Typologie(ën)
burgerwoning
Ontwerper(s)
François (alias Frans) HEMELSOET – architect – 1906
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Art nouveau
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
- Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
- Het monumentale erfgoed van België. Schaarbeek (Apeb - 2010-2015)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2013-2014
id
Urban : 23100
Beschrijving
Burgerhuis in art-nouveaustijl, gesigneerd op de sokkel “F(rans). HEMELSOET / ARCHITECTE”, 1906. In datzelfde jaar ontwierp deze architect ook het aanpalende huis voor een andere eigenaar (zie nr. 86).
Gevel in witte baksteen met hardstenen elementen. Opstand van drie bouwlagen en één traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) op de verdiepingen, bekroond door een brede gewelfde topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt.. De meeste muuropeningen met tussendorpelStenen dorpel die een deur of venster horizontaal in tweeën deelt.; de onderdorpels op de verdiepingen en de tussendorpelsStenen dorpel die een deur of venster horizontaal in tweeën deelt. zijn boogvormig, met spuwerUitmonding van een goot of waterbekken waarlangs overtollig water wordt afgevoerd.. Op de benedenverdieping, twee glasdeurenDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat. met borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.. Op de eerste verdieping, erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. tussen twee smalle venstersLicht- en/of luchtopening in een muur., bekroond door een terras met wangenStenen zijkanten van schouwmantel, balkonborstwering, of andere. voor twee smalle glasdeurenDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat., die op hun beurt door twee venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. worden geflankeerd. TopgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. met hoefijzerboogvormige glasdeurDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat., achter een balkon dat door een metalen mast met het terras is verbonden. TopgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. geritmeerd door vier fijne pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. en bekroond door een topstuk met plantenmotief. Talrijke fijn bewerkte stenen elementen. Opmerkelijk smeedijzeren traliewerk. Oorspronkelijke beglaasde metalen deur, uitgevoerd door siersmid Th. Marchal, zoals vermeld op een plaat op de deur; bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. en impostvensterVenster boven een deur en ervan gescheiden door een stenen dorpel, een entablement of een muurvlak. met glas-in-loodraam, het tweede met de voorstelling van een zwaan tegen de achtergrond van een zon. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... met roedeverdeling bewaard in de eerste en derde bouwlaag.
Gevel in witte baksteen met hardstenen elementen. Opstand van drie bouwlagen en één traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) op de verdiepingen, bekroond door een brede gewelfde topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt.. De meeste muuropeningen met tussendorpelStenen dorpel die een deur of venster horizontaal in tweeën deelt.; de onderdorpels op de verdiepingen en de tussendorpelsStenen dorpel die een deur of venster horizontaal in tweeën deelt. zijn boogvormig, met spuwerUitmonding van een goot of waterbekken waarlangs overtollig water wordt afgevoerd.. Op de benedenverdieping, twee glasdeurenDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat. met borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.. Op de eerste verdieping, erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. tussen twee smalle venstersLicht- en/of luchtopening in een muur., bekroond door een terras met wangenStenen zijkanten van schouwmantel, balkonborstwering, of andere. voor twee smalle glasdeurenDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat., die op hun beurt door twee venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. worden geflankeerd. TopgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. met hoefijzerboogvormige glasdeurDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat., achter een balkon dat door een metalen mast met het terras is verbonden. TopgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. geritmeerd door vier fijne pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. en bekroond door een topstuk met plantenmotief. Talrijke fijn bewerkte stenen elementen. Opmerkelijk smeedijzeren traliewerk. Oorspronkelijke beglaasde metalen deur, uitgevoerd door siersmid Th. Marchal, zoals vermeld op een plaat op de deur; bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. en impostvensterVenster boven een deur en ervan gescheiden door een stenen dorpel, een entablement of een muurvlak. met glas-in-loodraam, het tweede met de voorstelling van een zwaan tegen de achtergrond van een zon. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... met roedeverdeling bewaard in de eerste en derde bouwlaag.
Bronnen
Archieven
GAS/DS 163-88.
GAS/DS 163-88.
