Willemsstraat

Van Sint-Joostplein naar Gildestraat. Loopt via haar verlengde, de Eburonenstraat, verder tot aan de Ambiorixsquare (Brussel). Haar as staat, net zoals die van de Tweekerkenstraat, loodrecht op het midden van de kerkgevel.

Het stuk tot aan de Kardinaalstraat "richting oefenveld" (Jubelpark) kwam er op vraag van de handelaars van de Leuvensesteenweg (1864) die verontrust waren over de afnemende verkeersdrukte, te wijten aan de aanleg van de spoorlijn en de Kortenberglaan. Op die manier konden ze hun afnamegebied uitbreiden tot aan de andere kant van het meer.
De aanleg had twee belangrijke gevolgen: enerzijds de afbraak van de herberg "Den Hert" waarvan de eerste vermelding teruggaat tot XV, een gebouw bestaande uit twee vleugels op de hoek van de Etterbeeksesteenweg en de Leuvensesteenweg, tegenover de Sint-Joostkapel; anderzijds de afbraak van het schip van de kerk waardoor de aanleg van het Sint-Joostplein mogelijk werd gemaakt.

De straat biedt een bijzonder heterogeen uitzicht, waarbij huizen in eclectische stijl uit XIX d of eerder nog uit XX a afgewisseld worden met recente constructies. Richting Sint-Joostplein wordt het woonblok gevormd door het Sint-Joostplein, de Willemsstraat, de Pacificatiestraat en de de Bruynstraat volledig ingenomen door de 23 bouwlagen tellende Pacifictoren, opgetrokken in 1967 n.o.v. arch. M. BARBIER (zie Pacificatiestraat). Het pand combineert 350 luxe-appartementen op de verdiepingen met een winkelgalerij op de begane grond.


Willemsstraat naar Sint-Joostplein (foto 1993-1995).

Talrijke huizen hebben nog elementen van de oorspronkelijk winkelpui behouden, zie Nr. 15, 47 en 50. Onder de eclectische panden worden twee types onderscheiden.

Enerzijds ensembles van neoclassicistische inspiratie met aanvankelijk bepleisterde of gecementeerde lijstgevels die later soms een nieuw gevelparement kregen, o.a. Nr. 1-3, 7, 42-44 en 55 (van 1878). Opmerkelijk is Nr. 49-51: woning van 1885 met twee bouwlagen en zes traveeën onder zadeldak (pannen); middenrisaliet van twee traveeën; oorspronkelijke geveldecoratie, uitgezonderd op de begane grond.

Talrijke panden uit het begin van deze eeuw werden opgeluisterd met balkons van verschillende afmetingen, meestal doorlopend op de eerste verdieping en gestapelde erkers op de bovenste verdiepingen (Nr. 15, 17-19).

Anderzijds eclectische baksteenconstructies, afgewisseld met banden in blauwe hardsteen en gekleurde stenen wat voor een polychroom effect zorgt. Opmerkelijk zijn twee ensembles die beide types verenigen: aan oneven zijde Nr. 23 tot 39, opgetrokken tussen 1898 en 1902 met gecementeerde gevels of bakstenen parement, doorlopende balkons of kleine individuele balkons en muuropeningen onder metalen of arduinen latei en entablement.

Aan even zijde, tussen de de Bruynstraat en de Gildenstraat, ensemble van negen huizen waarvan verschillende geheel of gedeeltelijk op Brussels grondgebied gelegen zijn (Gildenstraat Nr. 26 tot 38), gebouwd i.o.v. de heer Tricher in 1904 op de plaats van de voormalige Vijvergang: Nr. 52 tot 64 met bakstenen lijstgevels en muuropeningen onder ijzeren I-balk, Nr. 46 tot 50 met gecementeerde lijstgevels met schijnvoegen met reminiscenties aan het neoclassicisme en muuropeningen in geriemde omlijsting.