Washingtonstraat

 

Bekijk de weerhouden gebouwenRechtlijnige straat van kruispunt met Kasteleinsstraat en Livornostraat naar Waterloosesteenweg. Ze ligt deels op het grondgebied van Brussel, deels op dat van Elsene. Ze werd vroeger Vrijheidsstraat [rue de la Liberté] genoemd. Ze bestaat uit vier straatdelen; tussen de twee middelste ligt het Albert Leemansplein.

Ze werd aangelegd volgens het plan van inspecteur der wegen Victor Besme en het Plan général d'alignement pour l'ouverture de rues et places sur le territoire compris entre l'avenue du Bois de La Cambre et les chaussées de Waterloo et de Charleroi, of de zogenaamde Tenboswijk dat werd goedgekeurd bij K.B. van 20.02.1864 en daarna werd gewijzigd bij K.B. van 26.02.1868, en later uitgebreid bij dat van 23.07.1903.

De Washingtonstraat ligt op het traject van de voormalige ‘Messierestraet' en voorbij het huidige Albert Leemansplein herneemt ze deels het tracé van de oude Tenbosweg, ook ‘Ruizersstraet' genaamd (P.C. Popp, 1858).


De eerste bebouwing verscheen in het laatste decennium van de 19e eeuw op het stuk tussen het Kasteleinsplein en het Albert Leemansplein. Het betreft bescheidener gebouwen dan diegene die rond het plein en in de laatste straatdelen werden gebouwd. In deze laatste verschenen rond 1920 burgerwoningen of herenhuizen, overwegend in eclectische stijl en Beaux-Artsstijl.
De gebouwen in de Washingtonstraat vormen een mooie waaier van de grote stilistische tendensen uit die tijd.
Het neoclassicisme is vertegenwoordigd met huizen als nr. 48 of nr. 86, 88 van 1887, en op nr. 154-158 met een indrukwekkend hoekappartementsgebouw met handelsruimte dat in 1907 door architect Fernand Symons werd ontworpen.
Het eclecticisme is sterker vertegenwoordingd onder meer in meerdere huizenrijen, bijvoorbeeld nr. 51a (op de hoek met de A. Van Campenhoutstraat nr. 67), 53, 55 en de Armand Van Campenhoutstraat nr. 65. Het nr. 51a met handelsruimte bezit nog een oude luifel op vier kunstig bewerkte consoles. De eclectische stijl is ook vertegenwoordigd in de huizenrij van 56, 58, 60 uit het laatste kwart van de 19e eeuw, op nr. 62 (zie dit nr.) en in die van de nr. 130 tot 134, in 1910 ontworpen door architect Raymond Dronkers. Nr. 65, dat grondig werd verbouwd, vormde een geheel met nr. 63, eveneens ontworpen door Raymond Dronkers (1913); in het herenhuis op nr. 111-113 naar ontwerp van architect Jules Ansiaux (1909) waarvan de gevel opnieuw werd bepleisterd en dat op de verdieping werd verbouwd; in de huizenrij van nr. 135 tot nr. 149 ontworpen door architect Jean Dierickx (1907) voor de schrijnwerker en aannemer Édouard Fadeur, die samen meerdere huizenrijen in eclectische stijl bouwden in de Provooststraat, Lariksenstraat en Renier Chalonstraat. Ook de nr. 148 tot 152, die in 1908 een geheel vormen van drie handelshuizen ontworpen door architect William Decroué en het nr. 169 zijn eveneens in eclectische stijl.
Verder zijn er nog enkele opvallende gebouwen in Beaux-Artsstijl op de nr. 35, 37, 136, 138, 140, 142 en 144 (zie deze nr.) of het nr. 198, in 1926 getekend door architect Éd. Keyaerts.
Ook de modernistische stijl is vertegenwoordigd (zie de nr. 40 en 186-196).

In het straatbeeld bevinden zich enkele opmerkelijke gebouwen, onder meer nr. 180-184, een herenhuis met bijgebouwen gebouwd voor graaf de Merode (zie dit nr.) of het herenhuis op nr. 37, in 1910 ontworpen door architect Alban Chambon (zie dit nr.)


Enkele kunstenaarsateliers vervolledigen het straatbeeld (zie nr. nr. 36 en 64), onder meer het atelier in neo-Griekse stijl van de kunstenaar Félix Rodberg (nr. 28), dat grensde aan zijn voormalige woning en werd ontworpen door architect Henri Van Dievoet, 1889. Het werd talrijke keren verbouwd: de gevel werd gewijzigd en bepleisterd; de blinde verdieping was versierd met drie panelen met sgraffiti van drie gevleugelde figuren met de inscripties ‘peinture', ‘sculpture', ‘architecture'. Het atelier werd verlicht door een venster in het dak en door een zijvenster uitgevend op een thans verdwenen tuintje. Er werkten achtereenvolgens meerdere kunstenaars in het atelier: de realistische landschaps- en marineschilder Louis Artan de Saint-Martin (1837-1890) ca. 1893, dan ca. 1897 Hyppolite Wulffaert (1840-ca. 1875), schilder van historiestukken en religieuze taferelen en tot slot de beeldhouwer en penningsnijder Armand Bonnetain (1883-1973) die hier in 1914 werkte.

In 1896 werd op het nr. 27-29 (voormalig nr. 25) een neogotische kerk gebouwd op het terrein grenzend aan de bestaande kapel. De kerk en het klooster werden in 1989 gesloopt en achteraan op het perceel vervangen door een nieuwe kerk en een nieuw klooster van de jezuïeten. Tegelijkertijd werden aan de straatzijde twee grote volumes gebouwd die de oorspronkelijke harmonie van het straatbeeld doorbreken.
Op nr. 34 werd een huis met art-nouveauelementen van architect Ernest Blerot (1897) gesloopt om plaats te maken voor een gebouw met woon- en handelsfunctie.