Onderzoek en redactie
2016-2017
Bekijk de weerhouden gebouwenDe driehoekige Strijderssquare wordt aan de westkant afgeboord door de Emile Bockstaellaan en aan de oostkant door de Ketelsstraat. Aan de noordzijde van de square monden de Stefaniastraat en de Maria-Christinastraat uit op het Emile Bockstaelplein.
Het terrein ingenomen door de square werd aangelegd in het kader van de opening van de Bockstaellaan, goedgekeurd bij de K.B.’s van 18.02.1899 en 05.10.1900. Op die plaats beschrijft het tracé van de laan een bocht langs de Ketelsstraat, die al was aangelegd bij K.B. van 17.11.1890, tot aan de plaats van het toekomstige Bockstaelplein. De vorm van de noordelijke punt van het huizenblok afgebakend door de laan en de Ketelsstraat werd echter pas omstreeks 1907 vastgelegd. Na de oorlog kreeg de driehoekige square die deze punt verlengde aanvankelijk de naam Palmbomensquare, bij besluit van het College van 09.06.1925. Op initiatief van de Amicale Laekenoise des Anciens Combattants werd bij besluit van 29.08.1929 deze benaming vervangen door Strijderssquare. De gebouwen in de tweede helft van de Ketelsstraat aan pare zijde droegen van dan af een huisnummer op de square.
Op 11.11.1926 werd, in het midden van een ereperk het Memoriaal voor de Lakense Helden opgericht, afgesloten door een hek op een hardstenen sokkel, naar een ontwerp van de Lakense beeldhouwer Mathieu Desmaré. Dit monument brengt hulde aan de strijders van de gemeente die voor het Vaderland waren gestorven tijdens de twee wereldoorlogen. Op een hoge sokkel in witsteen van Vaurion staat een bronzen beeld ten voeten uit dat een vrouw voorstelt die een zwaard en een schild vasthoudt. Op de hoeken van de sokkel bevinden zich vergulde beeldjes van de Onze-Lieve-Vrouw van Laken, terwijl de zijden zijn versierd met bronzen die de gewonden voorstellen en de namen van de Lakens strijders die tijdens de twee wereldoorlogen sneuvelden.
In 1910 was het ontwerp van de gebouwen die rond de toekomstige Emile Bockstaelplein zouden komen het voorwerp van een gemeentelijke gevelwedstrijd om architecten, kunstenaars en bouwerondernemingen ertoe aan te zetten gevels te ontwerpen in harmonie bij die van het nieuwe gemeentehuis. Onder de te bebouwen terreinen bevonden zich de hoekpercelen van het zuidelijke deel van de toekomstige square (zie nr.1–Bockstaellaan 207-209 en 4-5). Vóór de Eerste Wereldoorlog werd echter enkel het eerste gebouw opgetrokken, door architect Charles Thomisse, in eclectische stijl. Zijn tegenhanger werd pas begin jaren 1920 gebouwd, in dezelfde stijl maar door architect Albert Delcorde. Uit dat decennium dateert tevens het gros van de gebouwen op de square. Het gaat meestal om opbrengstgebouwen met commerciële benedenverdieping, in eclectische stijl, soms met invloed van de Beaux-Artsstijl of de art deco, zoals op nr. 6-7 (n.o.v. architect E. Draps, 1928) en 8 (n.o.v. architect Pierre Netels, 1925).
Bronnen
Archieven
SAB/AR straten, doos 20-24, cote 22, nr.11 (29.08.1929).
SAB/Fichier rues.
SAB/IP II 684 (1903-1912).
SAB/NPP H12.
SAB/PP 3374 (ca. 1900).
SAB/OW 57116 (ca. 1907); 6-7: 38809 (1928); 8: 53064 (1925).
“Concours pour la construction de Façades à ériger Place Communale et ses abords”, Séance du Conseil communal du 18.02.1910, kol. 421-422.
Publicaties en studies
DEROM, P., Les sculptures de Bruxelles. Catalogue raisonné, Galerie Patrick Derom, Brussel, 2002, p. 102.
VAN KRIEKINGE, D., Essai de toponymie laekenoise, Laken, 1995, s. p.
VAN NIEUWENHUYSEN, P., Toponymie van Laken (doctoraatsverhandeling in de Germaanse Filologie), UCL, Louvain-la-Neuve, 1998, pp. 1777-1778.
Tijdschriften
“Concours pour la construction de façades à ériger Place Communale et ses abords”, L’Emulation, 1910, p. 62.