de Mérodestraat

Loodrechte verbinding tussen Hallepoortlaan en Van Volxemlaan, op grondgebied Vorst.

Genoemd naar Belgisch onafhankelijkheidstrijder, Louis Frédéric Ghislain de Mérode (1792-1830). Tracé past binnen algemeen rooilijnplan voor nieuwe wijk rond Zuidstation n.o.v. Victor Besme, 1863. Wijk volgens dambordpatroon met regelmatige bouwblokken langs twee hoofdwegen parallel met spoorweg, namelijk de Mérodestraat en Fonsnylaan. Volgens toenmalige stedenbouwkundige principes werd toegang van straat benadrukt door twee symmetrische gevels (1876), nu gesloopt (nr. 1, 2). Een kerk, op kruispunt met Denemarkenstraat, zou straat als het ware afbakenen. Dit plan werd in 1873 opgegeven door aanleg van Koningslaan, als onderdeel van nieuwe wijk rond Koninklijk Park van Sint-Gillis en Vorst (1875).

Straat bebouwd tussen 1864 en 1900. Meeste huizen tussen Hallepoortlaan en T. Verhaegenstraat uit jaren 1870-1880, in neoclassicistische stijl en meestal met drie bouwlagen. Voorbij T. Verhaegenstraat, richting Vorst, huizen uit jaren 1890-1900 met slechts twee bouwlagen. Tramremise op einde van straat (zie Koningslaan, nr. 19).

Oorspronkelijk enkel woningen, maar door de zich ontwikkelde handelsactiviteiten, werden de benedenverdieping van veel huizen tot winkelpuien verbouwd.

Straat ondergaat nu grote wijzigingen door diverse stedenbouwkundige plannen (zie Fonsnylaan). Het BBP Wijk Fonsnylaan 1 voorziet afbraak van alle huizen aan onpare zijde, tussen Ruslandstraat en Claesstraat (nr. 23 tot 115), voor de bouw van kantoor- of woongebouwen. BBP wordt sinds eind jaren 1990 uitgevoerd. Daarnaast heeft BBP Wijk Fonsnylaan 2 geleid tot afbraak van eerste bouwblok (tussen Ruslandstraat en Hallepoortlaan), waardoor nr. 2 tot 20 werden vervangen door kantorencomplex.

Niet geselecteerde nr.: 1 en Argonnestraat nr. 49, 51: ensemble van drie huizen in neoclassicistische stijl, 1876, met nr. 51 als hoekgebouw met andere nr. symmetrisch aan weerszijden, benedenverdieping gewijzigd en herverkaveld, de Mérodestraat nr. 1 nu gedecapeerd; 2, Hallepoortlaan nr. 40-41 en Ruslandstraat nr. 36: groot kantoorgebouw dat volledig bouwblok inneemt, n.o.v. arch. J. H. Baudon en architectenbureau A + U, 1998-2002, ter vervanging van twaalftal huizen in neoclassicistische stijl uit jaren 1870; 3: huis in neoclassicistische stijl, 1868, nu bekleed met briketten; 5: zie nr. 7; 9: huis in neoclassicistische stijl, 1870, benedenverdieping verbouwd tot handelszaak en verdiepingen bekleed met briketten. Achterliggende ververij uit 1913, nog steeds in gebruik; 11: huis vroeger in neoclassicistische stijl n.o.v. arch. H. Hallut, 1869, gevel bekleed met briketten; 13: huis vroeger in neoclassicistische stijl, 1875, nu bekleed met briketten; 15: huis in neoclassicistische stijl, 1875, benedenverdieping verbouwd tot handelszaak (1969); 17: huis vroeger in neoclassicistische stijl, 1874, gevel bekleed met briketten en benedenverdieping verbouwd tot handelszaak; 19: huis vroeger in neoclassicistische stijl, 1875, bepleisterde decoratie verdwenen en wellicht verhoogd met bouwlaag; 21: huis vroeger in neoclassicistische stijl, 1875, gevel bekleed met briketten en benedenverdieping verbouwd tot handelszaak (1960); 23 tot 115: huizen in neoclassicistische stijl uit hoofdzakelijk jaren 1870, gesloopt of worden binnenkort