Onderzoek en redactie

1989-1994

 

Bekijk de weerhouden gebouwenVan Beursstraat naar Rouppeplein. Lange, vrij rechtlijnige straat met tweefasige aanleg. Het zuidelijk straatgedeelte, tussen Mussenstraat en Rouppeplein, werd in 1840-1841 getrokken, als hoofdas van het nieuwe stedenbouwkundige ensemble vóór het voormalige Bogaardenstation (zie Rouppeplein). Voor het tracé van de Zuidstraat werden twee bouwblokken doorbroken en de blekerij «le Chassis» verkaveld; delen van het voormalige bogaardenklooster werden in 1844 voor het rechttrekken van de rooilijn gesloopt. In noordelijke richting verlengd tot de Boterstraat in 1861-1862, gelijktijdig met de verbreding van de Kleerkopersstraat. Drie bouwblokken werden hierbij doorbroken, waardoor onder meer de oude Berg van Barmhartigheid (1618, Wencelas Cobergher) en de Stadswaag (1706, C. Van Nerven) verdwenen. De bestaande Melkstraat en Korte Mussenstraat werden respectievelijk aan de oost- en westzijde verbreed en geïncorporeerd. Deze nieuwe as sloot voorbij de Munt aan op de Nieuwstraat, waardoor een rechtstreekse verbinding werd gerealiseerd tussen het toenmalige Noordstation en het Bogaardenstation.
Deze eerste noord-zuidas, voorloper van de parallelle centrale lanen en al vlug een geanimeerde verkeers- en handelsader, werd later nog doorgetrokken tot het toenmalige Zuidstation (zie Stalingradlaan).

Aaneengesloten neoclassicistische en Second-Empire gevelwanden uit de jaren 1860 in het noordelijk straatgedeelte. Basisbebouwing van eenvoudige rijhuizen, onder meer gekoppeld, met gemiddeld vier bouwlagen en twee tot drie traveeën onder zadeldak. Bepleisterde en beschilderde lijstgevels met doorgaans getoogde of rechthoekige bovenvensters in geriemde omlijsting op kordonvormen. De lekdrempels, klassiek hoofdgestel en winkelpui van bij oorsprong. Cf. nr. 20-22 (1862), 23 (1864), 27 (1864), 31-37 (1862), 34 (1862), 36 (1862, architect F. Duprez), 48 (1862), 70 (1862) et 71-77 (1862). Dito hoekcomplexen, met doorgaans twee tot drie gekoppelde panden, cf. nr. 24-28 (1862), 30-32 (1862), 43-45 (1861), 53-57 (1862), 84-90 (1862), 91-95 (1861) et 92-94 (1865). Voorts heren-, rijhuizen en hoekcomplexen met rijker stucdecor. Enkele oudere panden in de bewaarde westzijde van de voormalige Melkstraat, cf. nr. 5 (1840), 7 en 11 : twee diephuisjes uit de 17e – 18e eeuw met aangepaste lijstgevel doch bewaarde dakstructuur en achterpuntgevel.

Neoclassicistische rijbebouwing overwegend uit de jaren 1840 in het zuidelijk straatgedeelte, aansluitend bij de oorspronkelijke architectuur van het Rouppeplein en de aanpalende straten. In oorsprong doorgaans vrij voorname enkelhuizen, soms gekoppeld, met drie tot vier bouwlagen en gemiddeld drie traveeën onder zadeldak. Bepleisterde en beschilderde lijstgevels met eerder vlakke behandeling, vaak verkleinende ordonnantie en geaccentueerde middenas, heden veelal gebanaliseerd, verhoogd of met verbouwde pui. Cf. nr. 108-110, 119-123 (1845), 124, 126-128, 145 (1856), 147, 149, 162 (1841), 164-166 en 169-171 (1840). Dito hoekhuizen, cf. nr. 125 en 130 (1843). Latere panden met stucdecor en gietijzeren balkon in nr. 96 (1876; winkelpui 1912, architect Arthur Nelissen) en 120 (1876). Art deco erker met fraaie mozaïekbekleding (1925, architect W. Michel) in nr. 26. Typische winkelpui en -inrichting van medailleur P. De Greef (1946- 1947; architect A. Trefois) in nr. 112-114. Monumentaal complex van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten (zie nr. 144). Vooral in het zuidelijk straatgedeelte geconcentreerde nieuwbouw, gedomineerd door een kantoorcomplex (1974, architect L.J. Engels) op het bouwblok Zuidstraat/Mussenstraat/Gootstraat/Bogaarden straat).


Bronnen

Archieven
SAB/OW 26157 (1840-1841), 26319 (1861- 1862), 16794 (1862), 16782 (1864), 16784 (1864), 16806 (1862), 16798 (1862), 16811 (1862), 16792 (1862), 16890 (1862), 16812 (1862), 16799 (1862), 3804 (1862), 15686 (1861), 16813 (1862), 16775 (1862), 16810 (1861), 16779 (1865), 13398 (1840), 9165 (1845), 16817 (1856), 9163 (1841), 9158 (1840), 7950 (1843), 16894 (1876), 16899 (1912), 16898 (1876), 31882 (1925), 57713 (1946- 1947).