Typologie(ën)

elektriciteitscabine

Ontwerper(s)

Alphonse BOELENSarchitect1911

Juridisch statuut

Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024

Stijlen

Eclectisme

Inventaris(sen)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

Onderzoek en redactie

2013-2015

id

Urban : 23446
lees meer

Beschrijving

Elektriciteitscentrale in eclectischeVeel voorkomende stijl (ca. 1850-1914) die inspiratie put uit verschillende architectuurstijlen uit het verleden. Komt door de combinatie van enerzijds verschillende stijlelementen en anderzijds nieuwe technieken en materialen tot een unieke eigentijdse creatie. stijl, n.o.v. architect Alphonse Boelens, 1911.

De elektriciteitscentrale van de Voltastraat werd tussen 1911 en 1914 gebouwd. Ze bestond toen uit de machinezaalIn een ruimte onderaan of bovenaan de installatie, een samenstel van aandrijf- en besturingsapparatuur van de lift.  (huidige nr.6a), een materieelopslagplaats (gesloopt, bevond zich ter hoogte van nr.4) en een woning, wellicht bestemd voor de directeur (gesloopt, bevond zich op de hoek met de Boondaalsesteenweg).

Het gebouw van de machinezaalIn een ruimte onderaan of bovenaan de installatie, een samenstel van aandrijf- en besturingsapparatuur van de lift.  werd binnen het huizenblok gebouwd, evenwijdig met de Voltastraat. Dit rechthoekige gebouw heeft twee ruim beglaasde topgevelsHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. en een lange zijgevel. De tweede zijgevel, aan de begraafplaats, wordt geflankeerd door een bijgebouw dat uit dezelfde periode stamt als de machinezaalIn een ruimte onderaan of bovenaan de installatie, een samenstel van aandrijf- en besturingsapparatuur van de lift. .

Gevels in baksteen en hardsteen. PuntgevelGevel waarvan de top driehoekig is. aan de voorzijde voorzien van topstukken en frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. van drie niveaus; drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) van drie bouwlagen, gevat in een grote boogConstructie waarvan de beschrijvende lijnen delen van cirkels of gebogen lijnen zijn en waarin alle drukkrachten optreden.. Grote beglaasde muuropeningen en, centraal, een deur onder luifelAfdak boven de ingang van een huis of handelszaak. achter een bordes1. Verhoogd platform vóór de ingang van een gebouw, bereikbaar via een aantal treden; - 2. Vloertje, boven aan of midden in een trap..
Rechterzijgevel van tien traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) en twee bouwlagen, gescandeerd door pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel.. SteekboogvenstersBoog die minder dan een halve cirkel beschrijft; boog in de vorm van een cirkelsegment. Bij vensters spreekt men dan van een getoogd venster of steekboogvenster..
De gehele machinezaalIn een ruimte onderaan of bovenaan de installatie, een samenstel van aandrijf- en besturingsapparatuur van de lift.  wordt overdekt door een metalen gebinte waarop een vierledig dak met beglaasde zijvlakken rust.
Aan de interieurafwerking van het gebouw is grote zorg besteed: zie ondermeer het ijzerwerkVerzameling van alle metalen elementen van een gebouw., de wandkeramiek, de trappen, de consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. en de vloerbekleding, ...

Voltastraat 6a, voormalige <a href='/nl/glossary/606' class='info'>machinezaal<span>In een ruimte onderaan of bovenaan de installatie, een samenstel van aandrijf- en besturingsapparatuur van de lift. </span></a> van de elektriciteitscentrale, <a href='/nl/glossary/183' class='info'>opstand<span>Bouwkundige tekening op schaal van een verticaal vlak van een gevel, een binnenmuur,…; in ruime zin het verticaal vlak van een gevel of muur.</span></a>, GAE/OW 66 farde 118 [i]Centrale d’électricité. Rue Volta[/i], plan 1.

Het bijgebouw, links van de machinezaalIn een ruimte onderaan of bovenaan de installatie, een samenstel van aandrijf- en besturingsapparatuur van de lift. , heeft één bouwlaag en vier traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Oorspronkelijk was het bedekt door een deels beglaasd dak en werd het door een grote schoorsteen bekroond.

Vanaf de jaren 1950 tot de jaren 1970 werd deze eerste centrale met verscheidene gebouwen aangevuld, en in 2000 werd ze volledig gerenoveerd.

Bronnen

Archieven
GAE/OW 66 farde 118 Elektriciteitscentrale. Voltastraat; 66 farde 146 Elektriciteitscentrale. Voltastraat.
GAE/DS 313-Onderstation van de elektriciteitscentrale.

Publicaties en studies
Inventaire visuel de l'architecture industrielle à Bruxelles–Ixelles, AAM, Brussel, 1980-1982, fiches 92, 92bis en 92ter.