gesloopt als gevolg van BBP Wijk Fonsnylaan 1, sommige huizen nu al vervangen door nieuwe gebouwen (zie verder: nr. 75, 77-79); 24, 26, 28 en Ruslandstraat nr. 19: ensemble van drie huizen in neoclassicistische stijl n.o.v. schrijnwerker François-Xavier Wafelaerts, 1875; 30: huis vroeger in neoclassicistische stijl, 1874, bekleed met briketten; 32: huis vroeger in neoclassicistische stijl, 1874, nu bekleed met briketten; 36: zie nr. 34; 38-40: gebouw n.o.v. arch. A. Zylberszas, 1965 (volgens De Keyser, G., 1996), ter vervanging van huizen in neoclassicistische stijl van 1874; 42-44: gebouw van eind jaren 1980, ter vervanging van huizen in neoclassicistische stijl, 1874; 46 en Engelandstraat nr. 25, 27: ensemble van drie huizen in neoclassicistische stijl, 1865, nr. 46 als hoekgebouw; 48: modernistisch gebouw n.o.v. arch. Alexis Leys (volgens De Keyser, G., 1996), 1963, ter vervanging van huis in neoclassicistische stijl, 1877; 50-50a: huis in neoclassicistische stijl, 1876, benedenverdieping verbouwd tot handelszaak (1937); 56: huis in neoclassicistische stijl, 1888, gedecapeerd en benedenverdieping verbouwd tot handelszaak; 64 en Hollandstraat nr. 30, 34: ensemble van drie huizen in neoclassicistische stijl, 1870, nr. 64 verhoogd met bouwlaag (1929), benedenverdieping verbouwd tot handelszaak in art-decostijl (arch. Clément Blomme, 1934), bekleed met groen en zwart marbriet; 66: huis in neoclassicistische stijl i.o.v. plafonneur Deridder, 1864, gevel bekleed met tegels, benedenverdieping verbouwd tot handelszaak (1945); 68: huis in neoclassicistische stijl, i.o.v. metselaar Jean-Baptiste Rucquoi, 1864, benedenverdieping verbouwd tot handelszaak; 70: huis in neoclassicistische stijl, 1864, benedenverdieping verbouwd tot handelszaak (1933); 72, 74: twee huizen, oorspronkelijk identiek en in neoclassicistische stijl n.o.v. arch. Paul De Jaer, 1874, gevels bekleed met briketten en benedenverdieping verbouwd tot handelszaak; 75 en Hollandstraat nr. 13: kantoorgebouw n.o.v. arch. Nicolas Watchenko en Pierre Jonger, 2000; 76: huis met renaissance-inslag, 1870, gebouwd i.o.v. en waarschijnlijk n.o.v. arch. Paul De Jaer, verhoogd met bouwlaag (1923) en nieuw aluminium schrijnwerk en garage (1977); 77-79: op hoek met Zwedenstraat, gebouw met sociale woningen i.o.v de Sint-Gillishaard en n.o.v. arch. Jean-Pierre Jourdain en D. Nicaise van het bureau Teau, 2002; 80: huis in neoclassicistische stijl, 1873, benedenverdieping verbouwd tot handelszaak (1938); 82, 84 en Zwedenstraat nr. 20 tot 28: ensemble van huizen in neoclassicistische stijl, 1872, nr. 84 herbepleisterd; 86, 88 en Zwedenstraat nr. 23, 25, 27: ensemble van vijf huizen met neoclassicistische inslag, 1874, Zwedenstraat nr. 23 en 25 gekoppeld volgens spiegelbeeldschema, Zwedenstraat nr. 27-27a en de Mérodestraat nr. 88 oorspronkelijk vergelijkbaar. Benedenverdieping op nr. 88 gewijzigd; 89: zie nr. 113; 90: huis in neoclassicistische stijl, 1872, verbouwd (1945); 92, 94: twee identieke huizen in neoclassicistische stijl, 1875, bekleed met briketten, benedenverdieping van nr. 94 verbouwd tot garage; 96, 98: ensemble van twee huizen in neoclassicistische stijl, 1875, nr. 96 met groot uitstalraam op benedenverdieping, nr. 98 verhoogd met twee bouwlagen (1925); 100 tot 106: ensemble van vier huizen in neoclassicistische