Typologie(ën)
burgerwoning
Ontwerper(s)
Ernest DELUNE – architect – 1892
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Eclectisme
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
- Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
- Het monumentale erfgoed van België. Elsene (DMS-DML - 2005-2015)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2011-2013
id
Urban : 21459
Beschrijving
Opmerkelijk burgerhuis in eclectische stijl, ontstaan uit de verbouwing in 1892 van een ouder huis (ca. 1870) door architect Ernest Delune (zie signatuur op zijgevel).
Geschiedenis
De huidige villa is het resultaat van de uitbreiding van een ouder huis gebouwd rond 1870 voor tuinbouwer en -architect Antoine Willems (1828-1880). Daarnaast omvatte het eigendom een grote tuin bestemd voor het tuinbouwbedrijf. Bij de dood van A. Willems in 1880 zette zijn weduwe, Catherine Bouton, de activiteiten voort tot in 1885, toen Edmond Canonne het huis kocht. In 1892 belastte Canonne architect Ernest Delune met ingrijpende uitbreidingswerken die tot de huidige villa leidden.
In 1918 verkocht E. Canonne zijn eigendom aan de Société des Tramways Bruxellois, gevestigd in de Renbaanlaan, die het in haar bezit hield tot in 1989. In de tuin werden aan de straatzijde en achter de villa nieuwe gebouwen (loodsen) opgetrokken.
Beschrijving
Villa van vier bouwlagen in twee volumes, het ene rechthoekig aan de straatkant (1892), het tweede in L-vorm (ca. 1870). Bijzonder decoratieve gevels: op hardstenen sokkel, bakstenen gevels met witstenen elementen en banden in donkerblauwe baksteen. Muuropeningen met verschillende vormen: rechthoekig, onder rondboogBoog waarvan de kromming een halve cirkel beschrijft. of getoogd, sommige per twee of drie gekoppeldTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd..
Rechthoekig volume met, langs de Burgemeestersstraat, gevel van drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) van verschillende breedte. Op eerste verdieping, stenen en houten erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. onder lessenaarsdakDak bestaande uit één hellend dakvlak.; borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. versierd met balustersVaasvormige spijl van een borstwering.. Aan de tuinzijde, drielichtenGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere. op eerste en tweede verdieping; op eerste, drielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere. onder boogveldenEen vlak omsloten door de binnenbegrenzing van een boog en de horizontale lijn die de aanzetten verbindt; meestal boven muuropeningen en soms versierd (beeldhouwwerk, blinde traceringen, cementtegels, …). versierd met schelp achter balkon met balustersVaasvormige spijl van een borstwering.; op tweede, centraal vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. dat in topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. uitmondt (uitspringende dakstoel).
Tweede volume in L-vorm. Aan de tuinzijde, toegangsdeur onder rondboogBoog waarvan de kromming een halve cirkel beschrijft., achter stenen bordes1. Verhoogd platform vóór de ingang van een gebouw, bereikbaar via een aantal treden; - 2. Vloertje, boven aan of midden in een trap.; balkon met ijzeren borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust..
Breed uitkragend dak met pittoreske kroonlijstenStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). (sommige met lamberkijn). SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... vervangen.
Toegang via dubbele smeedijzeren deur tussen zuilen in vergelijkbare materialen als die van de villa.
Geschiedenis
De huidige villa is het resultaat van de uitbreiding van een ouder huis gebouwd rond 1870 voor tuinbouwer en -architect Antoine Willems (1828-1880). Daarnaast omvatte het eigendom een grote tuin bestemd voor het tuinbouwbedrijf. Bij de dood van A. Willems in 1880 zette zijn weduwe, Catherine Bouton, de activiteiten voort tot in 1885, toen Edmond Canonne het huis kocht. In 1892 belastte Canonne architect Ernest Delune met ingrijpende uitbreidingswerken die tot de huidige villa leidden.
In 1918 verkocht E. Canonne zijn eigendom aan de Société des Tramways Bruxellois, gevestigd in de Renbaanlaan, die het in haar bezit hield tot in 1989. In de tuin werden aan de straatzijde en achter de villa nieuwe gebouwen (loodsen) opgetrokken.
Beschrijving
Villa van vier bouwlagen in twee volumes, het ene rechthoekig aan de straatkant (1892), het tweede in L-vorm (ca. 1870). Bijzonder decoratieve gevels: op hardstenen sokkel, bakstenen gevels met witstenen elementen en banden in donkerblauwe baksteen. Muuropeningen met verschillende vormen: rechthoekig, onder rondboogBoog waarvan de kromming een halve cirkel beschrijft. of getoogd, sommige per twee of drie gekoppeldTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd..
Rechthoekig volume met, langs de Burgemeestersstraat, gevel van drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) van verschillende breedte. Op eerste verdieping, stenen en houten erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. onder lessenaarsdakDak bestaande uit één hellend dakvlak.; borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. versierd met balustersVaasvormige spijl van een borstwering.. Aan de tuinzijde, drielichtenGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere. op eerste en tweede verdieping; op eerste, drielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere. onder boogveldenEen vlak omsloten door de binnenbegrenzing van een boog en de horizontale lijn die de aanzetten verbindt; meestal boven muuropeningen en soms versierd (beeldhouwwerk, blinde traceringen, cementtegels, …). versierd met schelp achter balkon met balustersVaasvormige spijl van een borstwering.; op tweede, centraal vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. dat in topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. uitmondt (uitspringende dakstoel).
Tweede volume in L-vorm. Aan de tuinzijde, toegangsdeur onder rondboogBoog waarvan de kromming een halve cirkel beschrijft., achter stenen bordes1. Verhoogd platform vóór de ingang van een gebouw, bereikbaar via een aantal treden; - 2. Vloertje, boven aan of midden in een trap.; balkon met ijzeren borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust..
Breed uitkragend dak met pittoreske kroonlijstenStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). (sommige met lamberkijn). SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... vervangen.
Toegang via dubbele smeedijzeren deur tussen zuilen in vergelijkbare materialen als die van de villa.
Bronnen
Archieven
GAE/DS 45-46.
GAE/OW 45 (beraadslagingen van de gemeenteraad tijdens de zitting van 22.12.1885).
Publicaties en studies
DELABY, É., “La villa Solbos (rue du Bourgmestre, 46)”, Mémoire d'Ixelles, 49-50, 1992, pp.14-21.
“Les Delune, architectes ixellois”, Mémoire d'Ixelles, 43-44, 1991, p.39.
GAE/DS 45-46.
GAE/OW 45 (beraadslagingen van de gemeenteraad tijdens de zitting van 22.12.1885).
Publicaties en studies
DELABY, É., “La villa Solbos (rue du Bourgmestre, 46)”, Mémoire d'Ixelles, 49-50, 1992, pp.14-21.
“Les Delune, architectes ixellois”, Mémoire d'Ixelles, 43-44, 1991, p.39.
