Onderzoek en redactie

2007-2009

 

Bekijk de weerhouden gebouwen
Rechtlijnige en hellende straat van het kruispunt gevormd door de Verlaatstraat en de Kluisstraat naar de Lesbroussartstraat. Ze ligt gedeeltelijk op het grondgebied van de Stad Brussel, gedeeltelijk op dat van Elsene. Alleen de pare kant (nr. 2 tot 32) bevindt zich op Elsene.

Het rooilijnenplan werd goedgekeurd bij K.B. van 11.11.1863, dat besliste over de aanleg van de straten in de Kluiswijk tussen de Louizalaan, de Vleurgatsesteenweg en de Elsensesteenweg (Gemeenteraadszittingen van 13.07 en 12.09.1863). De effectieve aanleg en haar verbinding met de Lesbroussartstraat werd dan goedgekeurd bij K.B. van 23.11.1867.

De straat was oorspronkelijk een deel van de Kluisstraat. In 1936 werd dit straatgedeelte een afzonderlijke straat en werd genoemd naar Paul Spaak (1870-1936), advocaat, dramaturg en directeur van de Muntschouwburg. Hij was getrouwd met Marie (oudste dochter van de parlementariër Paul Janson) en vader van Paul-Henri (de befaamde staatsman).

Aan onpare kant is het straatbeeld vrijwel volledig gewijzigd (zie inventaris van Brussel Uitbreiding Zuid), terwijl het aan pare kant, op Elsene, bijna integraal het oorspronkelijke uitzicht heeft behouden.

De eerste bouwaanvragen dateren van 1860 en betroffen eenvoudige eengezinswoningen in neoclassicistische stijl. Uit die periode zijn nog slechts een paar huizen bewaard, met uitzondering van het huis op nr. 28 (zie dit nummer).

Aan het einde van de 19e eeuw werd de straat bebouwd met huizen in eclectische stijl, waarvan sommige met elementen van neorenaissance (zie nr. 20-22) of neogotiek (zie nr. 24 en 26). Deze gebouwen vormen op architecturaal vlak een bijzonder interessante homogene compositie (zie nr. 10 tot nr. 26). Het huis op nr. 30 was oorspronkelijk in eclectische stijl, maar werd in 1924 verbouwd door architect Georges Hobé die een erker toevoegde (nr. 30).

Paul Spaakstraat 30 (foto 2009).

Tussen 1927 en 1930 verwierf architect Fernand Bodson (1877-1966) in het begin van de Paul Spaakstraat vier percelen, voormalig eigendom van dokter Ovide Decroly (Ronse, 1871 – Ukkel, 1932), om er een vrijmetselaarsloge op te bouwen (zie Kluisstraat nr. 86) en drie huizen in modernistische stijl met ateliers voor kunstenaars en een garage (zie nr. 2-4, 6 en 8).

Bronnen

Archieven
GAE/DS 30: 248-30.
GAE/OW 116.
GAE/OW Q14 Quartier de l'Ermitage (doos nr 37).
RABa Provinciebestuur Brabant, Dienst 12, 744.

Publicaties en studies
BOVY, Ph., Vers l'Ermitage, Gemeente Elsene, Brussel, 2002 (À la découverte de l'histoire d'Ixelles, 9), pp. 29-30.
GONTHIER, A., Histoire d'Ixelles, Le Folklore Brabançon, Impr. De Smedt, Brussel, 1960, pp. 138-140, 144-146, 217.
Inventaire visuel de l'architecture industrielle à Bruxelles – Ixelles, AAM, Brussel, 1980-1982, fiche nr. 68.
Ixelles, Ensembles urbanistiques et architecturaux remarquables, ERU, Brussel, 1990, pp. 75-80.
LE ROY, P., Monographie de la commune d'Ixelles, Imprimerie Générale, Brussel, 1885, pp. 272-274.

Tijdschriften
DELABY, E., ‘Sur les traces du docteur Decroly', Mémoire d'Ixelles, 19, 1985.
HAINAUT, M., ‘Une rue d'Ixelles porte leur nom', Mémoire d'Ixelles, 29, 1988, p. 35.