Napelsstraat

Rechtlijnige straat van de Waversesteenweg naar de Marsveldstraat.

Zij maakt deel uit van de straten die aangelegd werden bij de geleidelijke stedenbouwkundige ontwikkeling van de zogenaamde voorstad van de Naamsepoort (Faubourg de la porte de Namur), na de ontmanteling van de vesten van Brussel op het einde van de 18e eeuw. De terreinen links van de Waversesteenweg bleven lang gespaard van verstedelijking. Met uitzondering van een villa en twee pachthoeven bevonden zich hier tot aan de afspanning La Rose Blanche alleen maar tuinen en zandgroeven.

De aanleg van Napelsstraat werd aanvankelijk gedecreteerd op grond van een toelating die de Rekenkamer op 17.04.1794 had gegeven aan een zekere Vandenesse. De straat bleef echter onafgewerkt en had toen het aspect van een soort steeg die bereikbaar was via een weg waarop later de Marsveldstraat werd aangelegd. In 1841 kreeg graaf Cornet de Ways-Ruart de toelating om de steeg op zijn eigen terrein te verlengen tot aan de Waversesteenweg (K.B. van 07.04.1841), waarmee een nieuwe verbinding werd gelegd tussen de voorstad en de Leopoldswijk die toen in aanbouw was.

Vroeger heette deze straat rue Sainte-Justine [Sint-Justinastraat] en daarna rue Neuve Sainte-Justine [Nieuwe Sint-Justinastraat]. Thans is ze, net als andere straten in de Marsveldwijk, genoemd naar een stad.

Ze werd voor het eerst bebouwd in de tweede helft van de 19e eeuw met sobere huizen in neoclassicistische stijl met twee of, frequenter, drie bouwlagen volgens verkleinende hoogte en met twee of drie traveeën. De ornamentatie van de oudste, erg sobere gebouwen beperkt zich tot belijnende banden, soms aangevuld met decor op het hoofdgestel (zie nr. 8, 22, 24 en 41). Deze erg gelijkende gevels verleenden de straten een grote architecturale eenheid die intussen is aangetast door nieuwbouw ter vervanging van oude huizen of door verbouwingen. Zo werden meerdere gevels opnieuw bekleed in Beaux-Artsstijl (bvb. nr. 20: huis in neoclassicisische stijl, gewijzigd in 1929; nr. 26: huis in neoclassicistische stijl, gewijzigd in 1918) of in neorenaissance (nr. 32: verbouwd in 1910; vormde oorspronkelijk een geheel met de nr. 34 en 36).

Op de hoek van de Napelsstraat en de Marsveldstraat bevindt zich een groot gebouw dat in 1907 tot stand kwam in opdracht van de Société Financière de Transport et d'Entreprises industrielles; alleen de gevels in eclectische stijl met renaissancistische elementen zijn daarvan thans bewaard (architect Georges Dhaeyer) (Marsveldstraat nr. 23-25–Napelsstraat nr. 38-40). Het interieur werd in 2000 gesloopt en volledig herbouwd (architectuurbureau ASSAR).