen met verticaal oplopende vensteromlijstingen met verdiepte borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust., doorgetrokken lekdrempels en ijzeren leuningen. Paneel met verguld inschrift «HOTEL METROPOLE HOTEL» in middenpartij. KroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). met klossenKraagstuk van een kroonlijst met verfijnd uitgesneden en/of gefreesd hangend element of drop. en tandlijst boven friesHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…).. Vijfde bouwlaag als attiekMuur of bouwlaag boven de kroonlijst die meestal het dak aan het gezicht onttrekt., drie middentravën uitgewerkt als loggiaOverdekte, halfopen ruimte; schaduwrijke inham in de gevel van een gebouw. met Toscaanse zuilen en pilasters. MansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken. (leien) met vereenvoudigde dakkapellenUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap., doorgetrokken over nr. 23-29 en 33-35.
Fastueus interieur in eclectische stijl met overwegend neo-Franse-renaissance, neo-Empire- en licht oriëntaliserende inslag, nog grotendeels zoals ontworpen door Chambon, met bescheiden aanpassingen. Uitgevoerd in rijk gevarieerde materialen met een veelheid aan kleurschakeringen, onder meer marmer en breccië, stuc, verguldsel, hout, ijzer, spiegels en brede glas-in-loodvlakken. Verzorgde lambriseringenWandbetimmering, meestal bestaande uit paneelwerk, aangebracht tegen een binnenmuur (vaak het onderste gedeelte ervan); later ook in marmer, stucwerk, …, friezenHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…)., casementplafonds, schouwen en luchters. Vestibule, hal met bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden., oorspronkelijke lift en ijzeren eretrap, receptie, lounge en banketzaal met colonnaden, voormalig restaurant heden café met fontein met nimf door beeldhouwer J. Dillens, wintertuin.
In 1891 aangekocht door de familie Wielemans-Ceuppens van de gelijknamige brouwerij. Vervolgens grondig verbouwd tot hotel, met luxueuze binneninrichting door architect Alb. Chambon, aangevat in 1893,geopend in 1894. Eén van de drie belangrijkste Brusselse hotels uit de «bel-epoque», samen met het gesloopte « Grand-Hôtel » aan de Anspachlaan en het «Astoria» aan de Koningsstraat, behorend tot de categorie van de grote Europese klassehotels. Door het stelselmatig annexeren van belendende panden mettertijd uitgegroeid tot het overgrote deel van het bouwblok gevormd door De Brouckèreplein, Nieuwstraat, Wolvengracht en Noorddoorgang, opgesplitst door de Paardgang. De meest markante uitbreiding vormde de zogenaamde «Cinéma Métropole», met bioscoop, taverne, feestzalen en hotelkamers, ingehuldigd in 1932 (zie Nieuwstraat nr. 30).
De «palazzo »-gevel in neo-Italiaanse-renaissancestijl van het vroegere bankgebouw, oorspronkelijk met drie bouwlagen, attiekbalustrade en negen traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), werd bij de verbouwing tot hotel behouden, doch verhoogd tot de huidige vijf bouwlagen onder mansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken.. Diverse bouwonderdelen, ondermeer uitgebroken entablementvensters en het gebeeldhouwde timpaanMonumentaal driehoekig of segmentvormig boogveld, meestal besloten in een fronton; vaak rijkelijk versierd. van het inkomportaal op de begane grond, werden vervolgens geïncorporeerd in het directiegebouw van de brouwerij (Van Volxemlaan nr. 366, Vorst). Heden lijstgevel van natuur- en hardsteen, met symmetrische dubbelhuisopstand, cordongeleding en hoekkettingen. Door schijnvoegenImitatievoeg in metsel - of pleisterwerk, aangebracht om regelmatige verdeling te bewerkstelligen of bijvoorbeeld natuurstenen parement (simili) te suggereren. belijnde begane grond : rondboogportaal voorafgegaan door gecanneleerde zuilen aansluitend bij consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. van bekronend balkon; ruime deurvensters. Vernieuwde gevelbrede luifelAfdak boven de ingang van een huis of handelszaak., oorspronkelijk van ijzer en glas met boogtrommel boven de ingang. Bel-etage met rechthoekige vensters in geriemde omlijsting met entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. op consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. en doorlopende balustrade. Derde en vierde bouwlagen met verticaal oplopende vensteromlijstingen met verdiepte borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust., doorgetrokken lekdrempels en ijzeren leuningen. Paneel met verguld inschrift «HOTEL METROPOLE HOTEL» in middenpartij. KroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). met klossenKraagstuk van een kroonlijst met verfijnd uitgesneden en/of gefreesd hangend element of drop. en tandlijst boven friesHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…).. Vijfde bouwlaag als attiekMuur of bouwlaag boven de kroonlijst die meestal het dak aan het gezicht onttrekt., drie middentravën uitgewerkt als loggiaOverdekte, halfopen ruimte; schaduwrijke inham in de gevel van een gebouw. met Toscaanse zuilen en pilasters. MansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken. (leien) met vereenvoudigde dakkapellenUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap., doorgetrokken over nr. 23-29 en 33-35.
Fastueus interieur in eclectische stijl met overwegend neo-Franse-renaissance, neo-Empire- en licht oriëntaliserende inslag, nog grotendeels zoals ontworpen door Chambon, met bescheiden aanpassingen. Uitgevoerd in rijk gevarieerde materialen met een veelheid aan kleurschakeringen, onder meer marmer en breccië, stuc, verguldsel, hout, ijzer, spiegels en brede glas-in-loodvlakken. Verzorgde lambriseringenWandbetimmering, meestal bestaande uit paneelwerk, aangebracht tegen een binnenmuur (vaak het onderste gedeelte ervan); later ook in marmer, stucwerk, …, friezenHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…)., casementplafonds, schouwen en luchters. Vestibule, hal met bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden., oorspronkelijke lift en ijzeren eretrap, receptie, lounge en banketzaal met colonnaden, voormalig restaurant heden café met fontein met nimf door beeldhouwer J. Dillens, wintertuin.
Bronnen
Archieven
SAB/OW 601 (1872-1874), 571 (1893-1894).
Publicaties en studies
LAGYE G., L’Hotel Métropole a Bruxelles, Brussel, 1912.
