Onderzoek en redactie
1989-1994
Bekijk de weerhouden gebouwenVierkant plein, aan drie zijden omsloten door een harmonisch en symmetrisch gevelfront, samengesteld uit de voorgevels van het voormalige Paleis van Karel van Lotharingen (westkant) en van het voormalige Paleis voor de Nationale Nijverheid (zuid- en oostkant).
Toegang ten oosten via de portiek van het Koningsplein en aansluitende Museumstraat; ten noorden in verbinding met de lagere Hofberg via een afdalende trappenpartij en de Korte Museumstraat.
Tot tweede helft 15e eeuw bevond zich hier de zogenaamd “Jodenpoel”, gedempt voor de wijdse tuinaanleg van het Hof van Nassau, bij de verbouwing tot paleis van Karel van Lotharingen (derde kwart 18e eeuw) heringericht in Franse stijl, met middenin een vijver, ca. 1782 echter, op de vijver na, vervangen door een geplaveid plein. In 1797 heraanleg met Kruidtuin - afgeschermd door een hek -, gesupprimeerd in 1826 voor de inplanting van de twee aansluitende vleugels van het Nijverheidspaleis (1829-1830). Het nu ingekorte en heraangelegde plein werd in 1848 verfraaid met het nieuwe standbeeld van Karel van Lotharingen en in 1877-1880 met plantsoenen.
Plein heden gekasseid en halverwege geopend voor de lichtput van het ondergrondse Museum van Moderne Kunst (1978-1984, zie Koningsplein nr. 1-2), begrensd door de deels hergebruikte hardstenen balustrade van 1880, ontworpen door architect Alphonse Balat: visuele referentie naar de hier sinds eeuwen opgestelde en opeenvolgende afsluitingen, als duidelijke scheiding tussen vroegere tuin of plein en Museumstraat. Postamenten met bekronende bronzen medaillonportretten van keizerin Maria-Theresia en koning Leopold II, tussen putti, uitgevoerd door G. De Groot; op keerzijde verweerde opschriften, volgens G. Des Marez respectievelijk Munificentia Mariae Theresiae Augustae Bibliothecae publica erecta Brux. mdcclxxii en Sub auspiciis Regis Leopoldi secundi Musaeum bruxellense renovatum et auctum MDCCCLXXX.
Ten noordwesten, ter plaatse van een verdwenen huizenblok (zie Museumstraat) en bovenop het “technisch blok” van het Museum van Moderne Kunst (i.e. toegang voor transport van kunstwerken), naar hier verplaatst voornoemd standbeeld van Karel van Lotharingen, door L. Jéhotte, ingehuldigd in 1848 Aan weerszij, neerdalende trappenpartij naar Hofberg en heraangelegde Korte Museumstraat, aloud verbindingsstraatje, in 15e eeuw zogenaamd Bottelgier streetken.