Typologie(ën)
burgerwoning
Ontwerper(s)
Léon DELUNE – architect, landmeter / meetkundig schatter – 1899
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Eclectisme
Neo-Vlaamse renaissance
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Het monumentale erfgoed van België. Vorst (DPC-DCE - 2014-2020)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2016-2019
id
Urban : 29062
Beschrijving
Geheel van twee verschillend uitgewerkte burgerwoningen
in eclectische stijl met invloed van de neo-Vlaamse renaissancestijl, naar
ontwerp van architect Léon Delune (signatuur gedeeltelijk gewist op de zijgevel
van nr.139), 1899.
Opstanden van twee bouwlagen, in baksteen met elementen in witsteen en hardsteen. Op de verdieping, balkon met houten borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust., rustend op een klein leien dak met lambrekijns. Deuren onder hellende luifelAfdak boven de ingang van een huis of handelszaak. op houten consoles. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... deels bewaard.
Op nr.137, op de verdieping, venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met houten rolluikkast. BoogfriesReeks van kleine (decoratieve) bogen, vaak steunend op kraagstenen.; opengewerkt hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel.; uitspringende kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op fijne houten consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief..
Op nr.139, halfvrijstaand huis. Aan straatzijde, trapgevelGevel met een driehoekige bekroning die trapsgewijs versmalt. onder topstuk en met een vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. achter een houten balkon. KruisvenstersVenster, door een moneel en een tussendorpel in vier vlakken verdeeld. of venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met stenen moneelStenen vensterstijl..
Op de zijgevel, veelhoekige gestapelde erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. die vanaf de begane grond vertrekt; loggiaOverdekte, halfopen ruimte; schaduwrijke inham in de gevel van een gebouw. onder leien dak. Gerestaureerde glas-in-loodramen met art-nouveaumotieven (iris). Uitkragende kroonlijstenStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). met lambrekijns, op fijne houten consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief..
Opstanden van twee bouwlagen, in baksteen met elementen in witsteen en hardsteen. Op de verdieping, balkon met houten borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust., rustend op een klein leien dak met lambrekijns. Deuren onder hellende luifelAfdak boven de ingang van een huis of handelszaak. op houten consoles. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... deels bewaard.
Op nr.137, op de verdieping, venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met houten rolluikkast. BoogfriesReeks van kleine (decoratieve) bogen, vaak steunend op kraagstenen.; opengewerkt hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel.; uitspringende kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op fijne houten consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief..
Op nr.139, halfvrijstaand huis. Aan straatzijde, trapgevelGevel met een driehoekige bekroning die trapsgewijs versmalt. onder topstuk en met een vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. achter een houten balkon. KruisvenstersVenster, door een moneel en een tussendorpel in vier vlakken verdeeld. of venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met stenen moneelStenen vensterstijl..
Op de zijgevel, veelhoekige gestapelde erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. die vanaf de begane grond vertrekt; loggiaOverdekte, halfopen ruimte; schaduwrijke inham in de gevel van een gebouw. onder leien dak. Gerestaureerde glas-in-loodramen met art-nouveaumotieven (iris). Uitkragende kroonlijstenStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). met lambrekijns, op fijne houten consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief..
Bronnen
Archieven
GAV/DS 1266 (1899).
