Adolphe Buyllaan

De Adolphe Buyllaan ligt in het verlengde van de Renbaanlaan. Ze begint ter hoogte van de Generaal Jacqueslaan en eindigt op de Solbossquare. Verscheidene straten monden erop uit, waarvan sommige op het grondgebied van de Stad Brussel.

De laan ontstond toen de oude buurtweg nr. 28 – ook Brusselstraet genoemd – werd rechtgetrokken en verbreed. Deze buurtweg verbond het voormalige Heilig-Kruisplein (het huidige Eugène Flageyplein) met het gehucht Boondaal (ter hoogte van de oude Dieweg), volgens het algemeen plan goedgekeurd bij K.B. van 22.10.1885. Dit plan voorzag eveneens, in het verlengde van buurtweg nr. 28, in het rechttrekken en verbreden van buurtweg nr. 43 (de Krommerstraet) en van het pad nr. 52 (het Wallinegat, de huidige Derbylaan en Woudlaan); het pad werd verlengd tot aan de Terhulpensesteenweg (renbaan van Bosvoorde, Ukkel, 1875). De verbreding van de oude weg tot een laan moest onder meer de aanleg mogelijk maken van de stoomtramlijn tussen Elsene en Boondaal, die het oude Heilig-Kruisplein verbond met het Café du Lac (gebouwd door Petrus Vandenbranden in 1864, gesloopt in 1953: zie Gonthier, A., 1955, p. 117), deze was gelegen op de hoek van de huidige Derbylaan en de Air Marshal Coninghamlaan.


In de jaren 1880 doorkruiste de laan een gebied dat zijn landelijke uitzicht heeft kunnen bewaren; er werden slechts enkele huizen gebouwd, ter hoogte van de Elizastraat, zoals nr. 56 tot 62, gebouwd tussen 1886 en 1889.


In oktober 1887 werd de oude weg nr. 28 omgedoopt tot Solboschlaan. Dit toponiem is afgeleid van ‘s wolfs bosch, een deel van het Zoniënwoud dat in 1802 werd gerooid om plaats te maken voor landbouwgrond. De laan kreeg haar huidige naam pas op 07.08.1919, als eerbetoon aan Adolphe Buyl (1862 – 1932). Deze voormalige leraar stapte in januari 1900 in de politiek en werd gemeenteraadslid in Elsene. Als schepen, vervolgens als burgemeester van 1921 tot 1929 zette hij zich in voor de ontwikkeling van de wijken Klein-Zwitserland-Solbos (1921-1929). Tijdens de Eerste Wereldoorlog hielp A. Buyl een inlichtingennetwerk organiseren in de richting van Nederland en de IJzer, en hij werd bij dagorder vermeld in La Nation van 19.08.1919, zoals blijkt uit de gedenkplaat op de hoek van deze laan en de Generaal Jacqueslaan.


Begin jaren 1890 werd het tracé opnieuw gedeeltelijk verbreed krachtens het Plan général d'alignement de l'avenue du Solbosch, du Derby, du Pesage et de la Forêt (K.B. van 19.09.1892). Kort nadien, omstreeks 1900, werden talrijke vergunningsaanvragen ingediend voor gebouwen die hoofdzakelijk tussen de Generaal Jacqueslaan en de Jeannelaan waren gelegen. Het merendeel van deze bebouwing vertoont een burgerlijk karakter en is ontworpen in eclectische stijl (zie de huizenrij van nr. 8 tot nr. 14, nr. 17 en 19, of het geheel gevormd door nr. 37, 39 en 41, uit 1902), soms nog sterk beïnvloed door het neoclassicisme (zoals geïllustreerd op nr. 11 en in de gebouwenrij van nr. 43 tot nr. 55, allemaal uit ca. 1900); soms ontleent de bebouwing architecturale elementen aan de renaissancestijl (zie nr. 28, 74 en 76) of inspireert ze zich op de toen in opgang zijnde art nouveau (zie nr. 50 en 78). Sindsdien is van een aantal van deze eengezinswoningen de benedenverdieping of kelderverdieping gewijzigd door de inrichting van een handelszaak (zie bijvoorbeeld nr. 48 en 78).

Voorbij de Jeannelaan loopt de Buyllaan aan onpare zijde langs de campus van de Université Libre de Bruxelles (ULB), die zich vanaf 1924 uitbreidde op de terreinen die na de Wereldtentoonstelling van 1910 vrij waren gekomen (zie inleidende teksten: De Franklin Rooseveltlaan en de wijk Solbosch en Université Libre de Bruxelles – De Solbosch-campus). Onder de gebouwen van de universiteitscampus vermelden we: het gebouw van de Civiele Bouwwerken, in 1953 ontworpen door architect Marcel Van Goethem, waarvan de algemene vorm geïnspireerd is door het Bauhaus maar dat begin jaren 1990 volledig in postmoderne stijl werd verbouwd (nr. 87); het Rekencentrum, in 1969-1970 ontworpen door architecten José en Françoise Vandevoorde-Blomme (Bureau d'Architecture CERAU) (zie nr. 91); en tot slot, op de hoek met de Antoine Depagelaan, het Institut de Physique, ontworpen in 1959 door architect Pierre Guillissen (zie Antoine Depagelaan nr. 30-42).
De A. Buyllaan doorkruiste de hele site van de Wereldtentoonstelling van 1910, die zich tussen de Boondaalsesteenweg en de Victorialaan uitstrekte. Op termijn werkte de tentoonstelling de verkaveling van dit deel van de laan in de hand via de bouw van burgerwoningen, zoals blijkt uit de fraaie huizenrij in eclectische stijl tussen de Antoine Depagelaan en de Solbossquare (zie nr. 115 tot 131; vermelden we binnen deze huizenrij nr. 129, uit 1907, thans verwaarloosd), of nog nr. 151 en 153 n.o.v. architect Fernand Symons (1910), thans helaas verbouwd en in slechte staat van bewaring.


Aan pare zijde, tegenover de universiteitscampus, bleven de terreinen tot in de jaren 1940-1950 ingenomen door akkers en moestuinen. Appartementsgebouwen, de meeste van zogenaamde ‘standaardkwaliteit', verrezen geleidelijk naarmate de aanleg van de Boondaelwijk vorderde, tussen de Brillat-Savarinlaan en de George Bergmannlaan. Vermelden we daaronder toch nr. 164-174 (zie dit nummer) dat door zijn imposante hoogte het uitzicht van de laan sterk bepaalt, en wat verderop nr. 176, in een uitgesprokener modernistische stijl (zie dit nummer).