Rectoraatsgebouw van de VUB

Kantoorgebouw in modernistische stijl, n.o.v. Renaat Braem, gebouwd tussen 1974 en 1978 krachtens een bouwvergunning uit 1973.

Het Rectoraatsgebouw van de VUB is een van de laatste meesterwerken van de Antwerpse architect Renaat Braem (1910–2001). Hij kreeg zijn eerste opdracht onmiddellijk na de oorlog: de bouw van sociale woningen in de wijk Het Kiel in Antwerpen (1949-1958). Nadien bouwde hij de toren van de Antwerpse politie (1952-1957), de Modelwijk op de Heizel in Brussel (1956-1963), de hoogbouwwijk Sint-Maartensdal in Leuven (1957-1967), en het ronde kantoorgebouw voor Glaverbel in Watermaal-Bosvoorde (1963-1967). Terwijl zijn eerste ontwerpen naar een internationaal modernismeInternationale stijl (vanaf ca. 1920) waarbij het functionele primeert op de vorm. Wordt gekenmerkt door een rationeel grondplan, eenvoudige geometrische vormen, platte daken en het gebruik van moderne materialen zoals gewapend beton. neigden, evolueerde zijn architectuur nadien geleidelijk naar meer organische, biomorfe ontwerpen. Ondanks dit streven naar plastischer vormen zwoer hij de strengere toepassing van de architecturale vormen die zijn eerdere periode kenmerkten niet af. Hij bleef de modernistische taal toepassen en baseerde zich daarbij op het algemene concept van de zuivere vormen. Het Rectoraatsgebouw illustreert het plastische aspect en de vrije esthetiek die hij aan het einde van zijn carrière had ontwikkeld. Dit gebouw kan als een totaalkunstwerk van de architect worden beschouwd, want Renaat Braem stond in voor zowel het ontwerp als de volledige uitvoering ervan. Het Rectoraatsgebouw wil een allegorie van de bevrijding van de geest zijn, geruggensteund door een universiteit gebaseerd op het principe van vrij onderzoek.


Het heeft de vorm van een uitgerekte ellips en ligt haaks op de Generaal Jacqueslaan. Het heeft zes bouwlagen, en de gevel van lichtgele bakstenen is voorzien van meer 700 rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met donkere lijsten, in een strakke uitlijning die zowel de verticaliteit als de horizontaliteit van het gebouw benadrukt.
De toegang tot het gebouw ligt aan de Pleinlaan en omvat een glazen deur met zware houten klinken onder een omhoogkrullende betonnen luifelAfdak boven de ingang van een huis of handelszaak.. Onder deze toegang bevindt zich de ingang van de parkeergarage, ter hoogte van de volledig ondergrondse kelderverdieping.


Buitenzijde.
Achter aan het gebouw is een vijver aangelegd in een betonnen kuip die de boogConstructie waarvan de beschrijvende lijnen delen van cirkels of gebogen lijnen zijn en waarin alle drukkrachten optreden. van het gebouw volgt.

Interieur.
De vloer van de inkomhal is gemaakt van rode, witte en blauwe tegels in een lijnenspel dat de ruimte ritmeert en haar vormen volgt. Eén muur van de inkomhal is een tableau in baksteenmetselwerk in de vorm van een spiraal.

Structuur van betonnen pijlers1. Muurstut zonder entasis (kromming), mogelijk met basis en kapiteel; - 2. Massief gemetseld of betonnen steunelement met gewoonlijk rechthoekige doorsnede (vb. bruggepijler,…) en gewelven. Een ellipsvormige trap leidt naar de verschillende bouwlagen: houten treden, een betonnen trapboom en een leuning in blauw gelakt metaal en hout.
Oorspronkelijk waren alle verdiepingen als bureaulandschappen ontworpen, maar zodra het gebouw daadwerkelijk in gebruik werd genomen, werden ze omgebouwd tot aparte bureaus die door geprefabriceerde muren van elkaar werden gescheiden.
Tussen 1976 en 1984 verwezenlijkte de architect ook muurschilderingen (500 meter lang). Ze zijn thematisch ingedeeld en stijgen in spiraalvorm op van de benedenverdieping tot de vijfde verdieping. Van beneden tot boven illustreren ze de energie (vuur en water), de oorsprong van het leven, de primitieve aarde, de mens, de opstand en ten slotte het ultieme doel, de vrije mens in een vrijdenkende omgeving.
Een reeks symbolische gravures versiert de voorzijde van de luifelAfdak boven de ingang van een huis of handelszaak..


Beschermd 27.09.2007.