Typologie(ën)
herenhuis
Ontwerper(s)
Henri MAQUET – architect – 1883
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Neorenaissance
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
- Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
- Het monumentale erfgoed van België. Elsene (DMS-DML - 2005-2015)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2007-2009
id
Urban : 19144
Beschrijving
Herenhuis in eclectische stijl met neo-Italiaanse renaissance invloeden door aannemer Henri Deroy en getekend “H.[enri] Maquet, archte”, 1883.
Oorspronkelijk met grote ommuurde tuin met bijgebouwen, maar sinds 1950 ingenomen door huidige nr. 54.
Maakt deel uit van homogene aaneenschakeling van eclectische huizen van nr. 56 tot 60.
Sinds jaren 1930, hoofdzetel van voormalige Oeuvre Nationale Belge de Défense contre la Tuberculose en werd daartoe in 1938 achteraan uitgebreid met functionalistisch gebouw in gele belvédère-baksteen n.o.v. arch. Ad. Masure. Oorspronkelijke organisatie nu opgesplitst in respectievelijk ‘Vlaamse vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding, VRGT' en Fonds des Affections Respiratoires, FARES asbl.
![Eendrachtstraat 56, opstand ([i]L’émulation[/i], 1887, pl. 45).](/medias/500/buildings/10500750_0056_W01.jpg)
Drie bouwlagen en vier ongelijke traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Gevels in Gobertange met hardstenen elementen. Rechthoekige muuropeningen met hardstenen neggen omlijst; op benedenverdieping gebost uitgevoerd en onder hanenkamVlakke samengestelde latei, waarvan de stenen als boogstenen functioneren; in ruime zin slaat de term ook op een boog met een getrapte (pseudo-) boogrug. met zware sleutelSluitsteen van een opening; weerhoudt de gewelfstenen in een boog of gewelf., venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met onderdorpel op zware consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Op eerste verdieping venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. tussen pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel., onder entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. met frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. en met balusterborstwering; twee centrale traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) verbonden door hardstenen balkon. In derde bouwlaag lagere venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met geriemde omlijsting en vensterleuningLage, versierde leuning boven een onderdorpel, meestal in metaal.. Hardstenen hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel.. Getande kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op modillonsRechthoekig kraagstuk, ter versiering van een kroonlijst.. Hardstenen attiekbalustrade. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... grotendeels oorspronkelijk.
Oorspronkelijk met grote ommuurde tuin met bijgebouwen, maar sinds 1950 ingenomen door huidige nr. 54.
Maakt deel uit van homogene aaneenschakeling van eclectische huizen van nr. 56 tot 60.
Sinds jaren 1930, hoofdzetel van voormalige Oeuvre Nationale Belge de Défense contre la Tuberculose en werd daartoe in 1938 achteraan uitgebreid met functionalistisch gebouw in gele belvédère-baksteen n.o.v. arch. Ad. Masure. Oorspronkelijke organisatie nu opgesplitst in respectievelijk ‘Vlaamse vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding, VRGT' en Fonds des Affections Respiratoires, FARES asbl.
![Eendrachtstraat 56, opstand ([i]L’émulation[/i], 1887, pl. 45).](/medias/buildings/10500750_0056_W01.jpg)
Drie bouwlagen en vier ongelijke traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Gevels in Gobertange met hardstenen elementen. Rechthoekige muuropeningen met hardstenen neggen omlijst; op benedenverdieping gebost uitgevoerd en onder hanenkamVlakke samengestelde latei, waarvan de stenen als boogstenen functioneren; in ruime zin slaat de term ook op een boog met een getrapte (pseudo-) boogrug. met zware sleutelSluitsteen van een opening; weerhoudt de gewelfstenen in een boog of gewelf., venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met onderdorpel op zware consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Op eerste verdieping venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. tussen pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel., onder entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. met frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. en met balusterborstwering; twee centrale traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) verbonden door hardstenen balkon. In derde bouwlaag lagere venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met geriemde omlijsting en vensterleuningLage, versierde leuning boven een onderdorpel, meestal in metaal.. Hardstenen hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel.. Getande kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op modillonsRechthoekig kraagstuk, ter versiering van een kroonlijst.. Hardstenen attiekbalustrade. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... grotendeels oorspronkelijk.
Bronnen
Archieven
GAE/DS 76-56.
GAE/DS 76-56.
Tijdschriften
'Œuvres publiées, Maison, rue de la Concorde, à Bruxelles', L'Émulation, 12, 1887, col. 190.
MAQUET, H., 'Maison, r. de la Concorde, Bruxelles (1884)', L'Émulation, 1887, pl. 45-46.
'Œuvres publiées, Maison, rue de la Concorde, à Bruxelles', L'Émulation, 12, 1887, col. 190.
MAQUET, H., 'Maison, r. de la Concorde, Bruxelles (1884)', L'Émulation, 1887, pl. 45-46.
