Onderzoek en redactie

1989-1994

 

Bekijk de weerhouden gebouwen

Van Kleine Zavel naar Héger-Bordetstraat.
Vanouds belangrijke straat, eertijds Wollendries genoemd, van de Zavel leidend naar de Crekelendries bij de Hallepoort. In oorsprong weiden voor het drogen van wol, deel uitmakend van de moerassige zandvlakte ten zuiden van de eerste stadsomwalling (11e-13e eeuw). Later begrepen binnen de tweede stadsomwalling (14e eeuw), die hier werd gedomineerd door de massieve Wollendriestoren. Vanaf de 15e eeuw manifesteerde dit stadsgedeelte rond de Zavel zich tot de uitverkoren residentie van voorname adellijke families. Bouw van prestigieuze herenhuizen in de loop van de 16e tot de 18e eeuw, die tot op heden het karakter van het noordelijke straatgedeelte bepalen.
Het zuidelijke straatgedeelte, ingenomen door hovingen en onder meer in de 18e eeuw het Sint-Janskerkhof, werd pas vanaf begin 19e eeuw goeddeels bebouwd. Het tracé werd in 1839 vanaf de Montserratstraat via de Breughelstraat doorgetrokken tot de Waterloolaan. Een radicale breuk ontstond door de bouw van het Justitiepaleis (1866- 1883) en de aanleg van Poelaertplein en de Quatre Brasstraat. Het zuidelijke uiteinde tenslotte werd geïncorporeerd in het Instituut Jules Bordet (1934-1939).

Het noordelijke straatgedeelte met voorname, complexe herenwoningen zoals het Hotel de Lannoy, Hotel de Beaufort en het Hotel de Merode-Westerloo, en een homogene rij eclectische burgerwoningen. Bres van de voormalige Hotel de la Boëssières-Thiennes en Hotel de Merode-Deinze, gesloopt in 1956.

Het zuidelijke straatgedeelte met resten van vrij banale bebouwing uit midden tot eind 19e eeuw. Rijker uitgewerkte burgerhuizen van omstreeks de eeuwwisseling in de nabijheid van het Jan Jacobsplein zoals het nr. 31 (1885, architect Ernest Allard; verhoogd 1937, architect H. Godsdeel), 33 en 130 (1894). Recente sociale woningbouw, zie nr. 65 en 142-152, in het kader van het BPA De Marol (1974), (zie Montserratstraat). Universiteitsgebouwen van de Faculteit Geneeskunde van de ULB (zie Waterloolaan nr. 115) en Universitair Ziekenhuis Sint-Pieter (zie Hoogstraat nr. 296A-322) aan het einde van de straat.

Bronnen

Archieven
SAB/OW 26150 (1839), 13444 (1885), 49862 (1937), 44213 (1894).

Publicaties en studies
ERU (Centre d’Etudes et de Recherches Urbaines), Rue aux Laines a Bruxelles, Brussel, 1980.