Onderzoek en redactie
1993-1995
Bekijk de weerhouden gebouwen
Van Sint-Pietersplein naar Vier Augustusplein.
Volgt min of meer het tracé van de Grote Scheidhaag, een oude weg die de huidige Eskadronstraat omvatte en uitliep op de Bemelstraat, op het grondgebied van Sint-Pieters-Woluwe. Deze weg liep over een aantal gronden van de Godshuizen van Brussel die in 1865 de weg wensten af te schaffen. Langs de Grote Scheidhaag stonden verschillende steenovens.
De opening van de straat werd goedgekeurd in 1892, voordat de spoorweg haar in twee verdeelde. Het eerste straatgedeelte werd heraangelegd in 1899, bij de creatie van het Sint-Pietersplein. In 1910 werd een brug boven de spoorlijn gebouwd die beide delen met mekaar moest verbinden. In 1930 gebeurden nog enkele onteigeningen teneinde de rooilijn licht te kunnen wijzigen.
Het eerste deel (van Sint-Pietersplein naar Stationstraat) bezit nog een paar woningen van neoclassicistische inspiratie uit de periode 1880-1910, met bepleisterde lijstgevels van twee of drie bouwlagen en meestal twee ongelijke traveeën. Het merendeel heeft zijn oorspronkelijk uitzicht niet meer bewaard door de muuropeningen te verbouwen of een parement in baksteen aan te brengen. Enkele panden zijn evenwel nog intact gebleven; zie nr. 9 (1902), 21 (18991900, vormde een ensemble met nr. 19 dat grondig verbouwd werd in 1967) of 35 (1889, begane grond verbouwd in 1928). Een andere - eclectische - constructie, die ingrepen heeft ondergaan, vormt nr. 8-10 (1908, n.o.v. de arch. Franz D'OURS en Charles NEIRYNCK). Verder een paar gebouwen met industriële functie, zie nr. 22 tot 28 (1914-1915 en 1933, ensemble dat oorspronkelijk een woning, stallen en opslagplaatsen voor steenkool omvatte) of 23 tot 29 (1958, n.o.v. arch. Pierre PEEMANS) evenals meergezinswoningen zoals nr. 32 tot 36 (1924).
In het tweede deel van de straat bevinden zich nog enkel aan de oneven zijde woningen; aan even zijde werd de gehele bebouwing afgebroken om plaats te ruimen voor de Sint-Michielswarande. Er resten nog een paar panden van XIX d met neoclassicistische inspiratie, zoals nr. 71 (1877), 81 (1898, vormde een ensemble met nr. 79, bakstenen parement uit 1955) en traditionele woningen uit XX a in eclectische stijl of met art-nouveau-invloed, zie nr. 75 (1913) of het ensemble nr. 111 tot 119 (1903 en 1906; onderging talrijke ingrepen, nr. 113 huisvestte tussen 1925 en 1928 tijdelijk een kapel, in afwachting dat de bouw van de nieuwe O.L.V. - Heilig Hartkerk voltooid was). Het ensemble bestaande uit vier huizen, nr. 121 tot 127, werd opgetrokken in 1901 n.o.v. arch. Jean BERDEN. Nr. 129 dateert van XX a n.o.v. arch. ALBERTUCCIO. Invloed van de art deco, zie nr. 141 (1930, volgens plannen van arch. Gaston DONY) en van het modernisme, zie nr. 149 (1936, n.o.v. arch. L. HUYBERECHTS). Verder vier appartementsgebouwen i.o.v. de Etterbeekse Haard, maken deel uit van groot ensemble dat zich tussen de Jean Massartstraat, de Fort van Boncellestraat en de Edouard de Thibaultlaan uitstrekt (nr. 103 en 105, twee panden uit 1923 volgens spiegelbeeldschema n.o.v. arch. Edmond ABS, telkens met vier bouwlagen en vijf traveeën waaronder middenrisaliet, onder zadeldak; nr. 107-107A en 109-109A, twee constructies uit 1922 op de hoek met Fort van Boncellestraat volgens plannen van arch. Arthur FRANÇOIS, gevels in baksteen en similisteen met telkens vier bouwlagen en tien traveeën onder mansardedak.
Volgt min of meer het tracé van de Grote Scheidhaag, een oude weg die de huidige Eskadronstraat omvatte en uitliep op de Bemelstraat, op het grondgebied van Sint-Pieters-Woluwe. Deze weg liep over een aantal gronden van de Godshuizen van Brussel die in 1865 de weg wensten af te schaffen. Langs de Grote Scheidhaag stonden verschillende steenovens.
De opening van de straat werd goedgekeurd in 1892, voordat de spoorweg haar in twee verdeelde. Het eerste straatgedeelte werd heraangelegd in 1899, bij de creatie van het Sint-Pietersplein. In 1910 werd een brug boven de spoorlijn gebouwd die beide delen met mekaar moest verbinden. In 1930 gebeurden nog enkele onteigeningen teneinde de rooilijn licht te kunnen wijzigen.
