Bekijk de weerhouden gebouwen

Rechtlijnige straat van Louizalaan, waarop ze loodrecht staat, naar het Paul Jansonplein. Ze ligt op het grondgebied van Brussel, Elsene en Sint-Gillis. Op Elsene (nr. 5 tot 55 en nr. 28 tot 70) wordt ze doorkruist door de Livornostraat, Veydtstraat en Faiderstraat.

Aangelegd volgens het plan van inspecteur der wegen Victor Besme en volgens het rooilijnenplan van 20.02.1864 of het Plan général d'alignement pour l'ouverture de rues et places sur le territoire compris entre l'avenue du Bois de La Cambre et les chaussées de Waterloo et de Charleroi of de zogenaamde Tenboswijk.

Het tracé van de Defacqzstraat volgt bij benadering dat van de oude Hoeyweg, die begon aan de Kruisstraat, volgde de huidige Welgelegenstraat en sloot via een bocht, iets voorbij de Veydtstraat aan op de huidige Defacqzstraat. Deze oude weg verbond de twee voormalige gehuchten van de Gewijde Boom, het ene gelegen op het kruispunt van de Defacqzstraat en de Veydtstraat, het andere op het kruispunt van de Welgelegenstraat, Verlaatstraat en de huidige Gewijdeboomstraat. Dit tracé werd later gewijzigd om het loodrecht op de Louizalaan te laten uitkomen.
De Gewijde Boom bevond zich in de buurt van de kruising van de huidige Defacqz- met de Veydtstraat en werd al vermeld in het begin van de 13e eeuw als ‘Elterken' en later als ‘Lindeken' en ‘Geweyden Boom' (17e en 18e eeuw). Het betrof een oude linde gelegen op een hoogte, waaraan helende krachten werden toegedicht. Nadat het geregend had werden mensen met koorts onder de boom gezet in de hoop dat de druppels van de boom hen zouden genezen. (Guillaume, A., et al., Bruxelles, 2005, pp.48-49).

De boom werd in 1870 geveld tijdens de wegeniswerken voor de nieuwe straten. Op het braakliggende terrein zouden jaren later twee meesterwerken van de art nouveau, beiden ontworpen door de architect Paul Hankar, worden gebouwd, het eerste voor de schilder Albert Ciamberlani (zie nr. 48), het tweede voor de schilder René Janssens (zie nr. 50).

Tijdens de gemeenteraad van Brussel van 23.11.1866 werd de straat genoemd naar Eugène Defacqz (1797-1871), vrijmetselaar, rechtsgeleerde en eerste voorzitter van het Hof van Cassatie die niet ver daarvandaan een landhuis bezat.

Op Elsene verscheen omstreeks 1870 de eerste bebouwing aan pare kant op de hoek van de Livornostraat en de Faiderstraat. Het straatbeeld wordt bepaald door het neoclassicisme dat onder meer is terug te vinden in een mooi herenhuis met hardstenen en witstenen gevel op nr. 52 (zie dit nr.), door het geheel van nr. 7 tot 11 (zie deze nr.) en door de homogene huizenrij van nr. 58 tot 64 van het einde van de 19e eeuw (zie deze nr.). Aan het begin van de 20e eeuw verschenen enkele gebouwen in eclectische stijl, onder meer het geheel van nr. 66 tot 70 en nr. 42 (zie dit nr.).

Enkele flatgebouwen met kantoren, winkels en appartementen, gebouwd ter vervanging van traditionele huizen, veranderden het oorspronkelijk straatbeeld.

Bronnen

Archieven
GAE/OW Historique des rues (1925).

Publicaties en studies
DUQUENNE, X., L'avenue Louise à Bruxelles, Xavier Duquenne éd., Bruxelles, 2007.
GUILLAUME, A., MEGANCK, M., et al., Atlas du sous-sol archéologique de la Région de Bruxelles:15 Ixelles, Brussel, 2005, pp. 48-49.
LOYER, F., Paul Hankar. La naissance de l'Art Nouveau, éd. AAM, 1985, pp. 147, 180-185, 246, 256.
Annuaire de l'Académie royale, 1873-1874, pp. 227-240.

Tijdschriften
DONS, R., ‘Obbrussel-St.-Gilles et son réseau de communications. Des origines à 1900 environ', Cahiers bruxellois, t. XXVIII, 1987, pp. 32-33.
POTVIN, C., ‘Eugène Defacqz', Revue de Belgique, Brussel, t. X, 1872, pp. 118-130.
VAN LOEY, A.C.H., Studie over de Nederlandsche plaatsnamen in de gemeenten Elsenen en Ukkel, De Vlaamsche Drukkerij, Leuven, 1931, pp. 148-150. (Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde, reeks VI, 53).

Kaarten / plannen
VANDERMAELEN, Ph., Carte topographique et hypsométrique de Bruxelles et ses environs, Brussel, 1858.