Typologie(ën)
burgerwoning
Ontwerper(s)
Henri JACOBS – architect – 1909
Auguste LEBLICQ – aannemer – 1909
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Eclectisme
Inventaris(sen)
- Het monumentale erfgoed van België. Schaarbeek (Apeb - 2010-2015)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Landschappelijk Een landschap is een gebied, zoals waargenomen door de mens, waarvan het karakter het resultaat is van ondernomen actie en interactie van natuurlijke en/of menselijke factoren. Het is een schaalbegrip bestaande uit verschillende (erfgoed)componenten, die elk, al of niet hun intrinsieke waarde hebben, maar alles samen tot een groter meerwaardegeheel verheffen én dat dit ook zo word gepercipieerd vanop een bepaalde afstand. Wijde stadspanorama’s zijn het landschap bij uitstek, denken we bijvoorbeeld het zicht over de benedenstad van Brussel vanop het Koningsplein, maar ook op kleinere schaal kunnen dergelijke uit verschillende samengestelde componenten landschappen voorkomen.
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2010-2012
id
Urban : 20469
Beschrijving
Twaalf burgerhuizen in eclectische stijl, ontworpen in 1909 door architect Henri Jacobs i.o.v. aannemer Aug. Leblicq.
Drie bouwlagen, symmetrisch op de verdiepingen. Gevels in witte, oranjekleurige of rode baksteen, versierd met bakstenen in een andere kleur en met witsteen en/of hardstenen elementen. Deur en glasdeurDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat. onder doorlopende I-balkIJzeren latei met I-profiel., of naast twee soms gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur.. Op de meeste verdiepingen, drielichtenGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere. achter balkons met gietijzerenHard, bros en niet smeedbaar ijzer; gegoten in herbruikbare mallen; meestal gebruikt voor de borstwering van balkons. borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust., het eerste soms doorlopend op vier consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., sommige trapezoïdaal, het tweede soms op dubbele consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Sommige lateien en monelenStenen vensterstijl. zijn gegroefd. Deuren met tussendorpelStenen dorpel die een deur of venster horizontaal in tweeën deelt.. Sommige onderbouwen met rustica. KroonlijstenStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op verscheidene houten consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., op twee korte bakstenen zijpilasters of gewelfd op dubbele stenen hoekconsoles; die op nr. 22 gewijzigd. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... bewaard op nr. 1, 7 en 12, op de benedenverdieping van nr. 14 en op de verdiepingen van nr. 4. Deur bewaard op nr. 5, 8, 10, 16 en 20. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... vervangen op nr. 18 en 22.
Op nr. 4, handelszaak ingericht in 1943 (n.o.v. architect J. Van Den Eng). Op de eerste verdieping, drielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere. met centrale glasdeurDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat. onder entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles.. Op de tweede verdieping, twee gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. onder I-balkIJzeren latei met I-profiel., gescheiden door een tondo.
Op nr. 5 en 7, doorlopende I-balkIJzeren latei met I-profiel. onder entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. op de tweede verdieping.
Op nr. 8 tot 22, gevels afwisselend in lichtgekleurde baksteen met hardstenen elementen en in gekleurde baksteen met witstenen elementen.
Op nr. 16, mansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken. van latere datum.
Op nr. 18, analoge handelszaak met die op nr. 4, wellicht n.o.v. dezelfde architect.
Drie bouwlagen, symmetrisch op de verdiepingen. Gevels in witte, oranjekleurige of rode baksteen, versierd met bakstenen in een andere kleur en met witsteen en/of hardstenen elementen. Deur en glasdeurDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat. onder doorlopende I-balkIJzeren latei met I-profiel., of naast twee soms gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur.. Op de meeste verdiepingen, drielichtenGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere. achter balkons met gietijzerenHard, bros en niet smeedbaar ijzer; gegoten in herbruikbare mallen; meestal gebruikt voor de borstwering van balkons. borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust., het eerste soms doorlopend op vier consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., sommige trapezoïdaal, het tweede soms op dubbele consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Sommige lateien en monelenStenen vensterstijl. zijn gegroefd. Deuren met tussendorpelStenen dorpel die een deur of venster horizontaal in tweeën deelt.. Sommige onderbouwen met rustica. KroonlijstenStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op verscheidene houten consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., op twee korte bakstenen zijpilasters of gewelfd op dubbele stenen hoekconsoles; die op nr. 22 gewijzigd. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... bewaard op nr. 1, 7 en 12, op de benedenverdieping van nr. 14 en op de verdiepingen van nr. 4. Deur bewaard op nr. 5, 8, 10, 16 en 20. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... vervangen op nr. 18 en 22.
Op nr. 4, handelszaak ingericht in 1943 (n.o.v. architect J. Van Den Eng). Op de eerste verdieping, drielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere. met centrale glasdeurDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat. onder entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles.. Op de tweede verdieping, twee gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. onder I-balkIJzeren latei met I-profiel., gescheiden door een tondo.
Op nr. 5 en 7, doorlopende I-balkIJzeren latei met I-profiel. onder entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. op de tweede verdieping.
Op nr. 8 tot 22, gevels afwisselend in lichtgekleurde baksteen met hardstenen elementen en in gekleurde baksteen met witstenen elementen.
Op nr. 16, mansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken. van latere datum.
Op nr. 18, analoge handelszaak met die op nr. 4, wellicht n.o.v. dezelfde architect.
Bronnen
Archieven
GAS/DS 1: 16-1; 4: 16-4; 5, 7: 16-5-7; 8 tot 22: 16-2-22.
Opmerkelijke bomen in de nabijheid