stijl, 1874, gevels bekleed met briketten, benedenverdieping verbouwd tot handelszaak, op nr. 100, op nr. 102 (1936) en op nr. 106 (1911); 108: huis in neoclassicistische stijl, 1876, bepleisterde decoratie verdwenen, uitstalraam (1910) en achterliggende voormalige slotenmakerij (1874); 110, 112: zie nr. 113; 114, 116, 118 en J. Claesstraat nr. 29: ensemble van vier huizen, 1877, nr. 118 nu bekleed met briketten; 115: zie nr. 113; 117: zie nr. 113; 120, 122: twee identieke huizen in neoclassicistische stijl, volgens dezelfde vergunning van 1872 als twee andere identieke huizen in aanpalende straat, gebouwd op aangrenzende percelen (zie Zwedenstraat nr. 31, 33), nr. 120 verhoogd met bouwlaag, nr. 122 bekleed met briketten, benedenverdieping van twee huizen verbouwd tot handelszaak; 123: huis in neoclassicistische stijl n.o.v. arch. D. Desmedt, 1872, achterliggende voormalige mouterij, 1877, benedenverdieping verbouwd tot handelszaak (1896), gevel wellicht rond vorige eeuwwisseling bekleed met lichtgekleurde tegels met gekleurde ruitmotieven; 124: huis in neoclassicistische stijl, 1874, benedenverdieping verbouwd tot handelszaak (1914), laatste bouwlaag later toegevoegd; 125: huis in neoclassicistische stijl, 1876, gevel wellicht rond XX bekleed met lichtgekleurde tegels met gekleurde ruitmotieven; 127: groot huis in neoclassicistische stijl, oorspronkelijk twee huizen met achterliggende marmerslijperij, volgens vergunning afgeleverd in 1876 aan H. Grégoire, steenhouwer, nu leegstaand; 128: huis van 1874, erker (1937); 130: huis in eclectische stijl met polychroom parement, 1893, bouwlaag toegevoegd (1935); 133: huis in neoclassicistische stijl, 1876, gevel bekleed met briketten; 134: hoekhuis in neoclassicistische stijl, 1877, nu gedecapeerd; 135 en Coenraetsstraat nr. 26, 28: ensemble van drie huizen in neoclassicistische stijl, 1876: twee identieke huizen nu bekleed met briketten (nr. 135 en Coenraetsstraat nr. 26) aan weerszijden van hoekhuis (Coenraetsstraat nr. 28); 137 en Coenraetsstraat nr. 25, 27: ensemble van twee identieke huizen in neoclassicistische stijl, 1871, nu bekleed met briketten; 139, 141: twee identieke huizen in neoclassicistische stijl, 1871 (volgens De Keyser, G., 1996); 143: huis vroeger in neoclassicistische stijl, 1872, verhoogd met bouwlaag en gewijzigde benedenverdieping, verdiepingen bekleed met briketten. Achterliggend atelier, 1884, vergroot voor handschoenenfabriek Hellinckx & Pearl (1920); 145, 147: twee identieke huizen vroeger in neoclassicistische stijl, 1875, allebei verhoogd met bouwlaag en bekleed met briketten; 146: huis in neoclassicistische stijl, 1874, nu gedecapeerd; 148: huis vroeger in neoclassicistische stijl, 1875, later verhoogd met bouwlaag; 149: huis vroeger in neoclassicistische stijl, 1872, i.o.v. marmerwerker en steenhouwer Grégoire Hubert, nu verhoogd met bouwlaag en bekleed met briketten; 154: huis in neoclassicistische stijl n.o.v. aannemer Joseph Lambert, 1899, benedenverdieping verbouwd tot handelszaak; 156-160 en Denemarkenstraat nr. 31-31a-31b: groot hoekgebouw met appartementen n.o.v. arch. Frank L. Janssen, 1963, ter vervanging van twee huizen van 1886; 159, 161: twee huizen in neoclassicistische stijl i.o.v. marmerwerker en steenhouwer Grégoire Hubert, 1879, nr. 161 herbekleed en verhoogd n.o.v. arch. L. Desaedeleer, 