Ernest Cambierlaan

 

Bekijk de weerhouden gebouwenDe Ernest Cambierlaan begint aan de rotonde gevormd door de Chazallaan en de Generaal Eisenhowerlaan, overspant de spoorlijn Schaarbeek-Halle en mondt uit op het Generaal Meiserplein. De onpare zijde wordt doorbroken door de Distelstraat en wordt dan doorkruist door de Papaverstraat.

De laan ligt in de Josaphatwijk, waarvan het stratenplan werd getekend door Octave Houssa, ingenieur van de gemeentelijke Openbare Werken, goedgekeurd bij K.B. van 10.02.1902 en definitief goedgekeurd bij K.B. van 21.04.1906, samen met dat van de drie andere nieuwe Schaarbeekse wijken – Mont-Rose, Linthout en Monplaisir-Helmet. De laan werd aangelegd in 1911-1912. Oorspronkelijk moesten de huizenblokken aan de pare zijde de oostelijke punt van het Josaphatpark vormen. Het eerste, door de spoorlijn begrensde huizenblok werd uiteindelijk als sportterrein aangelegd in 1924, met een voetbalstadion langs de laan. De twee volgende huizenblokken werden opnieuw als bouwgrond door de gemeente verkocht, krachtens een overeenkomst met de Belgische staat gesloten op 14.07.1914. Deze zone moest het karakter hebben van een parc habité avec maisons d'agrément (park met charmante huizen), individueel of ten hoogste per drie gegroepeerd. Binnen deze perimeter mocht geen enkel industrieel of commercieel gebouw worden gevestigd. De gebouwen aan de Cambierlaan moesten zich op minstens zes meter van de rooilijn bevinden, met een achteruitbouwzone ingericht als voortuintje afgesloten door een hek. Dat laatste voorschrift werd gewijzigd tijdens de gemeenteraadszitting van 27.04.1922: in plaats van hekken mochten heggen worden aangeplant – die waren immers minder duur voor de nieuwe eigenaars.

Tijdens de gemeenteraadszitting van 19.06.1908 werd deze laan de Hortensialaan genoemd, net zoals de Generaal Eisenhowerlaan waarvan ze het verlengde vormde, maar in 1912 of 1913 werd ze vernoemd naar Ernest Cambier (Ath, 1844 – Watermaal-Bosvoorde, 1909).
Ontdekkingsreiziger en lid van de eerste expeditie van de Association Internationale Africaine (een organisatie opgericht in 1876 door Leopold II met humanitaire ambities, maar al snel gedomineerd door winstbejag in Afrika), Ernest Cambier richtte de eerste Belgische postkoloniale nederzetting op in Karema. Hij was ook landmeter voor de spoorlijn Matadi-Leopoldville. Na zijn terugkeer in België in 1891 vestigde hij zich in Schaarbeek. Hij nam de leiding over de eerste maatschappijen die in Congo werden opgericht en werd bestuurder van verschillende invloedrijke bedrijven, waaronder de Compagnie du Congo pour le Commerce et l'Industrie, de Compagnie du Chemin de Fer du Congo, de Société du Haut-Congo en de Société du Katanga. In 1889 was hij ook een van de oprichters van de Cercle royal africain, waarvan hij de vicepresident werd in 1894 en 1895. Een herdenkingmonument van beeldhouwer Claus Cito dat aan de gemeente in januari 1920 werd geschonken, werd aan de Eisenhowerlaan geplaatst, aan de kant van het park.


De residentiële laan werd in twee fases bebouwd. Tijdens de eerste, die pas in 1922 begon en tot 1938 duurde, verrezen aan onpare zijde burgerhuizen en opbrengstgebouwen in art deco of Beaux-Artsstijl, zoals de huizenrij op nr. 99 tot 107 (zie deze nummers). Vermelden we eveneens het modernistische opbrengstgebouw op nr. 159 (n.o.v. architect Henri Mostinckx, 1936). Aan pare zijde werden rijkelijker woningen gebouwd, individuele villa's of per twee of drie gekoppelde huizen. Vermelden we voor dit type nr. 6 tot 10, 26 en 28, alsook 30 tot 34 (zie deze nummers), die bijzonder homogene huizenrijen vormen. Tijdens de tweede bebouwingsfase, tussen 1952 en 1966, werd de onpare zijde aangevuld met enkele modernistische huizen en grotere appartementsgebouwen. Architecten Prosper de Meyst, Gustave Leemans en Robert Schaepherders ontwierpen verscheidene huizen in de laan, waaronder enkele voor eigen rekening. De beeldhouwer Georges Vandevoorde liet nr. 26 bouwen (zie dit nummer).