Toegang van de voormalige gemeentebaden

Toegangsgebouw voor de gemeentebaden, ontworpen in 1902 in eclectische stijl met invloed van de gotische stijl door architect Francken, later vergroot, wellicht in de jaren 1910.

Geschiedenis
Het idee voor gemeentebaden in de Josaphatvallei werd al in 1892 geopperd, maar het was pas eind 1901 dat architect Francken werd aangesteld om ze te ontwerpen, op een deel van een oud eigendom gevestigd tussen 1858 en 1876 op de hoek met de Korte Bosstraat, de huidige Edouard Fiersstraat. Een jaar later keurde de gemeenteraad de plannen goed, en het complex werd in 1904 ingehuldigd. Het hoofdgebouw, met betonstructuur, lag in het midden van het huizenblok en had twee bouwlagen, met in de eerste de stortbaden en baden, en in de tweede een zwembad met daarlangs cabines, Turkse baden, een linnenkamer, een buffet en een apotheekdienst. Aan de straatkant bevonden zich de directeurswoning van één traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) en twee bouwlagen onder een trapgevelGevel met een driehoekige bekroning die trapsgewijs versmalt., links geflankeerd door een toegang naar de baden. Rechts bevond zich een dienstingang, die in 1911 in een opbrengstpand werd ingewerkt (zie nr. 47). Wellicht in de jaren 1910 werd de woning aan de straatkant in dezelfde stijl vergroot, waarbij de zijingang werd ingewerkt in een gevel van twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) en drie bouwlagen. In 1938 waren de baden het voorwerp van een reconstructieproject uitgewerkt door architect Gaston Brunfaut. Na de Tweede Wereldoorlog werden de baden buiten gebruik gesteld en vervangen door het Neptunium, een modernistisch zwembad dat in 1950 in de Jeruzalemstraat werd ontworpen (zie nr. 52-58). Het hoofdgebouw werd gesloopt, en de site verwilderde tot in 1996, toen er een pedagogisch speelplein werd ingericht, de Robinsontuin. Tot slot werden tussen 1999 en 2001 het gebouw aan de straat en de aanpalende huizen – nr. 49 en 53, allebei uit 1903 en eigendom van de gemeente – gerenoveerd door het bureau Ozon Architecture, dat er woningen en een wijklokaal inrichtte.



Beschrijving
Opstand van twee ongelijke traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) en drie bouwlagen. Bakstenen gevel versierd met hardstenen en witstenen elementen. Op de hoofdtraveeBredere en rijker uitgewerkte travee, meestal van een huis met asymmetrische compositie; vaak in risaliet en onder bekronende topgevel. zijn de eerste twee (oorspronkelijke) bouwlagen in gele baksteen. Ze werden bekroond door een trapgevelGevel met een driehoekige bekroning die trapsgewijs versmalt. waarin een paneel moest komen met het opschrift “BAINS POPULAIRES”. De rest van de gevel, van latere datum, is in witte baksteen. De meeste venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. zijn per twee of drie gekoppeldTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. en worden door een pilasterPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. gescheiden. Op de benedenverdieping, venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met afgeschuinde pilasterPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. onder getande latei en timpaanMonumentaal driehoekig of segmentvormig boogveld, meestal besloten in een fronton; vaak rijkelijk versierd. met het opschrift “BAINS / COMMUNAUX”. De overige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. zijn rondboogvormig, onder een spitsboogvormige boogrugBuitenwelfvlak; buitenste kromming van een boog; wanneer deze boog getrapt is, spreekt men van een hanenkam. met doorlopende  archivoltGeprofileerde of versierde omlijsting van een boog.. Voor deur werden misschien de stenen van de stijlen en de I-balkIJzeren latei met I-profiel. van de oorspronkelijke ingang hergebruikt; eenvoudig traliewerk. De deur wordt bekroond door een spiegel met het opschrift “GEMEENTE BADEN”. KroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). bewaard of vernieuwd in oude stijl. Deur bewaard.