Onderzoek en redactie

2010-2012

 

Bekijk de weerhouden gebouwen

De Félix Marchallaan verbindt de Leuvensesteenweg met de Milcampslaan. De Radiumstraat en de Louis Scutenairestraat beginnen er aan de pare respectievelijk onpare zijde. De straat kruist daarna de Léon Mahillonlaan en vormt dan, met de Émile Maxlaan en de Milcampslaan, de driehoekige Morellenboomsquare.

De laan werd in twee fases aangelegd. Het tracé van zijn eerste gedeelte, tussen de Leuvensesteenweg en de Léon Mahillonlaan, werd vastgelegd bij K.B. van 18.10.1902, samen met dat van twee andere lanen – de Charbolaan en de Mahillonlaan – die langs de in 1894 ingehuldigde Prins Boudewijnkazerne liepen. Deze twintig meter brede lanen werden aangelegd krachtens een overeenkomst die in 1901 werd gesloten tussen de gemeente en de Staat, die de helft van de prijs van hun aanleg voor haar rekening nam. Dit eerste gedeelte werd geopend in 1905-1906.

Het tracé van het tweede gedeelte van de laan is opgenomen in het stratenplan van de Linthoutwijk, dat in 1903-1904 werd getekend door Octave Houssa, ingenieur van de gemeentelijke dienst Openbare Werken, goedgekeurd bij K.B. van 24.06.1904, en definitief goedgekeurd bij K.B. van 21.04.1906, samen met drie andere nieuwe Schaarbeekse wijken, Monrose, Josaphatdal en Monplaisir-Helmet.

De naam van de laan werd toegekend tijdens de gemeenteraadszitting van 25.03.1902 en is een eerbetoon aan een Belgisch militair en politicus (Sint-Joost-ten-Node, 1836 – Schaarbeek, 1901).

Aan onpare zijde liep het eerste gedeelte van de laan vroeger langs de kazerne, waarvan de gebouwen in 1996 werden gesloopt, behalve het hoofdgebouw (zie Daillyplein 4-4a-5-5a-6) en twee aanpalende bijgebouwen, nu onderdeel van het Théâtre de la Balsamine (zie Félix Marchallaan nr. 1). In de jaren 2000 werd langs de laan een reeks appartementsgebouwen gebouwd.

Félix Marchallaan 50-62, het [i]Collège Roi Baudouin[/i], detail van de ingang ter hoogte van nr. 62 (foto 2011).

Aan pare zijde wordt een groot deel van het tweede woonblok ingenomen door een scholencomplex dat nu deel uitmaakt van het Collège Roi Baudouin. Het draagt nr. 32 en 50-62 van de Marchallaan, alsook Radiumstraat 5-7 en Léon Mahillonlaan28. Deze katholieke scholengroep werd vanaf 1921 ontworpen door de Sint-Albertusparochie en de Heilig-Hartparochie. Er werd voorzien in twee afdelingen, hert Institut Notre-Dame de la Paix en de École Saint Jean-Baptiste de la Salle. Het complex werd ontworpen door architect Paul Dhaeyer en werd in verscheidene fases gebouwd. De eerste fase betrof de gebouwen aan de Félix Marchallaan en de Léon Mahillonlaan (1922-1932), in eclectische stijl met lichte invloed van art deco; de tweede omvatte de gebouwen op de hoek van de Radiumstraat en de Victor Hugostraat, in modernistische stijl (1937-1939). In 1986 vulde een derde gebouw het geheel aan, op Félix Marchallaan nr. 32 (n.o.v. architecten O. De Mot en J.F. Lehembre).

De rest van de laan is residentieel en werd hoofdzakelijk bebouwd tussen 1909 en 1929, met een piek tussen 1910 en 1914. De meeste huizen zijn in eclectische stijl, zoals nr. 25 en 27 (n.o.v. architect Ch. Coomans, 1913; verhoging van nr. 27 n.o.v. de architect in 1928). Hier en daar toe invloeden van de Beaux-Artsstijl, zoals op nr. 19 (1914), alsook 21 en 23 (1913-1914). Nr. 110 is een huis in art-decostijl n.o.v. architect Paul Dhaeyer (1925). Verscheidene huizengroepen zijn het werk van eenzelfde auteur. Dat is het geval voor nr. 5-7 tot 13, vier huizen n.o.v. architect Pierre Decnop voor aannemer J.-B. Decnop (1910-1911), die een bijzonder homogene huizenrij in dezelfde stijl vormen met nr. 15 (n.o.v. architect Émile Verhas, 1911). Een ander opmerkelijk ensemble, ontworpen in 1912 door architect Albert Delcorde op de hoek van de Radiumstraat, bestaat uit nr. 20 en 22 (zie deze nummers) tot Félix Marchallaan 26 en Radiumstraat 2, 4.

Bronnen

Archieven
GAS/DS 5-7: 91-5-7; 9 tot 13: 91-9-11-13; 15: 91-15; 19: 91-19; 20 tot 26: 91-20-26; 21: 91-21; 23: 91-23; 25, 27: 91-25-27; 32: 91-32; 50-62: 91-62; 110: 91-110; Radiumstraat 2: 224-2; Radiumstraat 4: 224-4; Radiumstraat 5-7: 278-33; Léon Mahillonlaan 28: 168-28.
GAS/OW 91.
GAS/OW Infrastructuur 180.
GAS/Bulletin communal de Schaerbeek, 1901, pp. 545-554, 1052-1055; 1902, p. 684; 1904, pp. 806-809.
Huis der Kunsten van Schaarbeek/lokaal fonds.

Publicaties en studies
FISCHER, F., Notice sur les grands travaux de Schaerbeek (Premier Congrès international et Exposition comparée des Villes), Brussel, Imprimerie Ferdinand Denis, 1913, p. 6 in: Bulletin communal de Schaerbeek, 1913, p. 438.
JURION-de WAHA, F., La mémoire des pierres. Bruxelles Architecture scolaire, Koning Boudewijnstichting, Brussel, 1987, pp. 3-4.
ORGANA ST ALBERT vzw, Si « Saint Albert » m'était conté…, Schaarbeek, s.d., pp. 22-23.

Kaarten / plannen
Bruxelles et ses environs, Militair Cartografisch Instituut, 1894.
HOUSSA, O., Plan des transformations de la commune de Schaerbeek, 1903 (Huis der Kunsten van Schaarbeek).
HOUSSA, O., Plan no 2. Commune de Schaerbeek. Quartier de Linthout. Projet d'avenues et rues nouvelles, 26.09.1904 (GAS/OW).
Plan de la commune de Schaerbeek 1899 (GAS/OW).

Websites
Collège Roi Baudouin - Historique