Inventaris(sen)
- Inventaris van koloniale sporen (DPC-DCE 2024-2025)
Onderzoek en redactie
Bekijk de weerhouden gebouwen
Van Munthofstraat naar Waterloosesteenweg.
Berckmansstraat, Vlasfabriekstraat en Overwinningsstraat geven erop uit.
Onderdeel van de Ringlanen, aangelegd bij K.B.
van 17.8.1844 op tracé van 14e eeuwse omwalling en vooruitgeschoven
versterkingen uit 17e en 18e eeuw. Tracé tussen Berckmansstraat en
Waterloosesteenweg gewijzigd in 1875, na afbraak van weverij ‘La Linière'.
Oorspronkelijk Gulden Vlieslaan, maar sinds 1947
huidige benaming naar voormalig eerste minister Henri Jaspar (Schaarbeek, 1870
– Sint-Gillis, 1939), die er tevens woonde. Advocaat Henri Jaspar wijdde zich
aan de verdediging van kinderen in de rechtbank. In dit kader begon zijn
politieke carrière onder minister Jules Lejeune, die zich bezighield met de
kinderbescherming. Na de Eerste Wereldoorlog trad hij toe tot de regering, waar
hij eerst minister van Economische Zaken was, vervolgens minister van
Binnenlandse Zaken, Buitenlandse Zaken, en later Eerste Minister. Daarna was
hij opnieuw minister van Binnenlandse Zaken, vervolgens van Volksgezondheid en
uiteindelijk van Koloniën.
Als minister van Koloniën (1927-1929; 1929-1931) richtte hij in 1928 het Comité national du Kivu op, een
particuliere onderneming belast met de exploitatie van deze Congolese
provincie. In 1930 vestigde hij het Koninklijk Belgisch Koloniaal Instituut,
een instelling bedoeld om de verspreiding van wetenschappelijke werken te
bevorderen en te faciliteren in een context van versterkte koloniale
propaganda. Dit had onder meer tot doel om bij jonge academici een koloniale
roeping op te wekken, om zo de nodige mensen aan te trekken voor het bestuur
van de kolonie.
Bebouwd tussen 1865 en 1893. Oorspronkelijk straatbeeld hoofdzakelijk herenhuizen in diverse historiserende stijlen en enkele opbrengsthuizen met handelsruimte. Het eerste deel vormt met Munthofstraat en Berckmansstraat, een smal driehoekig bouwblok met doorlopende percelen. Tussen Overwinningsstraat en Waterloosesteenweg vervangt opbrengsthuis van 1924 (zie nr. 135-138) een huis van 1834. Sinds de jaren 1930 doorbreken twee appartementsgebouwen (zie nr. 91 en 120) het oorspronkelijk straatbeeld. Na W.O. II zet deze trend zich voort. Zo vervangt op nr. 113-114-115, een gebouw met kantoren en wooneenheden, het Hôtel Speekaert, de woning van landschapsschilder Leopold Speekaert, die na zijn dood in 1915 was ingericht door de gemeente als het ‘Musée Speekaert'.
Niet geselecteerde nr.: 88: hoekhuis in neoclassicistische stijl van 1881 met winkelpui in art decostijl n.o.v. arch. Albert Van Huffel, 1928, gewijzigd na tweede verbouwing in 1954; 94: huis in neoclassicistische stijl van 1874 en oorspronkelijk identiek aan nr. 92 (zie nr. 93), wijziging naar huidige situatie niet geregistreerd; 103: Huis in neoclassicistische stijl n.o.v. landmeter H. Leeman, 1865, gedecapeerd, vervangen schrijnwerk en toegevoegd mansardedak (arch. René Brayard, 1952), bijgebouwen en omheiningsmuur in Berckmansstraat nr. 149; 108: Eglise de Jesus Christ des Saints des Derniers Jours, oorspronkelijk huis in neoclassicistische stijl van 1873, meermaals verbouwd, huidige gevel n.o.v. arch. Harry Courtens, 1954; 117-118: appartementsgebouw Residentie Les Argonautes i.o.v. Coöperatieve Etrimo- Classes moyennes en n.o.v. arch. Jean Florian Collin, 1957, vervangt huis uit 1876 met bijgebouw van 1881; 119: huis van 1877, huidige situatie met handelsruimte n.o.v. arch. F. Neerdaels, 1941; 122: hoekhuis met omheiningsmuur van 1891, metalen deur en erker n.o.v. arch. Jo De Bouver, 1927, bekleding met briketten en simili-natuursteen (1962), garagepoort (1980); 131: appartementsgebouw n.o.v. arch. Bouillart, 1958, ter vervanging van opbrengsthuis van 1876; 132: huis in neoclassicistische stijl van 1876, samen gebouwd met huis Overwinningsstraat 6 op doorlopend perceel, recent gewijzigde handelsruimte n.o.v. arch. Albert Huvenne, 1936; 133: opbrengsthuis van 1876, inrichting gelagzaal n.o.v. arch. Raoul Fastré, 1928, bovenlicht vitrine met glas-in-lood.
Bronnen
Musée Speekaert, Avenue de la Toison d'Or, 114, Commune de Saint-Gilles-lez-Bruxelles, Brussel, s.d., p. 5.
Archieven van de niet geselecteerde nr
GASG/DS 88: 168 (1881), 142 (1928), 85 (1954); 94 2316 ( 1874); 103 4014 (1865), 103 (1952); 108: 2090 (1873), 93 (1954); 117-118 3725 (1876), 234 (1881), 61 (1957); 119: 4398 (1877), 61 (1941); 122: 2774 (1891), 317 (1927), 43 (1962), 28 (1980); 131: 3703 (1876), 27 (1958); 132: 3702 (1876), 191 (1936); 133: 3217 (1876), 153 (1928).
GASG/OW niet geklasseerd fonds.