![Maurice Lemonnierlaan 173-175. Eclectisch opbrengsthuis, [s.d.]](https://monument.heritage.brussels/medias/buildings/10003103/10003103_0175_M01.jpg)
Typologie(ën)
opbrengsthuis
gelijkvloers met handelszaak
gelijkvloers met handelszaak
Ontwerper(s)
A. SCHOY – architect – 1872
Juridisch statuut
Beschermd sinds 28 april 1994
Stijlen
Eclectisme
Neorenaissance
Neobarok
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 32783
Beschrijving
Herenhuis in eclectische stijl, met neorenaissance- en neobarokNeobarok (ca 1860-1914): Historiserende architectuur die verwijst naar de barok (17e tot 18e eeuw) en die naar haar vormentaal teruggrijpt door middel van het gebruik van voluut- en klokgevels, kolossale pilasters, zware decoratie (bossage, zware omlijstingen, enz.). inslag, naar
ontwerp van architect A. Schoy van 1872.
Drie bouwlagen en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder mansardedak (leien). Markante plastisch geornamenteerde lijstgevel van natuur- en hardsteen, met geaccentueerd middenrisaliet. Oorspronkelijk enkelhuisopstand. Geblokte begane grond met rechthoekige openingen; verbouwd tot winkelpui in 1931. Beletage met centrale loggiaOverdekte, halfopen ruimte; schaduwrijke inham in de gevel van een gebouw. op vernieuwde consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., met balustrade, Dorische zuilen en entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. met metopentrigliefenfries, bekroond door een balkon met balustradeHekwerk van spijlen of balusters. en vazen; rechthoekige zijvensters met balustrade, geriemde omlijsting, friesHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…). en bewerkt driehoekig frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. met schelp. Derde bouwlaag met rondbogig midden- en spiegelbogige zijvensters in geprofileerde en geblokte omlijsting met diamantkopsleutel en bolornament, de zijvensters bovendien met orenUitstekend deel van sommige bouwelementen of -constructies, meestal louter decoratief. en neuten. Bijzonder fraai bewerkte houten ramen. Gekorniste kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). met consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., boven casementen en architraafHoofdbalk; het onderste, dragende deel van een klassiek hoofdgestel, meestal geleed door banden.. Dakkapel met gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel., driehoekig frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. - waarin jaartal «anno 1872» - en topstuk, oorspronkelijk geflankeerd door oeil-de-boeufs. Winkelpui meermaals aangepast.
Drie bouwlagen en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder mansardedak (leien). Markante plastisch geornamenteerde lijstgevel van natuur- en hardsteen, met geaccentueerd middenrisaliet. Oorspronkelijk enkelhuisopstand. Geblokte begane grond met rechthoekige openingen; verbouwd tot winkelpui in 1931. Beletage met centrale loggiaOverdekte, halfopen ruimte; schaduwrijke inham in de gevel van een gebouw. op vernieuwde consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., met balustrade, Dorische zuilen en entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. met metopentrigliefenfries, bekroond door een balkon met balustradeHekwerk van spijlen of balusters. en vazen; rechthoekige zijvensters met balustrade, geriemde omlijsting, friesHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…). en bewerkt driehoekig frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. met schelp. Derde bouwlaag met rondbogig midden- en spiegelbogige zijvensters in geprofileerde en geblokte omlijsting met diamantkopsleutel en bolornament, de zijvensters bovendien met orenUitstekend deel van sommige bouwelementen of -constructies, meestal louter decoratief. en neuten. Bijzonder fraai bewerkte houten ramen. Gekorniste kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). met consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., boven casementen en architraafHoofdbalk; het onderste, dragende deel van een klassiek hoofdgestel, meestal geleed door banden.. Dakkapel met gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel., driehoekig frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. - waarin jaartal «anno 1872» - en topstuk, oorspronkelijk geflankeerd door oeil-de-boeufs. Winkelpui meermaals aangepast.
Bronnen
Archieven
SAB/OW 25142 (1872), 37909 (1931).
