Louizagalerij - Louizapoortgalerij - Espace Louise

Overdekt winkelcentrum gelegen parallel aan Louizalaan binnen bouwblok Guldenvlieslaan, Louizalaan, Stefaniaplein en Kapitein Crespelstraat.


Geschiedenis
Vóór de aanleg van de Louizawijk, lag op de sterke helling tussen de latere Louizalaan en de Kapitein Crespelstraat, het landgoed van de Engelse handelaar, Joseph-Samuel Swan. Rond 1850 werd dit landhuisje afgebroken en in 1856 vervangen door het grootse neoclassicistisch landhuis van advocaat De Moor. Het landhuis lag ongeveer in het midden van het sterk hellende bouwblok en werd langs de Louizalaan afgeschermd door poortgebouwen en een tuinmuur. Vanaf 1876 komt het in handen van de laatste eigenaar, Charles Graux-Vauthier (1837 - 1910), liberaal politicus, advocaat, hoogleraar aan de ULB en vooraanstaand vrijmetselaar.


Op de plaats van de tuinmuur en poortgebouwen verrijst rond 1923-1925 een groots opbrengsthuis in Beaux-ArtsstijlArchitectuurstroming (ca. 1905-1930) met reminiscenties aan de grote Franse architectuurstijlen uit de 18e eeuw. Rijk en zorgvuldig gedecoreerde gevels in natuursteen en/of simili of in combinatie met baksteen. Borstweringen en poorten in fraai uitgewerkt smeedwerk.. Het achterliggende landhuis bleef evenwel (voorlopig) behouden en was toegankelijk via een doorgang in de derde traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) van dit nieuwe gebouw. De achtergevel van de nieuwbouw werd daartoe heel verzorgd uitgevoerd in een klassieke Beaux-Artstijl


In 1949 wordt het voormalige landhuis afgebroken en samen met de tuin in 1951 vervangen door een multifunctioneel complex. Architect Emile Goffay plande naast de Louizagalerij, een overdekte winkelstraat met een vijftigtal winkels parallel aan Louizalaan, tevens twee ondergrondse verdiepingen en boven de winkelgalerij twee niveau's parkeergelegenheid en een residentieel appartementsgebouw met 70 appartementen toegankelijk via de galerij. Tijdens de werken werd echter afgestapt van de residentiële functie van dit flatgebouw en opteerde men voor bureelruimte. De toegang tot de galerij bleef de doorgang van het opbrengsthuis in Beaux-ArtsstijlArchitectuurstroming (ca. 1905-1930) met reminiscenties aan de grote Franse architectuurstijlen uit de 18e eeuw. Rijk en zorgvuldig gedecoreerde gevels in natuursteen en/of simili of in combinatie met baksteen. Borstweringen en poorten in fraai uitgewerkt smeedwerk.. Zeven jaar later kreeg de galerij een tweede toegang via het Stefaniaplein (nr. 2, 4).

Tussen 1963 en 1964 werd langs de Guldenvlieslaan de Louizapoortgalerij opgericht. Aansluitend op de bestaande Louizagalerij ontstond aldus een overdekte voetgangerszone, parallel aan de Louizalaan, tussen de Guldenvlieslaan en het Stefaniaplein. De plannen waren naar de hand van architectuurbureau Jacques Cuisinier in samenwerking met studiebureau's L.M. Chapeau, Speltinck en Culer en werden uitgevoerd in opdracht van nv Auxari.

Net als bij de bouw van het oudste galerijgedeelte, had men bij de bouw te kampen met het hoogteverschil tussen de Guldenvlies-/Louizalaan en de Kapitein Crespelstraat (ca. 13 m). Bovendien doorkruiste het parcours van de nieuwe galerij zowel het Karmelietenklooster als het koor van de Christ Church. Het koor van die laatste kerk werd gestut en bleef dus bewaard. Het oude karmelietenklooster met tuin verdween daarentegen, maar kreeg nieuwe gebouwen en een betegelde binnentuin op het dak van het nieuwe complex. Tussen de eigenlijke galerij en deze nieuwe kloostergebouwen liggen drie niveaus, meestal bestemd voor parking en bereikbaar via Kapitein Crespelstraat. Aanvankelijk werd de gevel aan de Guldenvlieslaan bewaard (Huis Jooris, zie Guldenvlieslaan), maar in 1966 werd deze alsnog gesloopt en vervangen door het huidig kantoorgebouw (arch. Jacques Cuisinier).


Espace Louise vormt de laatste uitbreiding van dit winkelcentrum en kwam er in 1987 helaas ter vervanging van het bouwblok Guldenvlieslaan nr. 40 tot 42 en Kapitein Crespelstraat nr. 7 tot 21.

Hoewel de oorspronkelijke eenvormigheid van de galerij teniet is gedaan door het herhaaldelijk en individueel verbouwen van winkelruimten, heeft de galerij haar basisstructuur behouden, namelijk duplex-winkelruimtes gegroepeerd langs de ruime assen die bij elk rustpunt of pleintje verspringen.
Het oudste gedeelte van de galerij is daarentegen heel goed bewaard:


Voorbouw
Louizalaan nr. 32-46A. Groots opbrengsthuis in Beaux-ArtsstijlArchitectuurstroming (ca. 1905-1930) met reminiscenties aan de grote Franse architectuurstijlen uit de 18e eeuw. Rijk en zorgvuldig gedecoreerde gevels in natuursteen en/of simili of in combinatie met baksteen. Borstweringen en poorten in fraai uitgewerkt smeedwerk. i.o.v. Société civile des magasins de l'avenue Louise getekend en gedateerd op gevel “Gaston Ide / architecte / 1925”.

Bouwplannen van 1923 met aanvankelijk slechts drie bouwlagen n.o.v. Antwerpse architecten F. De Montigny en L. Somers, maar in hetzelfde jaar bijkomende aanvraag voor twee extra bouwlagen. Bouwplannen uiteindelijk aangepast door arch. Gaston Ide en werken voltooid in 1925 door aannemers Van Deuren et fils.


Vijf bouwlagen, hoogste als attiekverdiepingVerdieping (soms halve verdieping), gelegen net boven de kroonlijst of als terugspringende hoogste verdieping van een gebouw. , en elf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Gevel in similiBepleistering ter imitatie van natuursteen.. Benedenverdieping met winkelpuien geleed door pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. met bronzen applieken (kapiteel, basement) onder doorlopend  witstenen entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. met gebeeldhouwde elementen (eierlijst, palmettenfries, arabesken). Eerste drie verdiepingen geleed door monumentale pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel.; om de twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) licht vooruitspringend en met trapezoïdale erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. en bovenaan bekroond met korfboogvenster onder frontonvormende geveltop; korfboogvensters op eerste verdieping en gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op twee volgende bouwlagen. Zware kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement).. AttiekverdiepingVerdieping (soms halve verdieping), gelegen net boven de kroonlijst of als terugspringende hoogste verdieping van een gebouw.  deels opgevat als loggiaOverdekte, halfopen ruimte; schaduwrijke inham in de gevel van een gebouw. met gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. zuilen en rondboogvensters. Bewaarde smeedijzeren borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.. Bewaard schrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... .
Zorgvuldig afgewerkte achtergevel. Gevel in baksteen met simili-elementen en afgeronde risalieten eveneens in similiBepleistering ter imitatie van natuursteen.. MansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken..
Interieur. In oorsprong 9 winkels op benedenverdieping en 11 opslagruimtes op de eerste verdieping. Op overige verdiepingen telkens 5 appartementen en dienstruimtes voor huispersoneel onder mansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken..