Gildenstraat

Van de Pacificatiestraat naar het kruispunt gevormd door de Willemsstraat, Bonneelsstraat, Eburonenstraat en Gutenbergsquare. De meeste gebouwen in deze straat liggen op het grondgebied van Brussel. De grens met de gemeente Sint-Joost-ten-Node loopt diagonaal door de gebouwen aan pare kant. Alleen het eerste gebouw van de straat (zie nr. 2 en Pacificatiestraat nr. 36), en een deel van het laatste (zie nr. 38 en Willemsstraat nr. 64) liggen op het grondgebied van laatstgenoemde gemeente.


De in 1853 vastgelegde gemeentegrens, kwam oorspronkelijk overeen met het tracé van de Vijversteeg (l'impasse de l'Étang). Deze doodlopende straat gaf uit op de Etterbeeksesteenweg, aan het uiteinde van de grote vijver van Sint-Joost, en was in het noorden omzoond door gebouwen, die deels van vóór 1836 dateerden en de andere van vóór 1860. Aan de zuidkant liep de steeg langs een reeks kleine vijvers.


In 1874 stelden de heren Allart en De Bruyn, die eigenaren waren van de steeg, aan de gemeente Sint-Joost-ten-Node voor om deze om te vormen tot een straat. Deze vraag kaderde in de in 1864 voorgestelde plannen voor de aanleg van de Willemsstraat op Sint-Joost en de verlenging op Brussel van de Filips de Goedestraat, voorbij wat toen nog de Etterbeeksesteenweg was – dit straatgedeelte werd later de Gutenbergsquare. De tot straat omgevormde steeg moest dan uitkomen in de Willemsstraat.

Hoewel de gemeente Sint-Joost positief stond tegenover deze plannen, wilde ze toch nog wachten op de goedkeuring van het rooilijnenplan van de Noord-Oostwijk, dat toen bij de stad Brussel ter studie lag, om haar toestemming te geven. Ze stelde bovendien aan de stad Brussel voor om de as van de straat enigszins naar het zuiden om te buigen, zodat ze zou uitkomen op het kruispunt van de toekomstige Willemsstraat en de verlengde Filips de Goedestraat. De gemeente suggereerde dat deze ombuiging gekoppeld zou kunnen worden aan een verschuiving van de gemeentegrens.

Het tracé van de nieuwe straat, die Gildenstraat werd genoemd, werd, net als dat van de Willemsstraat en de verlengde Filips de Goedestraat, overgenomen door architect Gédéon Bordiau in zijn rooilijnenplan voor de Noord-Oostwijjk, dat werd goedgekeurd bij K.B. van 20.12.1875. De gemeentegrens werd echter niet gewijzigd.


Op de plannen van het Institut cartographique militaire van 1881 en 1894, bestaan de steeg en de straat naast elkaar, gezien de gebouwen van de eerste nog niet gesloopt waren en de tweede nog niet bebouwd was. De steeg werd pas meerdere jaren later, bij K.B. van 18.09.1901, afgeschaft.

Zoals de meeste straten in de wijk verwijst de naam van de Gildenstraat naar de geschiedenis van onze streken. De naam werd goedgekeurd door de collegiale besluiten van de stad Brussel van 14.04 en 15.05.1877 en refereert aan de gilden, middeleeuwse verenigingen van burgers van een stad die hetzelfde beroep uitoefenden.

De oorspronkelijke bebouwing van deze straat ontstond in twee fasen, van 1899 tot 1913 en van 1924 tot 1935.

Met uitzondering van nr. 2 en 4-4a, werd de volledige pare kant in opdracht van de familie Tircher bebouwd met huizen, voornamelijk met neoclassicistische inslag. Daarvan werden de nr. 6 tot 22 ontworpen door architect Georges Barth (zie nr. 10 tot 14, 18 en 22).

Aan onpare kant heeft het tweede straatgedeelte een eclectisch uitzicht. Architect L. Duwaerts ontwierp hier in 1905 een geheel van vier huizen (zie nr. 15 tot 21). In 1889 werd in het eerste gedeelte, op een groot terrein op de hoek met de Pacificatiestraat, door de Société générale des Chemins de fer économiques een stelplaats van paardentrams gebouwd. Deze infrastructuur werd tot in 1898 geregeld vergroot. In 1909, na de invoering van de elektrische tram op de lijn ‘Beurs – Sint-Joost-Plaats' werd de site grondig gereorganiseerd. Het depot werd in 1911 gesloopt. Tijdens het interbellum werden op deze plaats huizen met art-deco-elementen (zie nr. 3, 5, 7) of in Beaux-Artsstijl (zie nr. 9-11) gebouwd.