1928 (datum en signatuur op gevel); 163: klein huis in neoclassicistische stijl, 1894, gerenoveerd in art-decostijl n.o.v. arch. Alphonse Kinnard, 1937; 168: klein huis in neoclassicistische stijl, 1895; 171: huis in eclectische stijl, 1897, nu bekleed met briketten; 172: huis in neoclassicistische stijl, 1894; 174: huis, 1892, bekleed met briketten; 176: huis, 1895, bekleed met briketten; 178: huis, 1895, vroeger met neoclassicistische inslag, bepleisterde decoratie verwijderd; 180: huis met neoclassicistische inslag, 1894, groot uitstalraam in art-decostijl met kleurrijk geometrisch glas-in-lood (1931); 186: hoekhuis in neoclassicistische stijl, 1890; 191: klein huis met neoclassicistische inslag, 1895; 187, 189 en Th. Verhaegenstraat nr. 206, 208, 210: ensemble van vijf huizen: hoekhuis (de Mérodestraat nr. 187 en Th. Verhaegenstraat nr. 206) met neoclassicistische inslag, de andere in eclectische stijl, 1897; 194: huis vroeger in neoclassicistische stijl n.o.v. metselaars-aannemers Jean-Baptiste Hasaerts & Cie, 1890, nu bekleed met briketten, balkon verwijderd; 198: appartementsgebouw n.o.v. arch. Gustave Stormacq, 1959, ter vervanging van huis n.o.v. beëdigd landmeter Frédéric Dubois, 1880; 199: huis in eclectische stijl, 1893; 200, 202, 204: drie huizen, vroeger identiek en in neoclassicistische stijl n.o.v. landmeter Van Lint, 1880, nr. 200 nu bekleed met briketten, nr. 202 verbouwd tot handelszaak (1921) en verhoogd met bouwlaag en nr. 204 gerenoveerd in modernistische stijl wellicht in jaren 1960; 203: huis in eclectische stijl, 1893, oorspronkelijk bepleisterd; 205: huis in eclectische stijl n.o.v. arch. Hubert Marcq, 1894, wellicht oorspronkelijk bepleisterd; 209: huis met neoclassicistische inslag, 1898, gebouwd op doorlopend perceel met Koningslaan nr. 34; 210: huis in art-nouveaustijl, 1904, verhoogd met twee bouwlagen en verbouwd (arch. G. Mignolet, 1931); 211: hoekhuis vroeger in neoclassicistische stijl, 1894, bepleisterde decoratie verdwenen; 212: huis, 1890, verhoogd (1924), nu bekleed met briketten; 213: huis in eclectische stijl met polychroom parement n.o.v. arch. Charles Crickx, 1900; 214: huis met symmetrische compositie, 1892, verhoogd met bouwlaag (1935), nu bekleed met cimorné; 222: huis n.o.v. arch. J. Janssens, 1898, bekleed met tegels; 223: huis in eclectische stijl n.o.v. arch. Léon Duverger, 1907; 224: huis, 1897, garage (1935); 226: huis met neoclassicistische inslag, 1896; 228: huis met neoclassicistische inslag, 1897; 230: huis, 1897; 232: huis, 1897, verhoogd met bouwlaag (1912); 234: huis, 1897, nu bekleed met briketten; 236: huis, 1898; 238, 240: twee identieke huizen, 1898; 244: huis in eclectische stijl n.o.v. arch. Hector Gérard, 1897, dakvenster met balkonnetje (1905), gevel nu bekleed met briketten; 246: huis in eclectische stijl, n.o.v. arch. Gérard Diaz, 1898, grondig verbouwd n.o.v. arch. Henr.i Jacobs, 1956; 256 en Halvemaanstraat nr. 1: hoekgebouw in art-decostijl n.o.v. arch. Charles Petein, 1912, Belgisch filiaal van Duitse fabriek Atlas-Werke Poehler & Co, producent van machines en materieel voor schoenenfabricage, benzinestation (1962), schrijnwerk vervangen; 256a: huis, 1897, nu bekleed met briketten; 258: huis in eclectische stijl met polychroom parement, 1901, benedenverdieping verbouwd tot handelszaak (1945).