![Grétrystraat 39 tot 49, [s.d.]](https://monument.heritage.brussels/medias/buildings/10004055/10004055_0039_M01.jpg)
![Grétrystraat 39 tot 49, detail verdiepen nr 45, [s.d.]](https://monument.heritage.brussels/medias/buildings/10004055/10004055_0039_M02.jpg)
Typologie(ën)
opbrengsthuis
Ontwerper(s)
J. OLIVE – 1874
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Eclectisme
Neorenaissance
Neobarok
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem), authenticiteit (idem + de kwaliteit van de uitvoering) en integriteit (bewaringstoestand, oorspronkelijke elementen)). Een goed bevat ook artistieke waarde als het kunstwerken omvat (beeldhouwwerken, reliëfs ontworpen voor het goed, enz.) of decoratieve elementen uit de oorspronkelijke bouwperiode of met bijzondere kwaliteit (gesigneerd glasramen, sgraffito, lichtbeuk, enz.).
- Esthetisch Historisch gezien werd die waarde aangewend om waardevolle groene ruimten en natuurlijke of halfnatuurlijke gebieden aan te duiden. De waarde kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Een afweging met andere waarden dringt zich tevens op: de artistieke, de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en de stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen). De volgende selectiecriteria worden er eveneens aan gekoppeld: de ensemblewaarde en de contextuele waarde.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde : - als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente; - of als getuigenis van een periode en/of een zeldzame ontwikkeling van een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; de Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; - of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale lanen of in de Leopoldswijk); - of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur – met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (bv. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte); - of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (bv. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, de Congreskolom); - of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken); - of als het representatief is van het oeuvre van een belangrijke architect in de architectuurgeschiedenis op internationaal, nationaal, regionaal of lokaal niveau (dit betreft zowel befaamde architecten als V. Horta, V. Bourgeois, M. Polak als secundaire architecten, die lokaal verbonden worden aan een gemeente zoals Fernand Lefever in Koekelberg of Emile Hoebeke in Sint-Agatha-Berchem).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen of landschappen hebben in het verleden een prominente rol gespeeld in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte en de stedelijke ruimte. Meestal bepalen zij andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het daarin een rol speelt, bijvoorbeeld : - hoekgebouwen; - coherente pleinen of homogene huizenrijen (gevels die een ensemble vormen van dezelfde stijl, periode en volume); - tuinwijken, - deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, - relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe die architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 33609
Beschrijving
Geheel
van drie huurhuizen, van het Haussmanniaanse type, in eclectischeVeel voorkomende stijl (ca. 1850-1914) die inspiratie put uit verschillende architectuurstijlen uit het verleden. Komt door de combinatie van enerzijds verschillende stijlelementen en anderzijds nieuwe technieken en materialen tot een unieke eigentijdse creatie. stijl met
neo-Franse-renaissance- en neobarok-inslag, vermoedelijk naar ontwerp van
architect J. Olive (Parijs) van 1874, in opdracht van J.-B.A. Mosnier.
Symmetrisch gevelfront met twee zijpanden in spiegelbeeld aan weerzijden van een rijker uitgewerkt middenpand; telkens zelfde type opstandBouwkundige tekening op schaal van een verticaal vlak van een gevel, een binnenmuur,…; in ruime zin het verticaal vlak van een gevel of muur. als nr. 22-24. Zijpanden met volledig natuurstenen parementGevel- of muurbekleding.. Markerende zijrisalieten : oorspronkelijk brede steekboogdeur met cartouchesleutel en hoekkettingenAfwisselende opeenvolging van lange en korte zijden van natuurstenen hoekblokken of neggen (geprofileerd) in een bakstenen gevel. in zwaar geboste onderbouwHoge sokkel, reikend tot ongeveer het midden van de toegang; meestal in hardsteen., volkomen verbouwd in rechterpand; kolossaleZuilen of pilasters die over de volle hoogte of over meer dan één verdieping opgaan, onafhankelijk van de door vensters en bouwlagen gegeven maten. composiete pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. op bovenverdiepingen, pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. en balkon in attiekMuur of bouwlaag boven de kroonlijst die meestal het dak aan het gezicht onttrekt., en dakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap. met volutenSpiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer. en gebogen frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening.. Bel-etage gemarkeerd door balkon op zware consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. en entablementenHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. met topstuk in twee midden-, driehoekige frontonsDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. in zijtraveeën. Verder getoogdeBoog die minder dan een halve cirkel beschrijft; boog in de vorm van een cirkelsegment. Bij vensters spreekt men dan van een getoogd venster of steekboogvenster. entresol- en rechthoekige bovenvensters, laatst genoemde in geriemde omlijsting met orenUitstekend deel van sommige bouwelementen of -constructies, meestal louter decoratief. en onder meer cartouchesleutel; sierlijke ijzeren borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.. Gekorniste kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op klossenKraagstuk van een kroonlijst met verfijnd uitgesneden en/of gefreesd hangend element of drop.; centrale getoogdeBoog die minder dan een halve cirkel beschrijft; boog in de vorm van een cirkelsegment. Bij vensters spreekt men dan van een getoogd venster of steekboogvenster. dakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap.. Middenpand van natuur- en baksteen, met vijf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Geaccentueerde middenpartij met balkons en monumentaleZuilen of pilasters die over de volle hoogte of over meer dan één verdieping opgaan, onafhankelijk van de door vensters en bouwlagen gegeven maten. dakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap. met klauwstukkenZijstuk, veelal in voluutvorm, van een topgevel, dakkapel of dakvenster., oculiKlein rond, ovaal of polygonaal venster., gebeeldhouwd gebroken frontonFronton waarvan het middendeel is doorbroken. en vuurvaas. Centrale rechthoekige vleugeldeur in geriemde omlijsting met cartouchesleutel tussen winkelpuien met belijnde postenVerticale zijden van een opening waarop een boog of latei rust.. Bovenverdieping verticaal geritmeerd door geblokte midden- en hoekpilasters met maskercartouche en onder meer sieranker(Smeedijzeren) bouwonderdeel waarmee de uiteinden van een balk in een muur worden bevestigd; soms ook louter decoratief. en oplopende vensteromlijstingen met onder meer cartouchesleutels. Op bel-etage bijkomende gebroken, gebogen en driehoekige frontonsDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. met maskers en lamberkijnenDraperie in guirlandevorm, al dan niet met kwasten; vaak geschilderd of nagebootst in hout, metaal, .... Ijzeren balkon- en vensterleuningenLage, versierde leuning boven een onderdorpel, meestal in metaal.. Kroon- en daklijst op consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.; oeil-de-boeufs. Recent gerenoveerd door Stad Brussel.
Symmetrisch gevelfront met twee zijpanden in spiegelbeeld aan weerzijden van een rijker uitgewerkt middenpand; telkens zelfde type opstandBouwkundige tekening op schaal van een verticaal vlak van een gevel, een binnenmuur,…; in ruime zin het verticaal vlak van een gevel of muur. als nr. 22-24. Zijpanden met volledig natuurstenen parementGevel- of muurbekleding.. Markerende zijrisalieten : oorspronkelijk brede steekboogdeur met cartouchesleutel en hoekkettingenAfwisselende opeenvolging van lange en korte zijden van natuurstenen hoekblokken of neggen (geprofileerd) in een bakstenen gevel. in zwaar geboste onderbouwHoge sokkel, reikend tot ongeveer het midden van de toegang; meestal in hardsteen., volkomen verbouwd in rechterpand; kolossaleZuilen of pilasters die over de volle hoogte of over meer dan één verdieping opgaan, onafhankelijk van de door vensters en bouwlagen gegeven maten. composiete pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. op bovenverdiepingen, pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. en balkon in attiekMuur of bouwlaag boven de kroonlijst die meestal het dak aan het gezicht onttrekt., en dakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap. met volutenSpiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer. en gebogen frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening.. Bel-etage gemarkeerd door balkon op zware consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. en entablementenHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. met topstuk in twee midden-, driehoekige frontonsDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. in zijtraveeën. Verder getoogdeBoog die minder dan een halve cirkel beschrijft; boog in de vorm van een cirkelsegment. Bij vensters spreekt men dan van een getoogd venster of steekboogvenster. entresol- en rechthoekige bovenvensters, laatst genoemde in geriemde omlijsting met orenUitstekend deel van sommige bouwelementen of -constructies, meestal louter decoratief. en onder meer cartouchesleutel; sierlijke ijzeren borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.. Gekorniste kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op klossenKraagstuk van een kroonlijst met verfijnd uitgesneden en/of gefreesd hangend element of drop.; centrale getoogdeBoog die minder dan een halve cirkel beschrijft; boog in de vorm van een cirkelsegment. Bij vensters spreekt men dan van een getoogd venster of steekboogvenster. dakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap.. Middenpand van natuur- en baksteen, met vijf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Geaccentueerde middenpartij met balkons en monumentaleZuilen of pilasters die over de volle hoogte of over meer dan één verdieping opgaan, onafhankelijk van de door vensters en bouwlagen gegeven maten. dakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap. met klauwstukkenZijstuk, veelal in voluutvorm, van een topgevel, dakkapel of dakvenster., oculiKlein rond, ovaal of polygonaal venster., gebeeldhouwd gebroken frontonFronton waarvan het middendeel is doorbroken. en vuurvaas. Centrale rechthoekige vleugeldeur in geriemde omlijsting met cartouchesleutel tussen winkelpuien met belijnde postenVerticale zijden van een opening waarop een boog of latei rust.. Bovenverdieping verticaal geritmeerd door geblokte midden- en hoekpilasters met maskercartouche en onder meer sieranker(Smeedijzeren) bouwonderdeel waarmee de uiteinden van een balk in een muur worden bevestigd; soms ook louter decoratief. en oplopende vensteromlijstingen met onder meer cartouchesleutels. Op bel-etage bijkomende gebroken, gebogen en driehoekige frontonsDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. met maskers en lamberkijnenDraperie in guirlandevorm, al dan niet met kwasten; vaak geschilderd of nagebootst in hout, metaal, .... Ijzeren balkon- en vensterleuningenLage, versierde leuning boven een onderdorpel, meestal in metaal.. Kroon- en daklijst op consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.; oeil-de-boeufs. Recent gerenoveerd door Stad Brussel.
Bronnen
Archieven
SAB/OW 12028 (1874).