Het eerste deel (van Sint-Pietersplein naar Stationstraat) bezit nog een paar woningen van neoclassicistische inspiratie uit de periode 1880-1910, met bepleisterde lijstgevels van twee of drie bouwlagen en meestal twee ongelijke traveeën. Het merendeel heeft zijn oorspronkelijk uitzicht niet meer bewaard door de muuropeningen te verbouwen of een parement in baksteen aan te brengen. Enkele panden zijn evenwel nog intact gebleven; zie nr. 9 (1902), 21 (18991900, vormde een ensemble met nr. 19 dat grondig verbouwd werd in 1967) of 35 (1889, begane grond verbouwd in 1928). Een andere - eclectische - constructie, die ingrepen heeft ondergaan, vormt nr. 8-10 (1908, n.o.v. de arch. Franz D'OURS en Charles NEIRYNCK). Verder een paar gebouwen met industriële functie, zie nr. 22 tot 28 (1914-1915 en 1933, ensemble dat oorspronkelijk een woning, stallen en opslagplaatsen voor steenkool omvatte) of 23 tot 29 (1958, n.o.v. arch. Pierre PEEMANS) evenals meergezinswoningen zoals nr. 32 tot 36 (1924).
In het tweede deel van de straat bevinden zich nog enkel aan de oneven zijde woningen; aan even zijde werd de gehele bebouwing afgebroken om plaats te ruimen voor de Sint-Michielswarande. Er resten nog een paar panden van XIX d met neoclassicistische inspiratie, zoals nr. 71 (1877), 81 (1898, vormde een ensemble met nr. 79, bakstenen parement uit 1955) en traditionele woningen uit XX a in eclectische stijl of met art-nouveau-invloed, zie nr. 75 (1913) of het ensemble nr. 111 tot 119 (1903 en 1906; onderging talrijke ingrepen, nr. 113 huisvestte tussen 1925 en 1928 tijdelijk een kapel, in afwachting dat de bouw van de nieuwe O.L.V. - Heilig Hartkerk voltooid was). Het ensemble bestaande uit vier huizen, nr. 121 tot 127, werd opgetrokken in 1901 n.o.v. arch. Jean BERDEN. Nr. 129 dateert van XX a n.o.v. arch. ALBERTUCCIO. Invloed van de art deco, zie nr. 141 (1930, volgens plannen van arch. Gaston DONY) en van het modernisme, zie nr. 149 (1936, n.o.v. arch. L. HUYBERECHTS). Verder vier appartementsgebouwen i.o.v. de Etterbeekse Haard, maken deel uit van groot ensemble dat zich tussen de Jean Massartstraat, de Fort van Boncellestraat en de Edouard de Thibaultlaan uitstrekt (nr. 103 en 105, twee panden uit 1923 volgens spiegelbeeldschema n.o.v. arch. Edmond ABS, telkens met vier bouwlagen en vijf traveeën waaronder middenrisaliet, onder zadeldak; nr. 107-107A en 109-109A, twee constructies uit 1922 op de hoek met Fort van Boncellestraat volgens plannen van arch. Arthur FRANÇOIS, gevels in baksteen en similisteen met telkens vier bouwlagen en tien traveeën onder mansardedak.
Bronnen
Archieven
Archieven Etterbeekse Haard/Dossier Grote Haagstraat 1922.
DOW f° 80.
GAEtt./lndic. Gén. 51963 (1877), - (1889), 8163 (1898), 9756 (1899), OW 10724 (1900), 12112 (1901), 13813 (1910), 15005 (1903), 18901 (1906), 794 (1908), 5509 (1913), 291 (1914), 597 (1914-1915), volgnr1105 (1923), OW 4820, 5195 (1924), 6949 (1925), 2116, 3203 (1928), 6030 (1930), 3364 (1933), 2630 (1936), 2867 (1937), 741 (1939), Inschr. Reg. 1876 (1955), 793 (1958), 1207 (1961), 2040 (1967).
GR 16.07.1863, 26.01.1865, 17.04.1899.
KB 29.09.1892, 26.12.1898.
RC 1896, p. 70; 1897, p. 84; 1938, p. 65; 1939, p. 74; 1940, p. 57.
RPV 1909, p. 198; 1918, p. 502.
Publicaties en studies
MEIRE, R. J., Histoire d'Etterbeek, Musin, Brussel, 1981, p. 106.
DOW f° 80.
GAEtt./lndic. Gén. 51963 (1877), - (1889), 8163 (1898), 9756 (1899), OW 10724 (1900), 12112 (1901), 13813 (1910), 15005 (1903), 18901 (1906), 794 (1908), 5509 (1913), 291 (1914), 597 (1914-1915), volgnr1105 (1923), OW 4820, 5195 (1924), 6949 (1925), 2116, 3203 (1928), 6030 (1930), 3364 (1933), 2630 (1936), 2867 (1937), 741 (1939), Inschr. Reg. 1876 (1955), 793 (1958), 1207 (1961), 2040 (1967).
GR 16.07.1863, 26.01.1865, 17.04.1899.
KB 29.09.1892, 26.12.1898.
RC 1896, p. 70; 1897, p. 84; 1938, p. 65; 1939, p. 74; 1940, p. 57.
RPV 1909, p. 198; 1918, p. 502.
Publicaties en studies
MEIRE, R. J., Histoire d'Etterbeek, Musin, Brussel, 1981, p. 106.