Typologie(ën)
kantoorgebouw
Ontwerper(s)
INCONNU - ONBEKEND – 1937-1938
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Art deco
Inventaris(sen)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 36251
Beschrijving
Kantoorgebouw in art-decostijl, ontworpen i.o.v. de Naamloze
Vennootschap Zeekanaal en Haveninrichtingen van Brussel, 1937-1938.
Rechthoekig gebouw van drie bouwlagen onder afgeplat schilddakDak met twee driehoekige dakvlakken aan de smalle zijde en twee trapeziumvormige aan de lange zijde.. Gevels in oranjekleurige baksteen versierd met hardsteen. Imposante hardstenen sokkel en traveevlakken van opstaande bakstenen. Bepleisterde friesHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…). op het hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel.. Platte kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). onder attiekmuurtje, allebei volgens plan in simili-hardsteen, thans beschilderd.
Hoofdgevel van vijf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). De inspringende tweede en vierde traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) zijn voorzien van gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. en hebben een kelderverdieping achter een Engelse koer; hardstenen borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. met geprofileerde postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering. en smeedijzeren traliewerk.
De zijtraveeën en de middentravee worden geflankeerd door gegroefde pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel.. Op de zijtraveeën, gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. in de onderbouwHoge sokkel, reikend tot ongeveer het midden van de toegang; meestal in hardsteen. en op de benedenverdieping, die laatste onder stenen latei. De centrale traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) is versierd met hardstenen elementen op de begane grond en bevat een brede ingang geflankeerd door vensters, onder een doorlopend stenen balkon voor de eerste verdieping. Deur met geprofileerde omlijsting in zwart graniet uit Zweden, achter een trappenpartij geflankeerd door sokkels in hetzelfde materiaal, elk bekroond door een achthoekige metalen lantaarn. Per drie gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. muuropeningen op de verdiepingen, glasdeurenDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat. op de eerste; balkon met dezelfde stenen borstwering als die van de Engelse koeren. Attiekmuurtje geflankeerd door gegroefde hardstenen topstukken die als vlaggenmasten dienen.
Zijgevels van drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), gescheiden door pilasters, de laterale gegroefd. Onderbouw met gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de rechterzijgevel.
Achtergevel in baksteen, thans beschilderd, behalve op de laatste traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), waartegen een bijgebouw uit dezelfde materialen is aangebouwd, met twee bouwlagen onder plat dak. De hoofdgevel van dit bijgebouw heeft vier traveeën, de eerste drie met garagepoort (vervangen), de laatste met kleine vensters.
Schrijnwerk bewaard op de voorgevel en de zijgevels; metalen raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn., beglaasde metalen deur met art-decomotieven en blazoenen met een anker(Smeedijzeren) bouwonderdeel waarmee de uiteinden van een balk in een muur worden bevestigd; soms ook louter decoratief..
Interieur. De aslijn van de centrale hal en van het achterste trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. kruist die van een lange overlangse gang. Het rechthoekige trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. met schuine hoeken en een centraal venster is bekleed met okerkleurig marmer en wordt verlicht door glas-in-loodramen van de hand van Florent-Prosper Colpaert die het mariene leven evoceren.
Vooraan, op de benedenverdieping, kantoor van de havenofficieren (officiers du port) en wachtzaal en expositiezaal (attente et hall d’exposition) links, groot kantoor van de boekhouddienst (service de la comptabilité), rechts. Achteraan, de dienst statistiek (statistique), de conciërge (concierge) en toiletten (lavatory) links, ontvangstbureau (bureau des recettes) en centrale kassa (caisse centrale) rechts. Op de eerste verdieping, vooraan, diverse kantoren en zaal van de beheerraad (conseil d’administration) in de aslijn. Achteraan, archief- en bibliotheeklokalen. Op de tweede verdieping, kantoren, archieflokalen en refter.
Rechthoekig gebouw van drie bouwlagen onder afgeplat schilddakDak met twee driehoekige dakvlakken aan de smalle zijde en twee trapeziumvormige aan de lange zijde.. Gevels in oranjekleurige baksteen versierd met hardsteen. Imposante hardstenen sokkel en traveevlakken van opstaande bakstenen. Bepleisterde friesHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…). op het hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel.. Platte kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). onder attiekmuurtje, allebei volgens plan in simili-hardsteen, thans beschilderd.
Hoofdgevel van vijf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). De inspringende tweede en vierde traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) zijn voorzien van gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. en hebben een kelderverdieping achter een Engelse koer; hardstenen borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. met geprofileerde postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering. en smeedijzeren traliewerk.
De zijtraveeën en de middentravee worden geflankeerd door gegroefde pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel.. Op de zijtraveeën, gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. in de onderbouwHoge sokkel, reikend tot ongeveer het midden van de toegang; meestal in hardsteen. en op de benedenverdieping, die laatste onder stenen latei. De centrale traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) is versierd met hardstenen elementen op de begane grond en bevat een brede ingang geflankeerd door vensters, onder een doorlopend stenen balkon voor de eerste verdieping. Deur met geprofileerde omlijsting in zwart graniet uit Zweden, achter een trappenpartij geflankeerd door sokkels in hetzelfde materiaal, elk bekroond door een achthoekige metalen lantaarn. Per drie gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. muuropeningen op de verdiepingen, glasdeurenDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat. op de eerste; balkon met dezelfde stenen borstwering als die van de Engelse koeren. Attiekmuurtje geflankeerd door gegroefde hardstenen topstukken die als vlaggenmasten dienen.
Zijgevels van drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), gescheiden door pilasters, de laterale gegroefd. Onderbouw met gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de rechterzijgevel.
Achtergevel in baksteen, thans beschilderd, behalve op de laatste traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), waartegen een bijgebouw uit dezelfde materialen is aangebouwd, met twee bouwlagen onder plat dak. De hoofdgevel van dit bijgebouw heeft vier traveeën, de eerste drie met garagepoort (vervangen), de laatste met kleine vensters.
Schrijnwerk bewaard op de voorgevel en de zijgevels; metalen raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn., beglaasde metalen deur met art-decomotieven en blazoenen met een anker(Smeedijzeren) bouwonderdeel waarmee de uiteinden van een balk in een muur worden bevestigd; soms ook louter decoratief..
Interieur. De aslijn van de centrale hal en van het achterste trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. kruist die van een lange overlangse gang. Het rechthoekige trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. met schuine hoeken en een centraal venster is bekleed met okerkleurig marmer en wordt verlicht door glas-in-loodramen van de hand van Florent-Prosper Colpaert die het mariene leven evoceren.
Vooraan, op de benedenverdieping, kantoor van de havenofficieren (officiers du port) en wachtzaal en expositiezaal (attente et hall d’exposition) links, groot kantoor van de boekhouddienst (service de la comptabilité), rechts. Achteraan, de dienst statistiek (statistique), de conciërge (concierge) en toiletten (lavatory) links, ontvangstbureau (bureau des recettes) en centrale kassa (caisse centrale) rechts. Op de eerste verdieping, vooraan, diverse kantoren en zaal van de beheerraad (conseil d’administration) in de aslijn. Achteraan, archief- en bibliotheeklokalen. Op de tweede verdieping, kantoren, archieflokalen en refter.
Bronnen
Archieven
SAB/OW 51496-51497 (1937-1938).
