Zuidlaan 6, 7, 8, hoek Voldersstraat, 1980

Zuidlaan 61, 62, 63, 64, hoek Maurice Lemonnierlaan 218 en hoek Stalingradlaan 117. Voormalig café Express-Midi gebouwd voor brouwerij Caulier, 1979

Zuidlaan 90, hoek Huidevettersstraat, 1979

Zuidlaan 91 en volgende, hoek Huidevettersstraat, 1979

Zuidlaan 114 en volgende, hoek Lacaillestraat, 1979

Zuidlaan 136 tot 141, hoek Aanaardingsstraat, 1979

Zuidlaan 50, hoek Kazernestraat 106, 1980

Zuidlaan 91 tot 95, hoek Huidevettersstraat, 1979

Zuidlaan 50, 51, hoek Kazernestraat 106, 1980

Zuidlaan 77-78, 80-81, 82-83, 84-85, hoek Nieuwland, 1979

Zuidlaan 84-85, hoek Nieuwland. (Afgebroken), [s.d.]

Brussel Vijfhoek

Zuidlaan

Onderzoek en redactie

1989-1994

Bekijk de weerhouden gebouwenVan Anderlechtsesteenweg naar Hoogstraat.
Deel uitmakend van de ringlanen ter vervanging van de 14e eeuwse stadsomheining, aangelegd naar ontwerp van ingenieur J.-B. Vifquain vanaf 1819 (zie Antwerpselaan). Aanlegwerken tussen de Hallepoort en de Ninoofsepoort aangevat in 1832-1833, doch pas ca. 1840 voltooid.
Aanvankelijk, sinds 1833, Frankrijklaan genoemd; huidige benaming sinds 1841. Bebouwd vanaf 1836, beginnend in het zuidelijk gedeelte bij de Hallepoort, voortgezet doorheen de jaren 1830 tot 1880. Grotendeels in samenhang met de geleidelijke verkaveling van de aangrenzende gebieden - vroegere blekerijen en katoendrukkerijen - in het zuidwestelijk stadsdeel, meer bepaald de wijken rond Huidevettersstraat/Nieuwland tussen 1825 en 1850, Artesiëstraat/Voldersstraat tussen 1850 en 1875.

Brede laan met dubbele rijbaan en beboomde middenberm; tegenoverliggende zijde zogenaamd Poincarélaan (Anderlecht) en Hallepoortlaan (Sint-Gillis). Ter hoogte van de Stalingradlaan overwelfd door het viaduct van de noord-zuidspoorverbinding (1911- 1914, 1935-1952) : metalen Cantileverbrug met schoren, drieledig met driedubbele overspanning.

Eertijds bebouwing met vrijwel uitsluitend residentiële functie; opkomst van horeca vanaf ca. 1850, vnl. in de omgeving van het Zuidstation, later ook kleinhandel. Overwegend doorsnee neoclassicistische huizen uit medio 19e eeuw, drie bouwlagen en drie traveeën, met vlakke gevelbehandeling of ten hoogste schijnvoegen, geriemde omlijstingen, kordons en centraal balkon, en klassiek hoofdgestel; heden veelal gebanaliseerd door toegevoegde verdieping, verbouwde pui of vernieuwde gevelbekleding, zie nr. 1A, 8 (1865), 14, 15-16 (1846), 19 (1862), 21-22 (1871), 23, 24, 35 (1882, verhoogd 1909 architect F. Kielbaey), 43, 51 (1870), 54 en 55 (1870), 62 (1859), 75-76, 77-78, 80-83 (1857), 92-93, 95-96, 103 (1873), 104 (1872), 105 (1872), 109, 117, 121, 127-129, 131-132, 138-139 (1872), 140. Dito hoekhuizen, zie nr. 6-7 (1864), 50 (1870), 90 (1851), 115 (1875), 136-137 en 143. Rijkere panden, onder meer herenhuizen met koetspoort, met hardstenen geveldecor, omstreeks 1850-1875, over het algemeen beter bewaard. Enkele typische cafépanden van rond de eeuwwisseling, zoals op nr. 118-119 (1896, architect L. Deville), 130 (1906, architect Alphonse Boelens) en 141 (1901, architect Victor Taelemans), en puien met luifel van nr. 75-76 (1877) en 80-81 (1911, architect A. Meunier). Sporadisch nieuwbouw.

Ondergronds metrostation Hallepoort, met schildering Hallepoort door Raoul De Keyser (1988).
Jaarlijkse Kermis van de Zuidlaan hier gevestigd sinds 1880.

Bronnen

Archieven
SAB/OW 16612 (1865), 16574 (1846), 16634 (1862), 16640 (1871), 16648 (1882), 2587 (1909), 8682 (1870), 16616 (1870), 16592 (1859), 16682 (1857), 16702 (1873, 1872), 16705 (1872), 16730 (1872), 16610 (1864), 8682 (1870), 22734 (1851), 16622 (1875), 16717 (1896), 375 (1906), 16619 (1901), 16679 (1877), 16683 (1911).