Typologie(ën)

kantoorgebouw

Ontwerper(s)

GROUPE STRUCTURESarchitectenbureau

André POLAKarchitect

Jean POLAKarchitect

René STAPELSarchitect

Claude EMERYarchitect

ARCHITECTURE ET URBANISMEarchitectenbureau

Stijlen

Internationale Stijl

Onderzoek en redactie

2016-2017

id

Urban : 37502
lees meer

Beschrijving

Twee kantoorcomplexen in internationale stijlIn de internationale stijl primeert het functionele op de vorm. Dit komt tot uiting in een rationeel grondplan, eenvoudige geometrische vormen, platte daken en het gebruik van moderne materialen zoals gewapend beton. De term internationale stijl duidt eerder het na-oorlogs modernisme aan., vanaf 1968 voor de Compagnie de Promotion ontworpen door de Groupe Structures, André en Jean Polak, René Stapels en Claude Emery (bureau Architecture et Urbanisme).

Geschiedenis
Het World Trade Center was het orgelpunt van het Manhattanplan, dat door de Groupe Structures werd uitgewerkt en bij K.B. van 17.02.1967 werd goedgekeurd. Het WTC zou een centrum voor de wereldhandel worden in het hart van de Noordwijk, die een uitgestrekt zakelijk district op z’n Amerikaans moest worden. Het WTC werd ontworpen door de Compagnie de Promotion (CDP) van Charly De Pauw en moest verrijzen op het kruispunt van de twee grote verkeersaders van de nieuwe wijk, de huidige Koning Albert II-laan en de Simon Bolivarlaan.

Het project voorzag in acht toren van 28 verdiepingen met gordijngevels, symmetrisch verdeeld over vier sokkels die elk een hoek van het kruispunt innamen. De twee westelijke volumes zouden op grondgebied Brussel komen, de noordoostelijke op grondgebied Schaarbeek, terwijl het zuidoostelijke volume deels op Schaarbeek en deels op Sint-Joost-ten-Node zou worden gebouwd. De complexen vertegenwoordigden een totale oppervlakte van 360.000 vierkante meter. Ze bestonden uit een kelderverdieping met parkeergarages en een sokkel ingericht als esplanade voor de voetgangers die via loopbruggen over de verkeerswegen met de andere esplanades werd verbonden. Het geheel stond via een transportband rechtstreeks in verbinding met het Noordstation. Op elke sokkel werden twee torens haaks ten opzichte van elkaar gebouwd, met op het dak een helihaven.

De vier volumes van het WTC zouden in vier fases worden gebouwd, gespreid over zeven jaar en beginnend tussen 1970 en 1973. Eind 1969 werd het terrein dat nodig was voor het eerste complex, op de noordoostelijke punt van het kruispunt (nr.28-30 Koning Albert II-laan), vrijgemaakt – waardoor onder meer de rue du Téléphone [Telefoonstraat] moest verdwijnen – en konden de werkzaamheden daadwerkelijk beginnen. Maar vanaf 1972 raakte de bouwpromotor in de financiële problemen en moest hij een beroep doen op buitenlandse kapitalen om de tweede toren van het complex te kunnen voltooien. De eerste WTC-toren werd in 1973 in gebruik genomen.

Na heel wat wederwaardigheden, waaronder het afzien van een plan uit 1973 van architect Michel Barbier voor gevels gemaakt van modules in wit gelakt aluminium, werd de bouwvergunning voor het tweede complex op grondgebied Brussel (nr.24-26 Koning Albert II-laan) in 1979 afgeleverd. Het complex met gordijngevels was bestemd voor het ministerie van Openbare Werken. Bij gebrek aan middelen bleef het echter beperkt tot één toren, die in 1983 werd afgewerkt. In 1985 werd een loopbrug ontworpen om de twee eenheden over de toekomstige Simon Bolivarlaan met elkaar te verbinden, maar die brug werd niet uitgevoerd.

Aan de kant van Schaarbeek en Sint-Joost werden de aan het Noordstation palende terreinen in 1971-1972 vrijgemaakt. Ze bleven echter braak liggen en de CDP trok zich uit het project terug. In de loop van de jaren 1990 en 2000 werden uiteindelijk de twee bouwblokken bebouwd met complexen die de door het plan van 1967 voorgeschreven volumetrie naleefden.

Beschrijving
Elk op een rechthoekig bouwblok, grote complexen bestaande uit een sokkel met daarop respectievelijk een en twee torens van 28 verdiepingen met een metalen structuur en een centrale circulatie.


Op nr.24-26 Koning Albert II-laan – 53-55 Antwerpsesteenweg – 20-32 Simon Bolivarlaan, sokkel bekleed met tegels van rood marmer, centraal opengewerkt met twee lagen gordijngevelsNiet dragende gevel, meestal bestaande uit een opeenstapeling van vensterregisters. met donkerkleurige ondoorschijnende borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.. In het noorden, toren met gordijngevelsNiet dragende gevel, meestal bestaande uit een opeenstapeling van vensterregisters. van helder glas en borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. van hetzelfde type.

Op nr.28-30 Koning Albert II-laan – 57-59-59b Antwerpsesteenweg – 2 Willem de Molstraat, sokkel bekleed met geprefabriceerde platen in bruin architectonisch beton, opengewerkt met toegangen en brede venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de benedenverdieping en met enkele muuropeningen in het bovenste gedeelte. Twee torens met gordijngevels met een structuur in “brons getint” aluminium, beglazing en borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. in ondoorschijnend glas in dezelfde tinten.

Bronnen

Archieven
SAB/DD 531.
SAB/OW 90001 (1985); 24-26: 92038 (1973); 28-30: 91939 (1970), 89762 (1974).


Publicaties en studies
CDP, Rapports présentés à l’assemblée générale ordinaire du 3 juin 1969, 1968 – zestiende boekjaar.
DEMEY, Th., Chronique d’une capitale en chantier. 2. De l’Expo ‘58 au siège de la C.E.E., Paul Legrain, Brussel, 1992, pp. 105-169.
World Trade Center Brussels, s.d.