close the map
Elsene, Brussel Uitbreiding Zuid

Johannalaan

Onderzoek en redactie

2011-2013

 

Bekijk de weerhouden gebouwenDeze rechte weg loopt over het grondgebied Elsene en Brussel en verbindt de Adolphe Buyllaan met de Franklin Rooseveltlaan. De Mauricelaan, Ernestinelaan en de Wedrenlaan monden erop uit.
Samen met deze drie lanen behoort de Johannalaan tot de privéwegen die werden geopend op initiatief van weduwe Chantal Vermeren-Coché – die toen aan het hoofd stond van de bekende porseleinfabriek aan de Waverse Steenweg (zie in deze straat nr. 141-143) – op terreinen die in 1832 van de Société Générale werden gekocht door haar vader, drukker-uitgever Jean-Jacques Coché, om ze te valoriseren. De straat draagt trouwens nog altijd de voornaam van een lid van de familie Coché.
Om de weg aan te leggen, sloot mevrouw Coché op 30.07.1891 met het gemeentebestuur een overeenkomst die onder meer voorzag in een achteruitbouwstrook of voortuinen afgesloten door ijzeren traliewerk op hardstenen sokkels, die tot de charme en de eenheid van de wijk moest bijdragen. De laan werd openbaar bij K.B. van 14.09.1892 en kreeg een nieuwe rooilijn in het kader van het Plan des avenues du quartier dit “La Petite Suisse” à incorporer dans la voirie urbaine (1891).

[i]Plan des avenues du quartier dit 'La Petite Suisse' à incorporer dans la voirie urbaine[/i], 1891, GAE/OW 117.
De oudste bouwaanvragen met betrekking tot de laan dateren van 1899 (nr. 16 tot 22). Tijdens de 20e eeuw verrezen geleidelijk diverse burgerhuizen en opbrengsthuizen (nr. 10: n.o.v. architect Georges Hendrickx, 1924; nr. 17: n.o.v. architect J. Naert, 1908 – gevel gewijzigd in 1948) waarvan de stijl de mode volgde: van eclecticisme tot Beaux-Arts, over art deco en de traditionalistische stijl. Deze bebouwing omvat enkele appartementsgebouwen waarvan sommige zijn ontworpen door Thomas Jasinski (zie nr. 2-2A), Claude Laurens (zie nr. 4) of Jacques Saintenoy (zie nr. 23). De bouw ervan leidde hier en daar tot de afbraak van een oude woning, zoals het traditionalistische huis van architect Henri Derée, uit 1924, gepubliceerd in 1927 in L'Émulation (vroeger nr. 50).

Johannalaan 50 (gesloopt), GAE/DS 176-50 (1924).
Het tweede stuk van de laan loopt aan pare zijde langs de campus van de Université Libre de Bruxelles (ULB), en meer bepaald het Institut de Sociologie (nr. 40) dat Robert Puttemans in 1963 ontwierp en waarvan de buitenzijde een ongelukkige renovatie onderging door architect Henri Montois in 1993. Nr. 52 tot 60, oorspronkelijk autonoom, behoren nu tot de ULB.

Bronnen

Archieven
GAE/OW 176.
GAE/OW Historique des rues (1925).

GAE/DS 10: 176-10; 16 tot 22: GAE/DS. 176 – Niet geklasseerd fonds (dossier van vóór 1900), 176-18, 176-22; 17: 176-17; 40: 176-40, 176-48, SAB/OW 82345 (1963-1965), 94575 (1993).

Publicaties en studies
Ixelles, Ensembles urbanistiques et architecturaux remarquables, ERU, Brussel, 1990, pp. 117-119.
Nr. 40: GILLET, J.-P., Les sept fontaines de la sagesse. U.L.B. 1958-1968. Chronique, Les Éperonniers, Brussel, 1992, pp. 94-95.

Tijdschriften
HAINAUT, M., «Le quartier», Mémoire d'Ixelles, 4, 1981, s.p.
NOVGORODSKY, L., “Le nouvel institut de sociologie de l'Université libre de Brussel”, La Technique des Travaux, 1-2, 1969, pp. 1-13.
“Université libre de Bruxelles. Institut de Sociologie Solvay”, Architecture, 84, 1968, pp. 198-204.

Voormalig nr. 50 (gesloopt): GAE/DS 176-50; “Nos planches, Hôtel de M. l'avocat M..., av. Jeanne à Bruxelles”, L'Émulation, 8, 1927, p. 94; DÉRÉE, H., “Hôtel de M. l'avocat M..., av. Jeanne à Bruxelles”, L'Émulation, 8, 1927, pl. 30.