Louizalaan

Van Louizapoort tot Terkamerenbos. Grotendeels op grondgebied van Brussel, behalve de zogenaamde goulet Louise of ‘flessenhals Louiza' die zowel op Sint-Gillis als Elsene (nr. 24 tot 52) is gelegen, terwijl Brussel enkel verantwoordelijk is voor de openbare weg.

Ontstaan binnen de ontwikkeling van de Louizawijk. In 1839 verkrijgen Jean-Philippe De Joncker et Jean-Baptiste Jourdan, twee projectontwikkelaars, de toelating om zowel een nieuwe wijk te ontwikkelen op Sint-Gillis en Elsene, als een nieuwe poort naar de stad te openen. Het vormt de huidige flessenhals, op Sint-Gillis uitgebreid met een zestal bouwblokken in dambordpatroon (de Joncker-, Jourdan en Jean Stasstraat). Het plan wordt later bijgeschaafd door de inspecteur der voorsteden, Charles Vanderstraeten, om uiteindelijk te worden goedgekeurd volgens het K.B. van 31.08.1840. Reeds bij de start van dit nieuwe project werd geopteerd om de flessenhals door te trekken om zodoende de stad met het Terkamerenbos te verbinden. In 1844 presenteren dezelfde ontwikkelaars hun plannen voor een monumentale laan. In 1851 wordt hen daartoe een concessie verleend. Terwijl de aanleg van de ‘flessenhals' en aanpalende straten goed vordert, schieten De Joncker en Jourdan helemaal niet op met het doortrekken van de laan tot aan het Terkamerenbos. Het wachten beu, trekt de Stad Brussel in 1856 de concessie in. Ondanks discussies en verschillende andere ontwerpen voor de nieuwe laan, wordt het project van De Joncker, weliswaar herzien door ingenieur Maximilien Carez, volgens het K.B. van 11.01.1859 bekrachtigd en door de Stad Brussel zelf uitgevoerd.
Uiteindelijk wordt de Louizalaan evenals het Terkamerenbos met aanpalende zones van 40 tot 100 m bij de Stad Brussel aangehecht volgens het K.B. van 21.04.1864.
(voor meer informatie, zie inventaris van Brussel - uitbreiding Zuid, PDF Louizalaan Stedenbouw)


Genoemd naar zowel eerste Koningin der Belgen, Louise-Marie (1812-1850), echtgenote van Leopold I (1790-1865), als naar prinses Louise (1858-1924), dochter van Leopold II (1835-1909). De aanleg van de Louizawijk gebeurde in de jaren 1840, enkele jaren na het koningshuwelijk (1832). Tijdens de onderhandelingen voor de verlenging van de laan tot aan Terkameren werd Prinses Louise geboren (1858).


Op grondgebied van Elsene bebouwd vanaf jaren 1840, met piek in jaren 1870. Burger- en herenhuizen in toen overheersende neoclassicistische stijl met symmetrische compositie en twee of drie bouwlagen. Allen helaas vanaf de jaren 1930 verbouwd tot winkelpanden en nadien herhaaldelijk gemoderniseerd, bijvoorbeeld nr. 22, 24 en 26, symmetrisch geheel van drie burgerhuizen in witsteen met hardstenen elementen en centrale travee onder gebogen fronton, 1871 (vlg. De Keyser, G., 1996), maar zwaar verbouwde eerste twee bouwlagen; nr. 28, 30, geheel van twee bescheiden burgerwoningen met witstenen gevel met hardstenen venteromlijstingen, laatste kwart van 19^e eeuw, gevel op nr. 28 later gecementeerd.

Nr. 48-48A, voormalig herenhuis met symmetrische compositie van vijf traveeën, laatste kwart 19^e eeuw, geriemde hardstenen vensteromlijstingen met oren, centrale traveeën in risaliet en met zware entablementen met guirlande en gebogen fronton, eerste twee bouwlagen sterk verminkt door verhogen van winkelpui (o.a. doorlopend balkon verdwenen); nr. 48B-50-50A-50B, sober herenhuis met vier traveeën, laatste kwart 19^e eeuw, geriemde vensteromlijstingen met oren of entablement, eerste twee bouwlagen sterk verminkt door verhogen van winkelpui. Tenslotte op hoek van laan met Stefaniaplein, nr. 52, breed opbrengsthuis in art deco n.o.v. arch. Achille Michel, 1934, die aan de overzijde eveneens hoekpand bouwde (zie inventaris Sint-Gillis, Louizalaan nr. 49).