Inventaris(sen)

  • Inventaris van koloniale sporen (DPC-DCE 2024-2025)

Onderzoek en redactie

1993-1995

 

Bekijk de weerhouden gebouwen

Van Sterreplein (Elsene) naar Waversesteenweg (Etterbeek).
Het project voor de aanleg van een ringlaan rond Brussel, zoals bepaald in het algemeen rooilijnenplan van Victor Besme (1866), werd goedgekeurd door de gemeenteraad in 1870. Het rooilijnenplan voor het Etterbeekse deel van de laan, met name het stuk tussen de Kroonlaan en de Waversesteenweg, zou pas bij KB van 1890 worden goedgekeurd. Dit deel, de huidige Generaal Jacqueslaan, was voltooid in 1895, onder de naam Militaire laan. Later zou het stuk worden verlengd tot voorbij de Waversesteenweg (zie Louis Schmidtlaan en Sint-Michielslaan).

Toen de weg nog maar een ontwerp was, werd ze de boulevard des Ponts et Chaussées [Bruggen en Wegenlaan] genoemd. In 1889, toen de rooilijnplannen werden vastgelegd, werd ze de boulevard Militaire [Militaire Laan], wegens haar belangrijkste functie als verbinding tussen de kazernes en de Louizalaan. Uiteindelijk werd ze vernoemd naar generaal baron Jules Marie Alphonse Jacques de Dixmude (Stavelot, 1858 – Elsene, 1928) kort na zijn dood vanwege zijn staat van dienst tijdens de Eerste Wereldoorlog, die hem ook de titel baron en de toevoeging ‘de Dixmude’ aan zijn naam opleverde. Voor de oorlog had Jacques een militaire carrière in Congo. Hij begon als expeditieleider tegen de-slavenhandelaars (1891-1894) en organiseerde vervolgens strafexpedities (1895-1898) tegen Congolezen die zich verzetten tegen de staat en de belastingen die ze moesten betalen bij het oogsten van rubber, waarbij hij weerspannigen met de dood bedreigde.

Haar huidige naam heeft ze te danken aan luitenant-generaal baron Jacques de Dixmude, officier in Kongo (1858-1928).
Op het Etterbeeks gedeelte van de laan bevinden zich twee rijkswachtkazernes, nl. de kazerne luitenant generaal baron de Witte de Haelen en de kazerne majoor Geruzet (Nr. 292 en 294). Buiten de kazernemuren, naast gebouw R van de kazerne de Witte de Haelen, bevindt zich het Transit Hotel (Nr. 290). Het gaat hier om een sobere baksteenconstructie, opgetrokken kort na WO II, met twee bouwlagen en vier brede traveeën onder plat dak. Oorspronkelijk diende dit gebouw als officierenwoning, sinds 1976 wordt het in gebruik genomen door diensten van de rijkswacht.

Bronnen

Archieven
KB 19.03.1890, 06.05.1900
RC 1870, p.18
RPV 1890, p. 251.

Publicaties en studies
GODDEERIS, I., LAURO, A., VANTHEMSCHE, G., (red.), Koloniaal Congo. Een geschiedenis in vragen, Antwerpen, Polis, 2020.
VANTHEMSCHE, G., La Belgique et le Congo. L’impact de la colonie sur la métropole 1885-1980, Brussel, Le Cri, 2010 (Nouvelle histoire de Belgique, 4).

Websites
Biographie Coloniale Belge, 1951